پروژه موسيقايي «هفت پيكر» با صداي عاليم قاسيماف آماده شد
اشعار نظامي را به پنج زبان ميشنويم
در نشست خبري بخش دوم از مجموعه پروژههاي موسيقي «هفت پيكر» (Seven Beauties Music Projects) به خوانندگي عاليم قاسيماف (از جمهوري آذربايجان) و شعيب شهابي (از ايران) با عنوان «آيينه پنهان» (Invisible Mirror) توضيحاتي دباره وقفه دو ساله در معرفي فعاليتهاي اين پروژه ارايه شد. در اين نشست همچنين اعلام شد قطعات اين آلبوم در مقاطع زماني كوتاه و به مناسبتهاي مختلف منتشر ميشود.به گزارش ايسنا، پروژه موسيقي «هفت پيكر» از سال ۲۰۱۶ با همكاري پنج كشور فرانسه، كانادا، جمهوري آذربايجان، تركيه و ايران، با مديريت انستيتوي تخصصي هنرهاي معاصر خاورميانه و اروپا (SAFPEM Institute) آغاز شد.پروژه مذكور براساس اشعار شاعر ايراني نظامي گنجوي طراحي شده كه با تركيبي از صداها و سازهاي الكترونيك و آكوستيك و در پنج زبان شامل فرانسه، تركي آذربايجاني، عربي، كردي و فارسي اجرا شده است.مديران اجرايي اين پروژه را سعيد خاورنژاد (آهنگساز ايراني) و Selvam Thorez مديريت فرهنگي كشورهاي شرق آسيا در انستيتو فرانسه بر عهده داشتهاند.در ابتداي اين نشست كه طي روزهاي گذشته برگزار شد و هماينك جريان آن از طريق روابط عمومي برنامه در اختيار رسانهها قرار گرفته است، شعيب شهابي درباره نحوه شكلگيري مجموعه پروژههاي موسيقي «هفت پيكر» و انتخاب عاليم قاسيماف توضيحاتي را ارايه داد.او در بخشي از صحبتهايش گفت: پس از نهايي شدن فرمها و ايده اصلي و با هدف همسويي هرچه بيشتر بين دو فرهنگ ايران و آذربايجان، در نهايت گزينه هفتپيكرِ نظامي گنجوي به عنوان قالب اشعار پروژه توافق شد. نظامي گنجوي شعري به تركي آذربايجاني ندارد و به ناچار ترجمههايي از اشعار او مورد استفاده قرار گرفت؛ اين شد كه در ادامه به قالب چندزبانه بودن پروژه توجه بيشتري نشان داديم و البته به لحاظ منابع نيز چنين زمينهاي در حد نياز ميسر بود.شهابي تصريح كرد: همچنين وجه داستاني و تصويرپردازانه اشعار نظامي گنجوي امكان بسيار مناسبي براي خلق فضاهاي بديع و بينارشتهاي در پروژه ايجاد ميكرد. به عنوان نمونه در ويدئوكليپ اول اين پروژه با عنوان «شهر سياهپوشان» (Black Land) شاهد برداشتي بر پايه داستان گنبد سياه از گنجينه هفتپيكر نظامي هستيم و حتي شخصيتپردازي خوانندگان اثر در كليپ بر اساس جواني و پيري بهرام گور طراحي و فكر شده است.در ادامه سعيد خاورنژاد درباره تعامل اوليهاش با شعيب شهابي به عنوان خواننده مجموعه پروژههاي موسيقي «هفتپيكر» مطالبي را عنوان كرد.خاورنژاد درباره تعامل اوليه با قاسيماف نيز گفت: پس از رايزنيهاي اوليه درباره ويژگي موسيقايي آثار با استاد قاسيماف و همفكري بيشتر با شعيب عزيز، در نهايت به استاد پيشنهاد ساخت فضاهايي اگرِسيو، با ضرباهنگهايي بسيار متنوع، تند و در تركيبي از فضاسازيهاي الكترونيك را دادم و ايشان نيز با روي باز پذيرفتند. بايد تاكيد كنم علاقه و شجاعت استاد قاسيماف به نوآوريهاي جسورانه در تجربه فضاهاي موسيقايي متفاوت يكي از بزرگترين درسهايي بود كه از اين استاد موسيقي دستگاهي دريافت كردم. يكي از مهمترين ويژگيهاي شعيب شهابي به عنوان خواننده ايراني، امكان اجراي جسورانه او در خوانش به سبكها و زبانهاي بسيار متنوع، بدون ترس از قضاوتهاي احتمالي است. در همين پروژه هم او به چهار زبان فرانسه، فارسي، عربي و كردي قطعاتي را بهخوبي اجرا كرده و اين موضوع براي استاد عاليم قاسيماف بسيار مورد علاقه بوده است.