حبس 5 ساله «نازنين زاغري» پايان يافت اما پرونده دوم او همچنان در جريان است
آزادي موقت
حكم نازنين زاغري در پرونده اول پايان يافت، اما رسيدگي به پرونده دوم او همچنان ادامه دارد. ماجراي نازنين زاغري فروردين 95 شروع شد. اين شهروند ايراني- بريتانيايي پانزدهم فروردينماه در حالي كه قصد خروج از ايران را به مقصد انگلستان داشت، توسط اطلاعات سپاه دستگير شد. چند ماه پس از بازداشت اين متهم، سپاه ثارالله كرمان با صدور بيانيهاي بازداشت زاغري را تاييد و با معرفي او به عنوان «يكي از سرشبكههاي اصلي وابسته به بيگانگان»، اين متهم را به مشاركت در فعاليتهاي براندازي نرم و همكاري با موسسات معاند متهم كرد. سپاه كرمان اعلام كرد كه زاغري «طي اقدامات اطلاعاتي گسترده» شناسايي و پس از بازداشت در فرودگاه امامخميني به كرمان منتقل شده است. همزمان با بازداشت نازنين زاغري، ماموران پاسپورت بريتانيايي گابريلا، فرزند 2 ساله او را هم توقيف كردند. بعد از اين بيانيه سپاه، ريچارد رتكليف، همسر نازنين زاغري و بنياد خيريه رويترز كه گفته ميشد اتهام اين متهم، همكاري با اين بنياد است، اتهامات را رد كردند. رتكليف اتهامات عليه همسرش را «مضحك» و داراي جنبه سياسي خواند و مديرعامل تامسون رويترز در بيانيهاي اعلام كرد كه نازنين زاغري «در 4 سال گذشته در بنياد تامسون رويترز به عنوان هماهنگكننده پروژه مسووليت رسيدگي به تقاضانامههاي دريافت كمك مالي و آموزشي را داشت و هرگز در ظرفيت حرفهاي خود در ارتباط با ايران كار نكرده است. بنياد تامسون رويترز اصلا هيچگونه برنامهاي در ارتباط با ايران ندارد، در اين كشور فعاليت نميكند و قصد فعاليت در اين كشور را ندارد.» اين تكذيبها و بيانيهها و همچنين تلاشهاي انگليس براي تغيير وضعيت زاغري تاثيري نداشت. پرونده اين متهم ايراني- بريتانيايي براي ادامه رسيدگيها به دادستاني تهران انتقال يافت و پس از انجام تحقيقات با صدور كيفرخواست به دادگاه انقلاب ارسال شد و شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب، زاغري را به 5 سال حبس محكوم كرد كه اين حكم در دادگاه تجديدنظر تاييد شد.
در اين ميان دولت انگليس تلاشهاي بسياري براي آزادي نازنين زاغري انجام داد. بوريس جانسون، وزير امور خارجه انگليس هم در سفر دو روزه در آذرماه 96 به تهران در ديدار با مقامات بلندپايه ايران خواستار آزادي زاغري شد. نازنين زاغري اما آزاد نشد. او در زندان مشغول گذراندن 5 سال محكوميتش بود. چند باري هم ماجراي تبادل نازنين زاغري در رسانهها مطرح شد كه ديماه 96 غلامحسين اسماعيلي، رييسكل وقت دادگستري استان تهران اعلام كرد كه ادعاهاي مطرح شده درخصوص تبادل اين متهم مورد تاييد مراجع قضايي نيست. بنابراين تبادلي اتفاق نيفتاد. اگرچه روزنامه ديليتلگراف هم مدعي شده بود كه دولت بريتانيا اعلام آمادگي كرده تا در ازاي آزادي نازنين زاغري ۴۰۰ ميليون پوند (معادل ۵۲۷ ميليون دلار) پول به ايران بازپرداخت كند، اين اتفاق هم صورت نگرفت و زاغري همچنان در زندان ماند.
