مروري بر اخباري كه از نامناسب بودن هواي آخر هفته تهران خبر داده بود
هشدارهايي كه جدي گرفته نشد
گروه اجتماعي
پايگاه اطلاع‌رساني جمعيت هلال احمر عصر ديروز ضمن اعلام كشف جسد 8 كوهنورد و نجات 14 مفقودي در ارتفاعات توچال، دارآباد، كلك‌چال، شيرپلا و قلعه‌دختر آهار در استان تهران ظرف دو روز گذشته، خبر داد كه به دليل شرايط بد جوي، عمليات جست‌وجو براي پيدا كردن 7 مفقودي در كوه‌هاي پايتخت متوقف شده و پس از فرونشست كولاك، ادامه مي‌يابد. از ظهر جمعه و تا بعد از ظهر ديروز، امدادگران جمعيت هلال احمر استان تهران، اجساد 8 كوهنورد فوت شده در ارتفاعات تهران را پيدا كرده، حدود 100 نفر از اسكي بازان و كوه‌پيمايان آماتور و غيرحرفه‌اي را به دامنه‌ها منتقل كرده و دو مصدوم را هم به مراكز درماني رسانده‌اند اما هنوز خانواده‌هاي بسياري از كوهنوردان مفقود، چشم انتظار يك خبر خوش درباره زنده بودن عزيزان‌شان هستند.
بارش شديد برف، وقوع كولاك و ريزش بهمن كه از ساعات پاياني پنجشنبه 4 دي‌ماه در ارتفاعات 19 استان كشور آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد، بسياري از علاقه‌مندان ورزش كوهنوردي كه از صبح جمعه عازم ارتفاعات شده بودند را غافلگير كرد و متاسفانه در شهر تهران، حوادث تلخي را به دنبال داشت. وقوع اين حوادث كه به دنبال اطلاع‌رساني خانواده‌هاي مفقودان گرفتار در ارتفاعات و همچنين، پيام‌هاي ارسالي كوهنوردان از سامانه‌هاي امدادي نصب شده روي گوشي تلفن همراه‌شان به واحدهاي امدادي جمعيت هلال‌احمر اعلام شد، 16 تيم امدادي را براي امدادرساني به اين حادثه ديدگان فعال كرد. اين حوادث تلخ در حالي مرگ و مفقودي و مصدوميت تعداد قابل توجهي از علاقه‌مندان ورزش كوهنوردي را رقم زد كه از روز سوم دي‌ماه، فدراسيون كوهنوردي و سازمان هواشناسي، در اطلاعيه‌هاي جداگانه، نسبت به بدتر شدن شرايط جوي هشدار داده و از هموطنان و به خصوص ورزشكاران ساكن در استان تهران خواسته بودند كه در روزهاي پنجشنبه و جمعه از صعود به ارتفاعات و رشته كوه‌هاي البرز منصرف شوند.
سازمان هواشناسي از روز سوم دي ماه با صدور دو اطلاعيه در سطح زرد و نارنجي (به معناي اختلال بر اثر تاثيرات منفي ناشي از بدي شرايط جوي و از جمله، تأخير در سفرهاي زميني و هوايي، بسته شدن راه‌ها، قطع برق، خطر احتمالي براي جان و مال مردم) نسبت به فعاليت سامانه بارشي همراه با نفوذ هواي نسبتا سرد در فاصله سوم تا 6 دي ماه و به دنبال آن بارش برف، وزش باد، كولاك، كاهش نسبي دما و كاهش ديد در استان‌هاي آذربايجان شرقي، اردبيل، آذربايجان غربي، كردستان، زنجان، چهارمحال و بختياري، همدان، يزد، خوزستان، اصفهان، قم، خراسان رضوي، خراسان شمالي، البرز، ارتفاعات استان‌هاي لرستان، تهران، البرز، قزوين، كهگيلويه و بويراحمد، مركزي، سمنان، گلستان، خراسان جنوبي، گيلان، مازندران، شمال فارس و كردستان هشدار داده بود و در هر دو اطلاعيه هم بر پرهيز از فعاليت‌هاي كوهنوردي تاكيد كرده بود.
فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي جمهوري اسلامي ايران هم از روز سوم دي ماه با استناد به هشدارهاي سازمان هواشناسي با صدور اطلاعيه‌هايي از كوهنوردان خواسته بود كه ظرف روزهاي پنجشنبه، جمعه و شنبه به ارتفاعات 19 استان گرفتار برف و كولاك صعود نكنند. در اطلاعيه‌هاي اين فدراسيون ورزشي، شرايط جوي مناطق كوهستاني شمال غرب و شمال شرق و ارتفاعات البرز غربي، شرقي و مركزي و همچنين ارتفاعات زاگرس شمالي و مركزي شامل قله‌هاي سهند، سبلان، بلقيس، سماموس، اشترانكوه، زردكوه، دنا، مجموعه علم كوه، تخت سليمان، كپه داغ، الاداغ، بينالود، هزارمسجد و دماوند مورد هشدار قرار گرفته و تاكيد شده كه افزايش بارش برف، سرعت گرفتن وزش باد، وقوع يخبندان شديد سراسري، افت محسوس دما، احتمال بهمن، هواي سرد در دره‌ها، كولاك برف و مه آلودگي، احتمال وقوع مجدد بهمن در دالان‌هاي بهمن‌گير به دليل ذوب برف تازه، كاهش محسوس دما، يخبندان شديد منجر به سرمازدگي شديد خطراتي است كه كوهنوردان عازم ارتفاعات را تهديد مي‌كند.
وقوع حوادث تلخ براي هموطنان در روز جمعه و فوت 8 كوهنورد و مصدوميت و مفقودي 9 نفر از كوهنوردان كه دليل اصلي بي‌توجهي به هشدارهاي سازمان هواشناسي بود، انتقاد مديركل پيش‌بيني و هشدار سريع سازمان هواشناسي را به دنبال داشت و ديروز، صادق ضياييان در گفت‌وگو با ايسنا، ضمن ابراز تاسف از بي‌توجهي مردم به هشدارهاي هواشناسي گفت: «واقعا جاي تعجب و سوال دارد كه چرا مردم با توجه به آگاهي از شرايط جوي، جان خود را به خطر انداختند و به هشدارهاي هواشناسي توجهي نكردند؟ البته با توجه به گستردگي عرصه بايد از دستگاه‌هاي مختلف ذي‌ربط پرسيد كه آيا امكان ايجاد محدوديت در همه نقاط دسترسي به صعود از ارتفاعات را دارند يا خير؟ چون روز جمعه، مردم از همه نقاط شمال تهران اقدام به كوهنوردي و حتي صعود كرده بودند.»
به گفته ضياييان پيش‌بيني وضعيت جوي كوهستان در كشور با عنوان «هواشناسي كوهستان» از جمله پيش بيني‌هاي جديد است كه به دليل اهميت حفظ جان كوهنوردان، هشدار و توصيه به پرهيز از صعود به ارتفاعات طي روزهاي پنجشنبه تا شنبه، در هشدارهاي اصلي و عمومي سازمان هواشناسي درج شده بود.
