دبير فدراسيون كوهنوردي در گفت‌وگو با «اعتماد»:
سودجويان بازار كوهنوردي با جان مردم بازي مي‌كنند
علي ولي‌اللهي
دبير فدراسيون كوهنوردي در مورد حوادثي كه روزهاي پنجشنبه و جمعه رخ داد توضيحاتي را ارايه كرد. حسين مقدم كه يك كوهنورد حرفه‌اي است و تجربه صعود به ۵ قله بالاي ۸ هزار متر را در كارنامه دارد در مورد آنچه به وقوع پيوسته گفت، فعلا نمي‌توان توضيح خاصي ارايه كرد چون ابعاد ماجرا هنوز به‌طور كامل روشن نشده است. او ادامه داد: «سازمان‌هاي امدادي، آتش‌نشاني و كوهنوردان و ساير دستگاه‌ها ورود كردند و در حال جست‌وجو و امدادرساني هستند. تعداد مفقودين هنوز مشخص نشده چون آمار رسمي اعلام نشده است. سازمان امداد و نجات هم از خانواده‌ها خواسته اگر عضوي از خانواده‌شان از كوه برنگشته اطلاع بدهند تا لااقل آمار رسمي به دست بيايد.»
دبير فدراسيون كوهنوردي در رابطه با مشكلاتي كه خاموشي يك ساعته تله‌كابين براي كوهنوردان روز پنجشنبه رقم زده بود نيز توضيح داد: «ما از مربيان كوهنوردي با اسكي آمار گرفتيم و آنها به ما گفتند شدت باد به قدري زياد شده بود كه كابين‌ها تاب مي‌خوردند. وقتي كه اين اتفاق افتاد مسوول تاسيسات و مهندسين تصميم گرفتند كه حركت تله‌كابين متوقف و مشكل برطرف شود. قطعا آنها براي اينكه بتوانند شرايط را آرام كنند اين تصميم را گرفتند. اگر نام اين كار را قصور بگذاريم بايد در‌نظر داشته باشيم كه ممكن بود در حال حركت يكي از تسمه‌ها به خاطر باد شديد پاره مي‌شد آن وقت مسوولان تله‌كابين هم بايد چيزهاي ديگري را جواب مي‌دادند. به نظرم اين بهترين حالت از نظر تصميم‌گيرندگان بوده است. درست است كه افراد در صف‌هاي طولاني اذيت شدند و منتظر ماندند اما لااقل جلوي اتفاقات بدتري كه ممكن بود با سقوط تله‌كابين رخ دهد گرفته شد.» ايشان در ادامه به اين نكته اشاره كرد كه از سه‌شنبه هفته گذشته هشدارهاي لازم در بخش هواشناسي سايت فدراسيون كوهنوردي منتشر شده بود، افزود: «ما اعلام كرديم احتمال ريزش بهمن و اين چيزها هست. با اين حال روز جمعه برخي به كوه رفتند. به دليل صاف بودن شرايط جوي برخي به آب و هوا اعتماد كردند و به كوهستان رفتند. برودت شديد هوا باعث شد برخي تيم‌ها گرفتار شوند. باد شديدي كه حاكم شد شرايط را سخت و حتي سيستم مكانيكي تله‌كابين را هم درگير كرد. اتفاقات شاخصي كه رخ داد ريزش بهمن در منطقه آهار بود كه يكي از تيم‌هاي كوهنوردي را درگير كرد و چند نفر دچار سانحه بهمن شدند كه زنده خارج شدند. يك نفر مانده بود كه شنبه ساعت ۳ بعدازظهر جسد آن مرحوم پيدا شد.» مقدم در پاسخ به اين سوال كه چرا برخي باشگاه‌هاي حرفه‌اي به هشدارها توجه نكردند و روز جمعه صعود كردند، گفت: «بحث رفتن مهم نيست. شايد من نوعي هم اگر كار خاصي نداشتم، مي‌رفتم. هواي تهران روز جمعه به قدري صاف شد كه گول‌زننده بود. تيم باشگاه تهران يك تيم با تشكيلات كامل بودند و آنها دچار كولاك و سرما نشدند. آنها دچار عارضه طبيعي بهمن شدند. يكي از دلايل اصلي ريزش بهمن گرم شدن ناگهاني هوا و زاويه تابش خورشيد است. در آن لحظه تيم در حال عبور بوده نقاب‌ها فرو ريخته و تيم را گرفتار كرده. نمي‌توان گفت تيم يا باشگاهي كه برنامه‌ريزي دقيقي دارد نبايد درگير بهمن شود.»
