سرانه مصرف انرژي در كشور بيش از دو برابر شده است
روز ملي هواي پاك به لطف «باد» با ريه‌هاي پايتخت‌نشينان ايران مهربانانه سر كرد تا دست‌كم اين روز چون نامش در تقويم هوايش نسبتا پاك بماند. هوايي كه ماه‌هاست كلان‌شهرهاي كشور رنگ آن را نديده‌اند. اين روزها كه بحث مازوت‌سوزي و افزايش مصرف برق و گاز در كشور مطرح بود و عمده دليل آلودگي كلان‌شهرها عنوان شد هيچ‌كس حوصله پذيرش اين نكته را نداشت كه مصرف انرژي در ايران از قاعده و رويه‌اي طبيعي پيروي نمي‌كند. حال كه «باد» وزيده و اندكي فرصت نفس كشيدن دست داده شايد بتوان در اين موضوع تامل كرد كه مصرف انرژي در ايران تابع قاعده و رويه درستي نيست. چيزي كه به ويژه در مورد توليد برق آن هم با سوزاندن گاز جاي بحث دارد. عمده برق ايران يعني 86 درصد برق توليدي از طريق نيروگاه‌هاي حرارتي كه گاز يا سوخت‌هاي فسيلي مي‌سوزانند، تامين مي‌شود. ايران تا چه زماني مي‌خواهد گاز بسوزاند و برق توليد كند؟ چيزي كه سيد‌محمد مجابي رييس كميته محيط‌زيست مجمع تشخيص مصلحت نظام ضمن اشاره به تاثيرات تحريم‌ها روي برنامه‌هاي كنترل آلودگي هوا درباره آن گفته است: اگر روند مصرف بي‌رويه انرژي در كشور ادامه داشته باشد ما از سال ۱۴۰۳ نياز خواهيم داشت كه گاز وارد كنيم.
براساس گزارشي كه ايسنا منتشر كرده مجابي با بيان اينكه لازم است كه ما از دو جنبه آلودگي هوا و افزايش توليد گازهاي گلخانه‌اي كه منجر به تغييرات اقليم مي‌شود به مساله هوا در كشور توجه كنيم، تصريح كرد: سرانه مصرف انرژي در ايران بسيار بالاست به طوري‌كه در سال ۱۳۷۰ سرانه مصرف ما ۷.۳ بشكه معادل نفت خام بوده اما سرانه مصرف در سال ۱۳۹۰ به ۱۸.۸ بشكه معادل نفت خام رسيد.
رييس كميته محيط‌زيست مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به اينكه افزايش مصرف انرژي سبب گرم شدن كره‌زمين مي‌شود كه تبعات خود را به دنبال دارد، گفت: مصرف گاز طبيعي در ايران تقريبا برابر با كشور چين است همچنين ما 3 برابر كل جمعيت كشور هند گاز مصرف مي‌كنيم. اگر اين روند مصرف انرژي در كشور ادامه داشته باشد ما از سال ۱۴۰۳ نياز خواهيم داشت كه گاز وارد كنيم.
به گفته مجابي از سوي ديگر ما جزو ۱۰ كشور اول توليدكننده گازهاي گلخانه‌اي در جهان بعد از ژاپن و آلمان هستيم به طوري‌كه در سال ۲۰۱۸ ميزان توليد دي‌اكسيد كربن در ايران حدود ۷۲۰ ميليون تن اعلام شد.
او با بيان اينكه مقام معظم رهبري در سياست‌هاي اصلاح الگوي مصرف به صورت مستقيم به موضوع بهينه‌سازي مصرف انرژي اشاره كرده‌اند، تصريح كرد: علاوه بر اين در سياست‌هاي ابلاغي محيط‌زيست نيز به اين موضوع اشاره شده است بنابراين بهينه‌سازي مصرف انرژي از جمله تكاليفي است كه دستگاه اجرايي كشور بايد به آن بپردازند.
