خطر جدي تخريب جنگل‌هاي حر ّا و بيم كوچ هميشگي پرندگان
در حالي بر اساس قوانين موجود هرگونه تخريب و آلودگي تالاب ممنوع است و عرصه‌هاي جنگلي كشور غيرقابل واگذاري به اشخاص حقيقي و حقوقي هستند كه تالاب خوربردستان دير و جنگل‌هاي حرّاي آن به دليل جاده‌كشي و راه‌اندازي سايت پرورش ميگو با خطري جدي مواجه هستند. فعالان محيط زيست منطقه مي‌گويند كه چنين اقدامي مانع رسيدن آب شيرين به جنگل‌هاي حرّا مي‌شود و تخريب و نابودي آن را به دنبال دارد. سال گذشته بود كه تالاب خوربردستان دير و جنگل‌هاي حراي آن در استان بوشهر در ليست تالاب‌هاي ثبت ملي كشور قرار گرفت. آن‌طور كه محلي‌ها مي‌گويند خوربردستان دير يكي از مهم‌ترين خورهاي دير است كه بيشتر درختان حرّاي آن را مردم كاشته‌اند. به گزارش ايسنا، حالا پس از گذشت يك‌سال از ثبت ملي اين تالاب، بولدوزرها به جان آن افتاده‌اند. رضا پرتوي‌سنگي، دبير شبكه سازمان‌هاي مردم‌نهاد استان بوشهر به ايسنا مي‌گويد كه خوشحالي ثبت ملي خوربردستان دير، ديري نپاييد چراكه كمي پس از آن يك سرمايه‌گذار محلي توانست مجوز راه‌اندازي سايت پرورش ميگو را در چهار هكتار از حريم تالاب از كارگروه ماده ۱۱ استانداري - كه البته محيط زيست استان نيز از اعضاي اصلي آن است - بگيرد. او ادامه مي‌دهد: اما ماجرا به همين جا ختم نشد. سرمايه‌گذار بولدوزرها را به جان تالاب انداخت تا جاده‌اي براي دسترسي از سايت پرورش ميگو به دير بكشد اين در حالي است كه گياه حرّا به شدت وابسته به آب شيرين است و ايجاد هرگونه سازه از جمله راه دسترسي به مركز تكثير ميگو مانع رسيدن آب شيرين به جنگل‌هاي حرّا مي‌شود. اين موضوع علاوه بر افزايش احتمال وقوع سيل هنگام بارندگي، تخريب و نابودي جنگل حرّاي بندر دير را به دنبال دارد. جنگل‌هاي حرّا اكوسيستم‌هاي ارزشمند و نادري هستند كه ميليون‌ها سال طول كشيده تا آنها ايجاد شوند همچنين اين جنگل‌ها را به عنوان نوزادگاه آبزيان مي‌شناسند و نقش زيادي در بقاي آبزيان دارند. پرتوي‌سنگي ضمن بيان اين مطالب مي‌گويد: تخريب و نابودي جنگل حرّاي بندر دير پيامد مستقيم اين‌گونه ساخت و سازهاست و انقراض بسياري از آبزيان تجاري ارزشمند مانند ماهي و ميگو - كه منبع درآمد مردم منطقه است - ازجمله آثار غيرمستقيم جاده‌كشي در اين جنگل‌هاست. فعالان محيط زيست منطقه بيم آن را دارند كه اگر مسير عبور و مرور خودروها به خوربردستان دير و جنگل‌هاي حرّا باز شود، پرندگان تالابي براي هميشه از منطقه كوچ كنند همچنين ورود پساب سايت پرورش ميگو به دريا، آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري را به اين اكوسيستم وارد مي‌كند و آلوده شدن دريا مرگ تدريجي جنگل‌هاي حرّا را به دنبال خواهد داشت. به گفته دبير شبكه سازمان‌هاي مردم‌نهاد استان بوشهر برخي ديدگاه‌هاي غيرعلمي نسبت به اين ماجرا وجود دارد. براي مثال مي‌گويند كه به دليل آنكه در مسير جاده گياهي وجود ندارد، مي‌توان جاده‌كشي كرد و سايت پرورش ميگو راه انداخت اما نبايد فراموش كنيم كه بخشي زيادي از اين جنگل‌ها در گذشته نيز عاري از گياه بودند اما مردم در آن نهال كاشتند و امروز