شاهين فتحي، مديرعامل جمعيت هلال احمر استان تهران هم با انتقاد از بي‌توجهي هموطنان به اطلاعيه‌هاي نهادهاي امدادي نسبت به وضعيت جوي در ارتفاعات تهران گفت: «سه دسته از كوهنوردان در ارتفاعات حضور پيدا مي‌كنند؛ كوهنوردان حرفه‌اي، نيمه حرفه‌اي و افراد مبتدي كه براي تفريح به اين مناطق مي‌آيند. از روز پنجشنبه هشدارهاي هواشناسي در خصوص احتمال برودت هوا و برف و كولاك و بهمن در ارتفاعات تهران منتشر شد و فدراسيون كوهنوردي هم به مردم تهران هشداري مبني بر بارش برف همراه با احتمال وقوع بهمن در ارتفاعات داده و توصيه كرده بود كه به ارتفاعات تهران صعود نكنند. اما متاسفانه روز جمعه، حوادث تلخي را در كوهستان شاهد بوديم و تا امروز چند نفر از هموطنان‌مان را در اين حوادث از دست داده‌ايم و تا همين لحظه هم تيم‌هاي عملياتي ما در حال انجام عمليات امدادي در ارتفاعات تهران هستند. روز جمعه در منطقه كلك‌چال، شاهد برف و كولاك همراه با برودت شديد هوا بوديم و تقريبا حوالي ساعت 14 تيم‌هاي عملياتي ما به منطقه اعزام شدند و با توجه به شرايط موجود به سختي توانستند خود را به ارتفاعات برسانند كه متاسفانه در همان وهله اول 2 نفر از هموطنان‌مان را از دست داديم. در اين ارتفاعات همچنين 2 مصدوم هم داشتيم كه يك نفر از آنها حال وخيمي داشت و تيم‌هاي امدادي سعي كردند با وجود شرايط سخت برف و كولاك اين مصدومان را به نقطه امن منتقل كرده و تحويل نيروهاي اورژانس بدهند. تيم‌هاي امدادي تا ساعت 21 جمعه شب، در منطقه كلك‌چال مشغول عمليات جست‌وجوي مفقودان بودند اما سرماي شديد شب گذشته و احتمال وقوع حادثه براي نجاتگران، اجازه پيشروي بيشتر به تيم‌هاي ما نداد اما عمليات امدادي از صبح شنبه با هماهنگي با تيم‌هاي فدراسيون مجددا از سر گرفته شد و بالغ بر 40 نجاتگر متخصص همراه با تجهيزات لازم در ارتفاعات كلك‌چال حضور دارند كه اميدواريم مصدومان احتمالي را بتوانيم پيدا كنيم. اين تنها عمليات امدادي در منطقه كلك‌چال بوده در حالي كه در منطقه شيرپلا هم چندين مصدوم داشته‌ايم. در منطقه آهار نيز همزمان با همين حادثه ريزش بهمن داشتيم و متاسفانه طبق گزارش‌هاي دريافتي يك نفر مفقودي هم در اين منطقه داريم كه تيم‌هاي جمعيت و اهالي منطقه، همچنين همنوردان اين مفقود در منطقه حضور داشته و در حال جست‌وجو هستند. در منطقه دارآباد نيز روز جمعه در ساعت 14 گزارش بهمن داشتيم و گزارش اوليه حاكي از اين است كه 2 نفر در اين منطقه مصدوم شده‌اند. در حال حاضر تعداد زيادي از نجاتگران هلال احمر، تيم‌هاي فدراسيون و تيم‌هاي محلي در ارتفاعات تهران در حال عمليات جست‌وجوو نجات هستند اما متاسفانه با توجه به برودت هوا، كار امدادرساني با سختي همراه است.»
فتحي با بيان اينكه وضعيت كوهستان و خواست مردم براي صعود به اين ارتفاعات به خصوص در روزهاي تعطيل، قابل كنترل نيست، تاكيد كرد: «در تعطيلات آخر هفته گذشته، توصيه‌هاي تخصصي به تمام گروه‌هاي كوهنوردي حرفه‌اي، نيمه حرفه‌اي و مبتدي اين بوده كه به ارتفاعات صعود نكنند. اما اين هشدارها جدي گرفته نشده و شاهد حوادثي در ارتفاعات بالا بوديم كه احتمال دارد در منطقه كلك‌چال، هنوز مصدوماني داشته باشيم اما هنوز آمار دقيقي در اين زمينه وجود ندارد.»
