به بهانه درگذشت يكي از نمادهاي ورزش و هاليوود
يك شب در ميامي: ملاقات محمد علي و جيم براون با مالكوم ايكس
ترجمه: هانيه نيك
روز 18مه يك خبر جامعه ورزشي و فعالان حقوق مدني امريكا و دنيا را تكان داد. جيم براون، ستاره بزرگ ورزش و مبارز راه برابري نژادي در سن 87سالگي درگذشت.
اين ستاره، پيشگام هاليوود و نماد حقوق مدني، مبارزي سرسخت بود كه حتي تا واپسين روزهاي زندگي از مواضعش كوتاه نيامد.
بررسي داستان زندگي جيم براون و ميراثي كه او از خود در ورزش، سياست و سينما باقي گذاشت فرصتي جداگانه ميطلبد. اما به بهانه درگذشت اين چهره مهم قرن بيستم ميتوان به بازخواني يك روايت مهم در تاريخ امريكا پرداخت. داستاني به نام يك شب در ميامي. به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از بيبيسي، محمد علي كه در آن زمان با نام كاسيوس كلي شناخته ميشد، پس از شكست دادن ساني ليستون در ميامي در سال 1964 جشني به پا كرد. پس از شكست دادن ليستون، علي گفت كه «جهان را تكان داده» و از سم كوك دعوت كرد تا به او در كنفرانس خبري پس از مبارزه بپيوندد. زماني كه محمد علي كه در آن زمان با نام كاسيوس كلي شناخته ميشد، با شكست دادن ساني ليستون يكي از بزرگترين اتفاقات تاريخ ورزش را رقم زد، سه نماد امريكايي در كنار رينگ حضور داشتند و شاهد آن بودند. مانند علي، مالكوم ايكس، فعال حقوق مدني، سم كوك خواننده و جيم براون، بازيكن NFL، مردان سياهپوست نترس و كاريزماتيكي بودند كه از موقعیت خود براي مبارزه براي برابري نژادي در ايالات متحده استفاده كردند. به ندرت پيش ميآمد كه اين چهار دوست با هم ملاقات كنند، اما آن شب - 25 فوريه 1964 - آنها موافقت كردند كه با هم گپ بزنند. اين رويداد اوج جنبش حقوق مدني بود و ثابت كرد قادر به تغيير زندگي آنها و مسير تاريخ امريكا خواهد بود.
علي و براون قرار بود در داخل و خارج از عرصه ورزشي تيتر اخبار شوند اما درعوض در عرض يك سال مالكوم و كوك به قتل رسيدند. علي با براون سر صحنه فيلم The Dirty Dozen در هرتفوردشاير ملاقات كرد. جايي كه براون در سال 1966 بازنشستگي خود را از ورزش اعلام كرد. در زماني كه قرار بود ورزشكاران فقط ورزشكار باشند، علي و براون مسيري را براي فعاليت ورزشي سياهپوستان ايجاد كردند. براون كه در سال 2019 به عنوان چهارمين بازيكن برتر تاريخ فوتبال امريكا انتخاب شد، سازمانهايي را براي توانمندسازي جامعه سياهپوستان تأسيس كرد و در سال 1964 به فكر اين افتاد كه وارد عرصه سينما شود.
مالكوم ايكس رهبر ملت مسلمان و مرشد معنوي علي بود و كوك خواننده، ترانهسرا و كارآفريني بود كه به تازگي آهنگ «تغيير ميخواهد بيايد» را ضبط كرده بود.
پس از تماشاي اينكه علي براي اولينبار قهرمان سنگين وزن جهان شد، همه به اتاق مالكوم در متل همپتون هاوس، يكي از معدود هتلهاي ميامي كه سياهپوستان را در خود جاي ميداد، رفتند.
براي دههها اهميت اين نشست ناديده گرفته ميشد، اما زماني كه كمپ پاورز، روزنامهنگار سابق شنيد كه اين جلسه برگزار شده است، گفت: «اين موضوع ذهن من را به هم ريخت». اين رويداد الهام بخش نوشتن نمايشنامه «يك شب در ميامي» شد كه اكنون فيلمي به همين نام ساخته شده است. او به بيبيسي اسپورت گفت: «مثل كشف انتقامجويان سياه بود.» او ادامه داد: «مردم واقعاً نميدانستند كه اين افراد در حال معاشرت هستند، زيرا در آن زمان، كاري كه آنها انجام ميدادند همه آنها را در معرض خطر قرار ميداد.» فعاليتهاي مالكوم توسط افبيآي تحت نظر بود و در اوايل سال 1964 او از سخنراني كردن براي مسلمانان امريكا منع شد. او به ديدار علي در ميامي رفت و به دليل حضور او، خبرنگاران ميپرسيدند كه آيا علي بخشي از جنبش مسلمانان سياهپوست است؟ مالكوم، بزرگترين فرد در ميان چهار دوستش در 38سالگي، قدرت و پتانسيلي كه علي، براون و كوك داشتند و ميتوانست به «نهضت» كمك كنند را ديد. آنها به اميد يك مهماني به اتاق مالكوم رفته بودند، ولي در عوض به يك بحث فلسفي و فرهنگي بر سر بستني و نوشابه منجر شد. براون در فيلم مستندي با نام« The Two Killings of Sam Cooke» در سال 2019 گفت: «ما در مورد ايستادن به عنوان يك انسان و مطالبه حقوق خود صحبت كرديم. اگر صريح باشيم، خطر از دست دادن پول يا محبوبيت شما در امريكاي ميانه وجود داشت. اما آنهايي كه شب آنجا بودند هيچ اهميتي به اين موضوع نميدادند.» يك شب در ميامي! حالا بياييد نحوه انجام گفتوگو را تصور كنيد. زندگي علي و مالكوم، به ويژه، قبلا بارها دراماتيزه شده است، اما اولين كارگرداني رجينا كينگ، اين افسانهها را به گونهاي ديگر نشان ميدهد. نشان ميدهد كه آنها به عنوان انسان چگونه بودند و چگونه به عنوان «برادر» تعامل داشتند. قدرتمندان همچنان ميخواستند نشان دهند مردي كه اعلام كرد «من بهترين هستم» نه فقط در مورد مبارزه ليستون، بلكه در مورد اعلاميهاش هم ترديد وجود دارد.