خاورنژاد درباره فرم و محتواي پروژه «هفتپيكر» گفت: معتقدم فرمها متاثر از محتواي اثر هستند و فرم پروژه هفتپيكر نيز بهشدت تحت تاثير محتواي آن شكل گرفت كه شايد تا اندازهاي با فرمهاي شنيداري روتين فاصله داشته باشد و البته همانطوركه گفتم بهكارگيري و امكانات زبانهاي گوناگون نيز پارامتر مهمي در رسيدن به فرمهاي تركيبي متفاوت بوده است.خاورنژاد درباره وجوه مشتركي كه قطعات آلبوم را به هم متصل ميكند، گفت: آنچه آثار متفاوت و قطعات چندزبانه و گاه متفاوت در آلبوم را به هم مرتبط ميكند، صداي عاليم قاسيماف بوده كه به عنوان محور اصلي پروژه و نقطه اتصال قطعات به يكديگر فكر شده است. يادآور ميشوم كه به عنوان متريال اوليه ساخت پروژه، حدود سه ساعت آواز سُلوي ضبط شده از استاد قاسيماف در دست داشتم كه اساس ساخت قطعات را بر آن پايه طراحي ميكردم. البته گاه براي هماهنگي بيشترِ بخشهاي آوازي با قطعات ساختهشده، برخي از خوانشها در حالت و فرمت ديگري بازخواني ميشد و استاد صبورانه، بارها برخي قطعات را هم تكرار و بازخواني ميكردند تا در نهايت به صداي مورد رضايت ايشان و گروه رسيديم. به طبع موضوع اين سختگيريها علاقه من به بافتها و محدوده صدايي بسيار گسترده از صداي عاليم قاسيماف بود كه سعي ميكردم اين لحظات ناب را براي پروژه خودمان به نوعي شكار كنم. حال كه نتيجه را در اثر نهايي ميشنوم، شاهدم كه نحوه اجرا و آوازخواني او مانند ديگر آثارش نيست و متفاوت است.
اين تفاوت برايم احساس بهشدت خوشايندي است. همچنان كه خود استاد نيز در نشست موزه موسيقي تهران اظهار داشتند كه اين پروژه يكي از بزرگترين و متفاوتترين همكاريهاي ايشان در مختصات جهاني در سالهاي اخير بوده است.او همچنين درباره ارتباط زبانياش با قاسيماف گفت: من زبان تركي بلد نيستم و اوايل از طريق مترجم با استاد حرف ميزدم و البته كلام و ترجمههاي آوازها را از پيش ميدانستم، اما لازم بود براي ارتباط دقيقتر، دست كم اندكي با زبان تركي آشنا شوم؛ اين بود كه گاه پيامها را با كمك مترجم و با ضبط صداي خودم براي ايشان ارسال ميكردم تا نكات تخصصي مورد نظر دقيقتر انتقال پيدا كند.شهابي درباره وقفه دو ساله در معرفي اخبار فعاليتهاي پروژه «هفتپيكر» گفت: به لحاظ اجرايي وقفهاي در پروژه نبوده است. بخشهايي از كار طي دو سال گذشته در خارج از ايران در حال انجام بوده است كه از آن جمله رونمايي ويدئوكليپ اول پروژه با عنوان Black Land در مركز فرهنگي جمهوري آذربايجان در پاريس و به موازات برپايي نمايشگاهي از پانزده عكس ماندگار از استاد قاسيماف در اين مركز بوده است. همچنين در طول دو سال گذشته پروژه كتاب بزرگداشت عاليم قاسيماف با عنوان «عاليم قاسيماف در شصت سال» (Alim Qasimov in Sixty Years) با مديريت همين مجموعه و توسط انتشارات فرانسوي-انگليسي Storia Editions در قالب ۵۱۰ صفحه انتشار يافت. بخشي از پروژه «هفتپيكر» نيز در قالب كنسرتي با همين نام در سالن اصلي سازمان جهاني يونسكو روي صحنه رفت.در پايان شعيب شهابي درباره نحوه انتشار آلبوم «هفتپيكر» و قطعات آن توضيحاتي داد: با توجه به عنوان هفتپيكر نظامي، هفت قطعه اصلي در آلبوم تعريف شده است كه قصد داريم در مقاطع زماني كوتاه و به مناسبتهاي مختلف اين قطعات را منتشر كنيم. البته با همفكري كمپاني مقام در خاورميانه بنا شد با توجه به شرايط بيماري كرونا به زودي قطعه ديگري از آلبوم اصلي را با افتخار در دسترس علاقهمندان قرار دهيم. همچنين كليپهايي هم براي برخي قطعات ساخته شده كه در ادامه اين روند، آنها را منتشر خواهيم كرد.او تعويق در برگزاري مراسم رونمايي و ديگر برنامههاي جانبي در ارتباط با اين آلبوم را به خاطر مشكلات نبرد قرهباغ و شرايط كرونا عنوان كرد.