مردم در تركيه، يمن و عراق درباره ولاديمير پوتين چه مي‌گويند؟
اعتمادآنلاين|براساس آخرين نظرسنجي «المانيتور» و «پرميس ديتا» (Premise Data) كه روز پنجشنبه همزمان با گذشت يك سال از حمله روسيه به اوكراين منتشر شد، تصوير روسيه در تركيه، يمن و عراق در نتيجه اين جنگ آسيب جدي ديده است.
اين نظرسنجي نشان مي‌دهد كه مشكلات زنجيره تامين و قطع صادرات گندم روسيه و اوكراين به‌شدت بر منطقه به ويژه مصر كه 80درصد غلات خود را قبل از درگيري از روسيه و اوكراين دريافت مي‌كرد، تاثير گذاشته است.
نظرسنجي انجام شده در تركيه، يمن و عراق نكته‌هايي را در مورد پيامدهاي جنگ در منطقه خاورميانه و تغيير تصورات نسبت به كرملين حتي در مصر كه متحد تاريخي مسكو محسوب مي‌شد، نشان مي‌دهد. اين نظرسنجي از 4435 پاسخ‌دهنده بين 15 دسامبر 2022 تا 10 ژانويه 2023 در پنج كشور مصر، تركيه، عراق، تونس و يمن انجام شد.
در تركيه، عراق و يمن، نگاه به روسيه بيشتر منفي است تا مثبت. در تركيه، 39درصد از مردم نقش روسيه را منفي و 30درصد مثبت ارزيابي كردند. در عراق 29درصد نظرات منفي و 25درصد مثبت و در يمن 35درصد نظرات منفي و 13درصد مثبت بود.
در مقابل، پاسخ‌دهندگان در مصر و تونس نگاه نسبتا مثبتي نسبت به روسيه نشان دادند. در مصر، 36درصد از مردم نقش روسيه را مثبت و 23درصد منفي ارزيابي كردند. در تونس نتيجه نظرسنجي، 29 به 14 به نفع روسيه بود، اما متداول‌ترين پاسخ در هر كشور ابراز بي‌طرفي بود. 30درصد در تركيه، بيش از 40درصد در مصر و عراق و بيش از 50درصد در تونس و يمن نسبت به اين ماجرا ابراز بي‌طرفي كردند.
عوامل متعددي مي‌تواند بر افكار عمومي در مورد روسيه تاثير بگذارد. تهاجم روسيه به اوكراين واردات گندم مصر از هر دو كشور را به شدت مختل كرد. علاوه بر اين، مصر نيز تورم بالايي را در رابطه با شوك‌هاي زنجيره تامين ناشي از جنگ تجربه مي‌كند. افزايش قيمت‌ها به ويژه به مصريان كم‌درآمد آسيب مي‌رساند.
روابط رسمي بين مصر و روسيه تحت تاثير جنگ قرار نگرفته است. سامح شكري، وزير امور خارجه مصر ماه گذشته از مسكو بازديد كرد و مسكو روابط دفاعي قوي را با قاهره حفظ كرده است. به عنوان مثال، مصر در سال 2017 هليكوپترهاي تهاجمي Ka-52 را از روسيه دريافت كرد. مصر و روسيه نيز هر دو از ژنرال خليفه حفتر در جنگ داخلي ليبي حمايت كردند. روسيه سال‌هاست كه براي تقويت قدرت نرم خود در سراسر جهان عرب تلاش مي‌كند. اين شامل رسانه‌هاي دولتي روسيه نيز مي‌شود كه محتواي عربي زبان توليد مي‌كنند. «اتكاي بيش از حد به پلتفرم‌هاي رسانه‌هاي اجتماعي براي پخش اخبار، مسكو را قادر مي‌سازد تا به ميليون‌ها نفر دسترسي پيدا كند. در گزارش سال 2022 موسسه خاورميانه مستقر در واشنگتن آمده است:
RT و Sputnik Arabic به طور قابل‌توجهي محتواي بيشتري در توييتر نسبت به BBC عربي يا الجزيره توليد مي‌كنند. روسيه چندان در عراق يا يمن فعال نيست، اما شركت انرژي روسي «روسنفت» سرمايه‌گذاري زيادي در عراق كرده است. تونس نيز تحت تاثير جنگ اوكراين قرار گرفته است. بحران غذايي تونس بدون كمك بين‌المللي بدتر خواهد شد.
تركيه و روسيه روابط پيچيده‌اي دارند. اين دو كشور سال‌ها در دو طرف جنگ داخلي سوريه قرار داشتند، اگرچه تركيه اخيرا نسبت به متحد روسيه، بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه رفتار گرم‌تري پيدا كرده است. دليل اين نزديكي تا حد زيادي اين است كه اسد بيشتر كشور را با كمك روسيه بازپس گرفته است. تركيه سيستم دفاع موشكي اس-400 روسيه را در سال 2017 با وجود مخالفت شديد ايالات‌متحده خريداري كرد.
اما نگاه افكار عمومي ساير كشورها به چين و امريكا چگونه است؟ مردم ديدگاه‌هاي متفاوتي را نسبت به ايالات‌متحده و چين ابراز كردند. در مصر، 33درصد گفتند كه ايالات‌متحده نقش مثبتي در اين كشور ايفا مي‌كند، در مقايسه با 45درصد در عراق، 47درصد در تونس و تنها 18درصد و 19درصد در تركيه و يمن.
ايالات‌متحده به شدت در اين منطقه درگير است و اين باعث مي‌شود كه ديدگاه‌هاي متفاوتي نسبت به او وجود داشته باشد. ايالات‌متحده از عبدالفتاح السيسي، رييس‌جمهور مصر، با وجود نقض گسترده حقوق بشر در دوران حكومت او حمايت مي‌كند. دموكرات‌ها مرتبا جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا را تحت فشار قرار مي‌دهند تا سيسي را در اين مورد بيشتر تحت فشار قرار دهد.
تبعات تهاجم امريكا به عراق در سال 2003 نيز باتوجه به تداوم بي‌ثباتي سياسي در عراق همچنان دردسرآفرين است. ايالات‌متحده همچنين به حمايت نظامي از عربستان سعودي ادامه مي‌دهد. در تركيه، افكار عمومي نسبت به ايالات‌متحده تحت تاثير حمايت واشنگتن از نيروهاي كرد در همسايگي سوريه قرار گرفته است. تركيه يگان‌هاي مدافع خلق (YPG) را كه تحت حمايت ايالات‌متحده است، امتداد حزب كارگران كردستان (پ‌ك‌ك) مي‌داند. پ‌ك‌ك به دليل سابقه حملاتش در اين كشور از شهرت خوبي برخوردار نيست. چين نيز مانند روسيه به دنبال روابط بهتر با خاورميانه است و به ويژه از نظر اقتصادي به مصر علاقه‌مند است و يكي از سرمايه‌گذار اصلي در اين كشور است. چه كسي در جنگ اوكراين مقصر است؟ مردم پاسخ‌هاي متفاوتي به اين پرسش دادند هر چند كه بخش بيشتري از آنها روسيه را بيش از ايالات‌متحده مقصر آغاز جنگ مي‌دانند. در مصر، 31درصد از مردم روسيه را مقصر جنگ مي‌دانند، درحالي كه 21درصد امريكا و 10درصد اوكراين را مقصر مي‌دانند. در تركيه 41درصد روسيه و 25درصد امريكا را مقصر دانستند. در عراق، 32درصد روسيه و تنها 14درصد امريكا را مقصر دانستند.