رييس كميته محيط‌زيست مجمع تشخيص مصلحت نظام در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود ضمن اشاره به مساله آلودگي هوا در كشور اظهار كرد: طي سال‌هاي اخير از غلظت برخي آلاينده‌هاي هوا ازجمله ذرات معلق كمتر از ۱۰ ميكرون، دي‌اكسيد گوگرد، اكسيدهاي نيتروژن و تركيبات آلي فرار مانند بنزن كاسته شده است. بهبود كيفيت سوخت، ارتقاي استاندارد خودروها، كاهش نسبي توفان‌هاي گرد و غبار، افزايش نسبي بارش‌ها و... در اين امر بي‌تاثير نبوده است. مجابي با اشاره به اينكه در حال حاضر علت اصلي آلودگي هوا در كلان‌شهرهاي كشور افزايش غلظت ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون است، گفت: قانون هواي پاك كه نتيجه تعامل خوب بين مجلس و دولت است باتوجه به سياست‌هاي ابلاغي رهبري راهكارهاي كنترل آلودگي هوا به دليل افزايش غلظت ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون را مشخص كرده است.
او در اين باره توضيحات خود را اين‌گونه ادامه داد: قانون هواي پاك در ۳۴ ماده به مسائل مختلف در حوزه آلودگي هوا به صورت جامع پرداخته و تكاليفي را براي دستگاه‌هاي ذي‌ربط مشخص كرده است همچنين در اين قانون به موضوع جرم‌انگاري و جريمه منابع آلاينده اشاره شده است.
رييس كميته محيط‌زيست مجمع تشخيص مصلحت نظام با تاكيد بر اينكه قوانين بازدارنده ضريب نفوذ كمتري نسبت به قوانين ترغيب‌كننده دارند، تاكيد كرد: از جمله موضوعاتي كه بايد به آن پرداخته شود، حمايت‌هاي اقتصادي از صنايع براي جلوگيري از آلودگي در كنار وضع قوانين و مقررات مالياتي و عوارض است كه ما در زمينه موفق نبوده‌ايم. هر چند كه در قانون اصلاح ماليات بر ارزش افزوده به حوزه محيط‌زيست پرداخته شده است البته اين قانون از سال آينده اجرايي مي‌شود. به گفته او اخيرا در كميسيون تلفيق مجلس شوراي اسلامي تصويب شد كه ۳۵ درصد از عوارض آلايندگي- از محل يك درصد از قيمت فروش- در‌اختيار محيط‌زيست قرار گيرد. مجابي با بيان اينكه مساله بسيار مهم براي رفع آلودگي هوا در كشور اين است كه دستگاه‌هاي اجرايي مختلف نسبت به اجراي قانون هواي پاك اقدام كنند، گفت: البته در اين راستا بايد چند موضوع را مدنظر قرار داد. اول آنكه ما در حال حاضر به دليل تحريم‌هاي ظالمانه‌اي كه عليه ايران وجود دارد، محدوديت‌هايي در برخي موارد مانند فيلتراسيون، نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي، حذف فلر، از رده خارج كردن خودروهاي فرسوده
-كه در گذشته به ازاي ورود خودروهاي خارجي اتفاق مي‌افتاد- و... داريم. اين مقام مسوول در دبيرخانه مجمع تشخيص مصلحت نظام با تاكيد بر اينكه در اين شرايط نياز به توسعه فناوري‌هاي ساخت داخل درخصوص فرآورش سوخت، توليد كاتاليست و... داريم، اظهار كرد: متاسفانه سيستم كشور به حدي دچار بروكراسي است كه اين فعاليت‌ها در پيچ و خم بروكراسي گرفتار مي‌شوند. پيشنهاد مي‌كنم كه در ايران شهركي تحت عنوان شهرك دانش‌بنيان و استارت‌آپي در حوزه انرژي راه‌اندازي كنيم. در كشوري مانند ايران كه داراي ميزان زيادي از ذخاير انرژي تجديدپذير ازجمله نورخوشيد، انرژي باد، انرژي امواج دريايي و انرژي زمين گرمايي است به راحتي مي‌توان مشكلات در حوزه انرژي‌هاي تجديدناپذير را به سمت بهبودي سوق داد.