فدراسيون كوهنوردي هم با صدور اطلاعيه‌اي در اشاره به حوادث تلخ جمعه پنجم دي ماه ۹۹ اعلام كرد: «فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي ضمن ابراز تأسف از حوادث رخ داده جمعه پنجم دي ماه در ارتفاعات البرز كه منجر به مصدوميت و جان‌باختن تعدادي از هموطنان و كوهنوردان بر اثر سرمازدگي، ريزش بهمن و سقوط شد و همچنين عرض تسليت به خانواده‌هاي ضايعه ديده، صميمانه از تمامي علاقه‌مندان به ورزش‌هاي كوهستاني و كوهنوردان عزيز تقاضا مي‌كند، نسبت به هشدارهاي ستاد اطلاع‌رساني و هواشناسي كوهستان توجه و دقت نظر لازم را داشته باشند و تمامي ملاحظات و جنبه‌هاي ايمني را درنظر بگيرند. روز گذشته نخستين جمعه زمستان بوده است و فصل سرما، شرايط ناپايدار جوي در ارتفاعات و پديده‌هاي چون كولاك و ريزش بهمن به تناوب در سطح كشور ادامه خواهد داشت. لطفا مراقب خودتان باشيد و در شرايط نامساعدِ كوهستان از كوهنوردي پرهيز كنيد.»
بنا به اخرين اعلام رييس امداد و نجات فدراسيون كوهنوردي، هنوز چند جنازه و مفقودي توچال و قلعه‌دختر آهار وجود دارد كه به دليل بدي شرايط جوي و احتمال ريزش بهمن بر اثر حركت مجدد بالگردهاي امدادي در ارتفاعات توچال و كلك‌چال، فعلا امكان بازگرداندن اجساد وجود ندارد و عمليات جست‌وجوي مفقودي‌ها هم متوقف شده است.
در نهايت، عصر ديروز رييس سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر از كشف 8 جسد در ارتفاعات شمال تهران خبر داد و گفت كه عمليات جست‌وجو به دليل شرايط نامساعد جوي فعلا متوقف شده است.
مهدي ولي‌پور در اين اعلام درباره آخرين وضعيت جست‌وجو براي يافتن كوهنوردان مفقود شده در ارتفاعات شمال تهران گفت: «تا اين لحظه متاسفانه 8 تن جان خود را از دست داده‌اند كه اجسادشان نيز كشف شده اين اجساد به پايين انتقال داده شده و به پزشكي قانوني تحويل داده مي‌شوند و هويت و علت قطعي مرگ اين افراد از سوي پزشكي قانوني اعلام خواهد شد. ۱۴ نفر نيز نجات داده شده و سالم به پايين بازگردانده شدند كه تعدادي از اين نجات يافتگان جزو ۱۸مورد مفقودي بودند كه پيش از اين به جمعيت هلال احمر گزارش شده بود. 7 مفقودي ديگر نيز بنا بر اعلام گزارش از سوي خانواده‌هاي‌شان در اين مناطق وجود دارند اما متاسفانه به دليل شرايط بسيار بد جوي ادامه عمليات جست‌وجو در اين مناطق مقدور نيست و اين عمليات با دستور فرمانده ميدان تا فردا متوقف شده و به محض مساعد شدن شرايط جوي و فراهم شدن امكان جست‌وجو، عمليات جست‌وجو براي يافتن هفت مفقودي ديگر آغاز خواهد شد. رييس سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر گفت: در 72 ساعت گذشته، در ٧٣ محور كوهستاني و ٨ روستا و مناطق عشايرنشين به ٤٧٢٦ نفر در 141 عمليات امداد و نجات، امدادرساني شد. ولي‌پور با اشاره به عمليات امداد و نجات در اين بازه زماني گفت: : به ١٩استان آذربايجان شرقي و غربي، اردبيل، تهران، چهارمحال و بختياري، خراسان شمالي، جنوبي و رضوي، خوزستان، زنجان، سمنان، فارس، قزوين، كردستان، كهگيلويه و بويراحمد، گلستان، گيلان، لرستان و مازندران امداد رساني شد و طي 141 ماموريت و توسط 473 نفر امدادگر و نجاتگر 4726 نفر نجات يافتند و 55نفر به مناطق امن منتقل شدند.349 دستگاه خودرو كه در برف و كولاك گرفتار شده بودند رها‌سازي شدند و براي 224 نفر از هموطنان آسيب ديده هم اسكان اضطراري فراهم شد.