نازنين زاغري خرداد 98 در اعتراض به حبس خود و همزمان با پنجمين زادروز دخترش دست به اعتصاب غذا زد. همسرش، ريچارد رتكليف هم در اين اعتصاب با او همراه شد و چند روزي را مقابل سفارت ايران در انگليس دست به اعتصاب غذا زد. چند ماه بعد از اين اعتصاب و 3 سال و نيم پس از بازداشت نازنين زاغري، بالاخره مهرماه 98 گابريلا رتكليف، دختر نازنين زاغري و ريچارد رتكليف كه ماموران هنگام بازداشت مادرش، پاسپورت او را هم ضبط كرده بودند، به لندن برگشت. در طول اين 3 سال خانواده زاغري در ايران از فرزند او نگهداري كردند. اما حضور زاغري با وجود تلاشهاي ديپلماتيك و وكلاي او در زندان همچنان ادامه يافت. مذاكرات به نتيجهاي نرسيد تا اينكه نهايتا اسفند 98 نازنين زاغري به دليل شيوع ويروس كرونا با پابند الكترونيكي و در شرايطي كه تنها ميتوانست ۳۰۰ متر از خانه والدينش دور شود، به مرخصي رفت.
چند ماهي از مرخصي زاغري نگذشته بود كه خبر آمد شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامي نازنين زاغري را به همراه وكيل تعيينياش احضار و كيفرخواست پرونده جديدي را به او ابلاغ كرده است. روز گذشته حجت كرماني، وكيل دادگستري با اعلام آزادي نازنين زاغري در پرونده اولش از ادامه رسيدگيها به پرونده دوم او خبر داد. كرماني به پايگاه خبري- تحليلي امتداد توضيح داده كه «با پايان ۵ سال مجازات حبس خانم زاغري در ١٧ اسفند ٩٩، روز (يكشنبه) آزادي خانم زاغري به زندان اوين ابلاغ و «پابند الكترونيك» او هم باز شده است.» اين وكيل دادگستري تاكيد كرده كه اين آزادي در شرايطي اتفاق افتاده كه «بر اساس عفو اسفند ۹۸ مقام رهبري، نازنين زاغري مشمول عفو شده بود اما با عدم اعمال عفو، در يكسال گذشته او با «پابند الكترونيك» و خارج از زندان سال پاياني مجازات خود را سپري كرده است». كرماني گفته كه نازنين زاغري در پرونده دومش به «فعاليت تبليغي عليه نظام» از طريق شركت در تجمع مقابل سفارت ايران در لندن در سال ۱۳۸۸ و مصاحبه با شبكه بيبيسي فارسي در همان زمان متهم شده است. به گفته اين وكيل دادگستري جهت اخذ آخرين دفاع، از سوي شعبه ١۵ دادگاه انقلاب تهران وقت رسيدگي براي ٢۴ اسفند ٩٩ تعيين و به او ابلاغ شده است. حجت كرماني در ادامه ابراز اميدواري كرده كه با توجه به رسيدگي سابق، اين پرونده در همين مرحله مختومه شود. بنابراين با وجود پايان يافتن مدت حبس زاغري، او همچنان توانايي خروج از كشور و ديدار با دخترش گابريلا را ندارد و بايد براي خروج از كشور منتظر راي دادگاه و تصميم دستگاه قضايي باشد.
در همين راستا دومنيك راب، وزير امور خارجه بريتانيا ضمن ابراز خوشحالي از باز شدن پابند الكترونيكي نازنين زاغري تاكيد كرد كه او تحت فشار است و خواهان آزادي دائم نازنين زاغري و بازگشت به انگلستان و زندگي كنار خانوادهاش شد. راب گفته است كه وزارت خارجه بريتانيا تمام تلاش خود را براي تحقق اين مهم به كار خواهد بست و همچنين تاكيد كرده كه بريتانيا به مقامات ايراني اعلام كرده كه ادامه حبس زاغري غيرقابل قبول است.