«فاطمه جعفري‌ندوشن» رتبه سه كنكور هنر امسال از شهر يزد است كه برنامه‌ها و خواسته‌هايش شايد تا اندازه‌اي با نگاه و تصور غالب از نخبگان كشور متفاوت است؛ اگرچه اين روزها به درست يا نادرست، مهاجرت نخبگان امري عادي و حتي موفقيت قلمداد مي‌شود، اما مي‌گويد نه تنها برنامه‌اي براي آن ندارد كه حتي اميدوار است شرايط ايران به‌گونه‌اي شود كه به دوران مهد دانش و پيشرفت برگردد. رتبه سه كنكور هنر مي‌گويد ممكن است هر كسي پاسخ‌هايش را بخواند، او را فردي «جيره و مواجب‌گير» قلمداد كند، اما اعتقاد دارد اين‌طور نيست و هميشه دنبال حقيقت است؛ مي‌گويد هجمه‌هاي رسانه‌اي دريافت حقيقت را براي هم‌نسلانش سخت كرده و مي‌خواهد با زبان هنر اين شرايط را تغيير دهد؛ گفت‌وگوي خبرنگار «اعتماد» با خانم جعفري‌ندوشن را در ادامه بخوانيد.
خانم جعفري! پيش از اينكه به پرسش‌هاي عمومي و مسائل اجتماعي بپردازيم از مدرسه و شرايط تحصيل خودتان بگوييد.
به نام خدا. من دبيرستان حكيم‌زاده يزد درس خواندم كه مدرسه تيزهوشان است. البته قبلا فرزانگان يزد، رياضي مي‌خواندم، اما يازدهم رفتم رشته هنري انيميشن. مي‌دانيد كه قبلا مدارس سمپاد رشته‌هاي هنر را نداشتند، اما اخيرا رشته‌هاي هنري را هم اضافه كرد و وقتي اضافه شد من هم به اين رشته رفتم. همان سالي كه دبيرستان بودم، امتحان دادم و قبول شدم. معدلم هم ۱۹ و خرده‌اي بود كه خرده‌ايش را دقيق نمي‌دانم.
چه شد كه سمت هنر و انيميشن رفتيد؟
اول اينكه خودم از بچگي به هنر زياد علاقه داشتم، اما يك دوره‌اي فكر مي‌كردم اگر سراغ كامپيوتر و رشته‌هاي مرتبط بروم مفيدتر است، اما بعد نظرم عوض شد و سراغ هنر رفتم.
برنامه شما براي انتخاب رشته چيست؟ چه رشته و دانشگاهي مدنظرتان است؟
خودم در ذهنم اين است كه انيميشن را ادامه دهم ولي نياز است از مشاوران هم بپرسم كه كجا و چه رشته‌اي بروم. در دانشگاه و كارشناسي رشته انيميشن نداريم و زيرشاخه رشته برنامه‌هاي ديجيتال است كه بهترين دانشگاه هم مي‌شود صداوسيما. اگر بخواهم انيميشن را ادامه دهم احتمالا اين رشته و دانشگاه را انتخاب كنم، اما ممكن است معلمي را انتخاب كنم.
كمتر ديده مي‌شود رتبه‌هاي تك‌‌رقمي سراغ معلمي بروند؛ انتخاب اين رشته خواسته خانواده است؟
نه به لحاظ علاقه شايد معلمي را انتخاب كنم.
در اين سال كنكور چگونه و چقدر درس مي‌خوانديد؟ منتظر رتبه سه بوديد؟
واقعيت اينكه من خيلي روي اين حساب باز نكرده بودم كه رتبه تك رقمي بشوم ولي با توجه به نتيجه كنكورهاي آزمايشي فكر مي‌كردم رتبه خوبي باشد ولي اين‌قدر نه. امسال در كنكور هنر منابع خيلي تغيير كرد و شيوه آن به‌طور اساسي متحول شد. يعني منابع كمي محدودتر و آسان‌تر شد و ديگر نياز بود كه از موسسات گران‌قيمت يا روش‌هاي عجيب استفاده شود مثلا من خودم با امكانات شهر خودمان توانستم اين رتبه را بگيرم. از لحاظ ساعت خواندن، حداكثر ۸ ساعت مي‌خواندم ولي سعي مي‌كردم برنامه‌ريزي دقيق و درستي داشته باشم.
از وضعيت خانواده بگوييد...
مادرم معلم و پدرم مهندس برق است؛ تك فرزند هستم و وضعيت مالي ما هم متوسط است.
فكر مي‌كنيد ۱۰ سال آينده كجا باشيد؟ منظور اينكه در اين لحظه ترجيح مي‌دهيد سال ۱۴۱۲ در چه شرايطي باشيد؟
راستش زندگي اصلا قابل پيش‌بيني نيست و هر چه خدا بخواهد. شايد خيلي آرماني باشد ولي ان‌شاءالله كه ظهور حتما رقم خورده باشد. درباره شخصي هم دوست دارم بتوانم براي جامعه مفيد باشم و هنري باشد كه مفيد باشد، يعني جامعه جايي باشد كه بايد آنجا قرار بگيرد. هدف ما از انقلاب به نظرم ظهور حضرت مهدي بوده اما به گمانم از اين هدف دور شديم و به نظرم اين زبان هنر است كه مي‌تواند اين مسير را به هدف اصلي برگرداند. به نظرم از اين مسير كمي دور شديم و اميدوارم با زبان هنر اين مسير شتاب بگيرد. در زمان‌هاي گذشته مسلمانان قدرت اول جهان بودند و ان‌شاءالله كه بتوانيم آن نسل نخبه را به ايران برگردانيم.