تبديل به جنگل‌هاي سرسبزي شده‌اند علاوه بر اين احداث جاده مسير ورود آب به جنگل را مي‌بندد. او همچنين مي‌گويد كه سازمان‌هاي مردم‌نهاد استان به مراجع قضايي اعلام جرم كرده‌اند اما تاكنون بي‌نتيجه بوده و فعاليت سرمايه‌گذار متوقف نشده است. در گزارش شبكه سازمان‌هاي مردم‌نهاد استان بوشهر به دادگاه تاكيد شده است كه مكان ديگري براي اين فعاليت - البته با پيوست زيست محيطي و انتخاب محل اجرا بر اساس شرايط اكوسيستم - انتخاب شود و تا زمان تعيين تكليف نهايي هر چه سريع‌تر نسبت به توقف ساخت و ساز در محدوده جزر و مدي پهنه جنگل حرّاي بندر دير و تالاب ملي خوربردستان اقدام شود. از سوي ديگر اداره محيط زيست بوشهر با ساخت سايت پرورش ميگو مخالفت كرده، اما شركت آب منطقه‌اي استان بوشهر در كارگروه ماده ۱۱ اعلام كرده است كه دو هكتار از چهار هكتار واگذار شده خارج از خور است، بنابراين مجوز احداث سايت صادر شده همچنين اداره كل محيط زيست استان مجوزي براي جاده‌كشي نيز صادر نكرده است. مسعود باقرزاده‌كريمي، مديركل دفتر حفاظت و احياي تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست نيز در گفت‌وگو با ايسنا در اين باره اظهار مي‌كند: بر اساس اعلام وزارت نيرو اين جاده و سايت پرورش ميگو در حريم تالاب نيست و خارج از آن است اما اعتقاد داريم كه چنين اقدامي مي‌تواند اثري منفي روي تالاب خوربردستان دير و جنگل‌هاي آن داشته باشد. او با اشاره به اينكه مجوزهاي صادر شده براي اين اقدام مربوط به چندين سال قبل است، مي‌گويد: مجوزهايي براي توسعه شهري دير در منطقه تالاب و جنگل‌ها صادر شده كه اشتباه است. اين يعني طرح توسعه شهري نبايد در اين منطقه ديده مي‌شد. باتوجه به اين ما پيش‌بيني مي‌كنيم كه مجوزهاي ديگري در اين منطقه صادر خواهد شد، چراكه براي آن منطقه برنامه توسعه درنظر گرفته‌اند. مديركل دفتر حفاظت و احياي تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست همچنين تصريح مي‌كند: اداره محيط زيست استان تاكنون سه بار به مراجع قضايي در زمينه احداث سايت پرورش ميگو و جاده شكايت كرده اما راه به جايي نبرده است. بر اساس ماده يك قانون حفظ و احياي تالاب‌ها هرگونه تخريب و آلودگي تالاب ممنوع است. باتوجه به اينكه اين اقدام مي‌تواند سبب تخريب و آلودگي تالاب شود با استناد به همين قانون و بررسي‌هاي كارشناسان قضايي مي‌توان جلوي جاده‌كشي و راه‌اندازي سايت پرورش ميگو را گرفت.علاوه بر سازمان محيط زيست، سازمان جنگل‌ها هم با تغيير كاربري جنگل‌هاي حرّا مخالفت كرده است. مسعود منصور، رييس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور طي هفته گذشته بر حفاظت از جنگل‌هاي حرا در استان بوشهر تاكيد كرد. در نامه منصور خطاب به مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري استان بوشهر آمده است: «تمامي عرصه‌هاي جنگلي كشور به‌طور عام و جنگل‌هاي منحصر‌به‌فرد حرا به‌طور خاص، غير قابل واگذاري به اشخاص حقيقي و حقوقي هستند و همواره تحت تملك دولت و مديريت اين سازمان قرار دارد و به موجب قوانين و مقررات موجود، تغيير كاربري اين جنگل‌ها ممنوع است.»