بعد چه اتفاقي افتاد؟ براون و كوك بعدا همان شب همپتون هاوس را ترك كردند، اما آنچه مشخص است اين است كه علي و مالكوم به طبقه پايين رفتند تا در كافه متل جشن بگيرند. صبح روز بعد، قهرمان جديد جهان تاييد كرد كه به ملت اسلام ميپيوندد و نام خود را به كاسيوس ايكس تغيير ميدهد و به خبرنگاران گفت: «لازم نيست آن چيزي باشم كه شما ميخواهيد.» 9روز بعد، او گفت كه در واقع نام خود را به محمدعلي تغيير ميدهد، زيرا كاسيوس كلي نام يك برده است. دو روز پس از آن، مالكوم ايكس قبل از رفتن به زيارت مكه از مردم جدا شد، در حالي كه علي اولين سفر از بسياري از سفرها به آفريقا را شروع كرد. اما در دسامبر آن سال، كوك در متل لسآنجلس به ضرب گلوله كشته شد و دو ماه بعد مالكوم توسط افراد وابسته به Nation ترور شد.
زندگينامه مالكوم به نام «يك تغيير قرار است بيايد» پس از مرگ منتشر شد. قسمت تراژيك داستان آنجاست كه نه كوك و نه مالكوم تأثيري كه گذاشتند را نتوانستند ببينند. علي و براون به انجام كاري كه احساس ميكردند درست بود، ادامه دادند. براون در سال 1966، پس از اينكه براي سومين بار به عنوان با ارزشترين بازيكن ليگ ملي فوتبال انتخاب شد، در 29 سالگي از فوتبال امريكا كنارهگيري كرد. ستاره كليولند براونز در دهها فيلم ظاهر شد و در سال 1967 گروهي از ورزشكاران برجسته سياهپوست را گرد هم آورد. آنها گامي بيسابقه برداشتند و حمايت خود را از امتناع علي از اعزام به جنگ ويتنام به دليل اعتقادات مذهبياش اعلام كردند.
علي به دليل فرار از سربازي محكوم شد و مجوز بوكس از او سلب شد. اگرچه در ابتدا به پنج سال حبس محكوم شد، اما تا زماني كه اين تصميم در سال 1971 لغو شد، آزاد ماند و درخواست تجديد نظر كرد.
اين محكوميت به قيمت از دست دادن عنوان قهرماني جهان بود و تقريبا چهار سال مهم دوران حرفهاي بوكسش را هدر داد، اما او بازگشت تا پيروزيهاي تاريخي بر جورج فورمن و جو فريزر را كسب كند و به يكي از بزرگترين ورزشكاران جهان تبديل شود. محمد علي در سال 2016 در سن 74سالگي درگذشت. الي گوري، بازيگر نقش علي در فيلم يك شب در ميامي ميگويد: «او روحيه تسليم ناپذيري داشت و در هر چالشي كه با آن روبرو ميشد، بيامان بود» وقتي دولت عليه وی اقدام كرد، او بر موضع خود ايستاد و اصول خود را حفظ كرد. در نهايت يك جنگ مردمي به يك جنگ منفور تبديل شد و او در سمت درست سياست قرار گرفت. انتشار يك شب در ميامي توسط آمازون در زماني انجام شد كه ورزشكاران نسبت به دهه 1960 قدرت بيشتري براي فعاليت سياسي دارند، اما حوادث بيعدالتي نژادي در سالهاي اخير نشان ميدهد كه تغييرات بيشتري لازم است. پاورز گفت: «هر بار كه نمايشنامه اجرا ميشود، اتفاقي رخ ميدهد كه باعث ميشود به موقع به نظر برسد و اكنون نيز همينطور است.» همپتون هاوس اكنون به يك مركز فرهنگي تبديل شده است. براون در 84 سالگي همچنان صدايي قابل احترام براي جامعه سياهپوستان داشت. او در سال 2018، به همراه كانيه وست با دونالد ترامپ در دفتر بيضيشكل صحبت كردند.
در حالي كه براون، علي، كوك و مالكوم ايكس ديدگاههاي مذهبي و سياسي متفاوتي داشتند، اما به نظرات يكديگر و نقشي كه هر يك از آنها در مبارزه براي يك هدف ايفا ميكردند احترام ميگذاشتند.
و آلديس هاج، بازيگر نقش براون در يك شب در ميامي گفت: «احساس ميكنم اين فيلم به ايجاد تغييراتي كه ما نياز داريم كمك ميكند. «مساله مهم درك اين موضوع است صرفنظر از تفاوتها، براي يافتن راهحل مناسب، اينكه رويداد كجا تاثير ميگذارد و چگونه اين افراد كنار هم قرار ميگيريد.»