دبير فدراسيون كوهنوردي در مورد گروه‌هاي غيرحرفهاي كه بدون تشكيلات اقدام به صعود مي‌كنند، گفت: «برخي گروه‌هاي مجازي در اينستاگرام تيم جمع مي‌كنند و آدم‌ها را مي‌برند و مي‌آورند. اين باعث مي‌شود كنترل سخت شود و اتفاقاتي كه مي‌افتد هم وخيم شوند. هيچ‌كس از اينكه باشگاه داشته باشد بدش نمي‌آيد، منتها برخي از اين افراد پيش‌نيازهاي لازم را ندارند كه نمي‌توانند باشگاه ثبت كنند. اين افراد با همان كسري مدارك‌شان باشگاه راه مي‌اندازند و در گروه‌هاي مجازي خارج از چارچوب و استانداردهاي لازم تيمداري مي‌كنند و اين اتفاقات را رقم مي‌زنند.» دبير فدراسيون درباره نقش فدراسيون در هماهنگي‌هاي بعد از بروز بحران گفت: «فدراسيون كوهنوردي متولي كوهنوردي است. در فدراسيون كوهنوردي كميته جست‌وجو داريم. اين كميته از لحظات اول اعلام بروز مشكل درگير شده. در واقع اين كميته پل ارتباطي فدراسيون كوهنوردي و سازمان امداد و نجات است. در قانون فدراسيون كوهنوردي متولي امداد و نجات نيست. ما متولي ورزش هستيم. ضمن اينكه در كنار اين تمام تلاش‌مان را مي‌كنيم كه در كنار سازمان امداد و نجات و ستاد بحران باشيم. نه فقط در بحث كوهنوردي. هر جايي در هر استاني اتفاقي رخ بدهد هميشه كوهنوردان نيروهاي ستادي ما هستند كه پيشگام مي‌شوند.»
اين كوهنورد كشورمان در پاسخ به اين سوال كه چه نهادهايي بايد جلوي تورهاي غيرحرفهاي كه جان انسان‌ها را به خطر مي‌اندازند بگيرد ، تصريح كرد: «اين يك ساختار است كه به صورت زنجيروار به هم وصل است. اينها فقط در فضاي مجازي هستند. آدرسي ندارند. چه كسي مي‌تواند صفحات مجازي را پيگيري كند؟ پليس فتا. پس ناخودآگاه نيروي انتظامي پايش باز مي‌شود. آنها هم بايد كار را با دستور قضايي انجام دهند. اين زنجيره‌اي از همكاري چند سيستم و ارگان را مي‌طلبد كه بتوانند اين داستان را پوشش بدهند و اين ساختار را اصلاح كنند. با همكاري سازمان صداوسيما كه مي‌تواند با استفاده از نظرات نخبه‌هاي اين ورزش يا مربيان خانواده‌ها را مطلع كنند تا بفهمند به چه اشخاص يا افرادي اعتماد بشود يا نشود. همه بايد دست به دست هم دهند تا جلوي مجموعه‌هاي نامنظمي كه حول اين محور با نام‌هاي طبيعت‌گردي يا كوهنوردي برنامه مي‌گذارند گرفته شود. حوادث كوهستان يكي از اتفاقاتي است كه حادث مي‌شود.»
او افزود: «باشگاه داراي مجوز حق ندارد به ازاي هر مربي بيش از ۱۲ نفر را اعزام كند. اين يكي از مولفه‌هاي ساده است، ولي اين گروه‌ها ديده شده ۶۰ يا ۷۰ نفر را راهي مي‌كنند. طرف اسم خودش را مي‌گذارد ليدر و بدون رعايت هيچ پيش‌نيازي حركت مي‌كنند. اين افراد چون هيچ تخصص يا تجربه‌اي ندارند نمي‌دانند در مواقع بحران يا مشكل چطور با سازمان‌هاي ذي‌ربط ارتباط بگيرند يا اقدامات اوليه را انجام دهند. ديده شده وقتي حادثه‌اي رخ مي‌دهد مسوولان اين گروه‌هاي مجازي به نوعي از زير كار در مي‌روند. يعني حتي در صحنه حادثه نمي‌مانند تا سازمان‌هاي امداد از راه برسند. تا قبل از رسيدن از آنها به نوعي صحنه را ترك مي‌كنند تا اسم و رسمي از آنها باقي نماند.»
مقدم در مورد فرار كردن تورليدرها از زير بار مسووليت خاطره‌اي از سال گذشته را نقل كرد و گفت: «سال گذشته پسر و دختر‌خانمي مراجعه كردند فدراسيون و گفتند مادرشان با اعتماد به يك گروه مجازي با آنها راهي دماوند شده بود. آن خانم در دماوند موقع صعود نمي‌تواند صعود كند و او را بر مي‌گردانند. هنگام برگشت دچار حادثه مي‌شود و شكستگي از ناحيه صورت برايش پيش مي‌آيد. بقيه گروه مي‌رود و خودش را به پناهگاه مي‌رساند. يكي از امدادگران برايم تعريف كرد كه وقتي ما رسيديم و داشتيم آن خانم را سوار هلي‌كوپتر مي‌كرديم مسوول گروه تلاش مي‌كرد در همان حال از آن خانم اثر انگشت بگيرد كه هيچ مسووليتي متوجه مسوول گروه نيست. اينها داستان‌هاي پشت پرده‌اي است كه فدراسيون كوهنوردي نمي‌تواند به تنهايي با آن برخورد كند. اينها سودجويان بازار كوهنوردي هستند.»
دبير فدراسيون كوهنوردي در مورد ارتباط اتفاقات تلخ آخر هفته در ارتفاعات با ساير فدراسيون‌هاي ورزشي ازجمله اسكي خاطرنشان كرد: «فدراسيون اسكي زماني ورود مي‌كند كه اتفاقي در پيست‌هاي اسكي رخ داده باشد. فدراسيون اسكي تمام پيست‌هايش را تا اطلاع ثانوي تعطيل كرده است.»