يك مقام ارمني هشدار داد
احتمال شروع دوباره جنگ در قرهباغ
رييس منطقه ارمنينشين قرهباغ گفت كه جمهوري آذربايجان به دنبال «زير پا گذاشتن» قرارداد آتشبس با ميانجيگري روسيه در سال ۲۰۲۰ و «تجديد خصومتها» عليه منطقه قرهباغ است.
آراييك هاروتيونيان، رييس منطقه ارمنينشين قرهباغ طي مصاحبهاي تلويزيوني به ارمنستان نسبت به انجام هرگونه اقدامي كه ميتواند «حق تعيين سرنوشت ارامنه قرهباغ» را زير سوال ببرد، هشدار داد.
او با اشاره به انسداد كنوني منطقه قرهباغ توسط جمهوري آذربايجان، مدعي شد: «اين يك جنگ محاصره است كه توسط باكو انجام شده است. جمهوري آذربايجان به اعمال فشار جهت تصاحب حداكثر امتيازات ادامه ميدهد. اين كشور به دنبال گروگانگيري ارامنه ساكن قرهباغ است، درحالي كه همزمان با نسلكشي و فشار بر مقامات ارمنستان و بازيگران بينالمللي به دنبال تصاحب نسخه برتر و ممتازتري از زنگزور است.»
هاروتيونيان در اين مصاحبه همچنين مدعي شد اقدامات جمهوري آذربايجان به مثابه «نسلكشي» است. اما اين درحالي است كه باكو چنين ادعاهايي را رد ميكند.
ادعاهاي مقامات جمهوري آذربايجان درباره گذرگاه زنگزور پس از توافق آتشبس سهجانبه سران باكو، ايروان و مسكو مطرح شده است اما مسوولان ارمنستاني بارها اين ادعاها را رد كردهاند. ايجاد اين گذرگاه باعث قطع دايم مرزهاي ايران و ارمنستان ميشود و به باكو دسترسي بلامانع به جمهوري خودمختار نخجوان را خواهد داد.
ارمنستان بارها تاكيد كرده كه تلاش رييسجمهوري آذربايجان براي افتتاح مسيرهاي حملونقل منطقهاي هيچ ارتباطي با مذاكرات و بيانيههاي امضاشده در اين زمينه تا به امروز ندارد و براي ارمنستان «غيرقابل قبول» است.
امريكا، اتحاديه اروپا و روسيه بارها خواستار «پايان فوري» اين انسداد شدهاند. باكو هم درخواستهاي آنها را رد كرده و گفته است كه ارامنه قرهباغ فقط بايد از طريق جمهوري آذربايجان غذا و ساير اقلام اساسي را تهيه كنند. رييس منطقه ارمنينشين قرهباغ هم در واكنش به اين درخواست گفت: «هر پيشنهادي كه به ما داده ميشود اول از همه بايد به مقام و منزلت ما احترام بگذارد و با استانداردهاي بشردوستانه بينالمللي همسو باشد.»
ارمنستان و جمهوري آذربايجان، دو كشور منطقه قفقاز اوايل دهه ۱۹۹۰ در پي فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، براي كنترل منطقه مورد مناقشه قرهباغ با يكديگر درگير شدند و اغلب يكديگر را به گلولهباران مواضع خود متهم ميكنند.
گذرگاه لاچين تنها راه ارتباطي ارمنستان با منطقه قرهباغ است كه در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲ گروهي از مردم جمهوري آذربايجان كه خود را «كارشناس محيط زيست» ناميدند، آن را مسدود كردند؛ جايي كه گروهي از صلحبانان روس در آن مستقر هستند. باكو گفت كه قصد ندارد هيچ راهي را مسدود كند و خودروها ميتوانند آزادانه در هر دو سوي اين گذرگاه حركت كنند. با اين حال در ماه آوريل سال جاري، جمهوري آذربايجان يك ايست بازرسي مرزي را در ورودي گذرگاه لاچين ايجاد كرد كه با اعتراض ايروان مواجه شد.
اين گذرگاه تنها مسيري است كه ارمنستان از طريق آن ميتواند غذا، سوخت و ملزومات دارويي را به ساكنان ارمني قرهباغ برساند؛ منطقهاي كه حدود ۱۲۰ هزار قوم ارمني ساكن آن هستند. قرهباغ كه در سطح بينالمللي به عنوان بخشي از جمهوري آذربايجان به رسميت شناخته شده، داراي جمعيت عمدتا ارمني است و مكررا دو كشور بر سر آن درگيريهايي داشتهاند.