و فكر مي‌كنيد چقدر اين نگاه بين هم‌نسلان خودت مورد توجه است؟
متاسفانه اين هجمه رسانه‌اي كه به كشور وارد شده و مي‌شود باعث شده كه خيلي از مسائل تحريف شود و اين هجمه بر نسل من هم اثر بگذارد و متاسفانه بعضي از اين نسل نادانسته فكر مي‌كنند كه بهتر است نظام برگردد به دوران شاهنشاهي؛ احساس مي‌كنم شايد از كم‌كاري ماست كه آنچه مي‌دانيم به دوستان و جامعه انتقال نداديم و شايد ما اين فضا را فراهم كرديم كه اين افراد سراغ رسانه‌هاي بيگانه رفتند و الان خواسته‌هاي متفاوتي دارند.
خانم جعفري! شما اصلي‌ترين مشكل يا مساله الان ايران را چه مي‌دانيد؟
گم كردن هدف و معرفي نكردن هدف اصلي، چون وقتي هدف كم‌كم از يادها برود، درگيري‌ها زياد مي‌شود و متاسفانه نسل جديد متوجه نمي‌شود چرا انقلاب كرديم. به نظرم الان به هدف انقلاب كمتر پرداخته مي‌شود و بايد بيشتر به آن بپردازيم. البته قشري هم هست كه به اين هدف پايبند هستند و شايد بين اين شلوغي‌ها كمي هدف‌مان را گم كرديم.
اين نگاه شما تا چه اندازه در مدرسه بين همكلاسي‌ها مورد توجه بود؟ بالاخره اين سال كنكور شما سال پرالتهابي براي كشور بود؛ فكر مي‌كنيد همكلاسي‌هاي شما با اعتراضات همراه بودند يا نگاه شما را داشتند؟
به هر حال افكار مختلفي هست؛ بعضي هيچ طرفي نيستند و بقيه هم در دو سمت بودند و گروهي هم فكر مي‌كردند نظام بايد عوض شود. متاسفانه جامعه هنري بيشتر به آن سمت گرايش پيدا مي‌كند تا به سمت نگاه من. هنر عموما اين جوري است كه در آن ميزان اعتراض بيشتر است تا مسائل انقلابي.
سه كتاب يا فيلمي كه در اين سال خوانديد و بر زندگي شما اثرگذار بوده و حالا مي‌خواهيد آنها را به مخاطبان معرفي كنيد؟
من چون رشته‌ام انيميشن بود بيشتر در اين حوزه مي‌توانم معرفي كنم كه احتمالا براي بقيه جالب نباشد. اما كتاب «طرح كلي انديشه اسلامي در قرآن» را كه سخنراني‌هاي رهبر انقلاب در سال ۵۳ است، معرفي مي‌كنم. حس مي‌كنم افرادي كه اين روزها مخالف هستند يا خيلي آشنايي ندارند اگر بخوانند تفاوت آن چيزي كه رسانه‌هاي ديگر به ذهن‌شان تزريق مي‌كنند با واقعيت را بهتر مي‌توانند درك كنند. كتاب «ستاره‌ها چيدني نيستند» هم محتواي جالبي داشت. مستند ايكسونامي هم مطالب جذابي را ارايه مي‌دهد كه شايد قبلا به آن پرداخته نشده است.
شما به مهاجرت هم فكر مي‌كنيد؟
خب از جهت ادامه تحصيل فكر مي‌كنم از دوره‌هاي آموزشي به صورت آنلاين شايد بشود استفاده كرد و ارتباط برقرار كرد ولي از لحاظ زندگي كردن يا كار حقيقتا هيچ علاقه‌اي ندارم. اينكه بخواهم براي كشور ديگري كار كنم كه اهداف درستي ندارند، نه هدف من نيست.
ممنون كه وقت‌تان را دراختيار ما قرار داديد خانم جعفري. اگر فكر مي‌كنيد نكته يا موضوعي هست كه در پرسش‌ها نيامده، مي‌توانيد به آن بپردازيد.
ممنون، حس مي‌كنم اگر بعضي اين مصاحبه را بخوانند حس مي‌كنند من يك آدم جيره مواجب‌بگير هستم كه به من گفتند اين حرف‌ها را بزنم ولي واقعا من آدم خاصي نيستم كه بخواهم از كسي طرفداري كنم، اما واقعيت اين است كه اين مسيري است كه من دنبال آن رفتم و فكر مي‌كنم حقيقت است. حس مي‌كنم اگر شما بيشتر تحقيق و بررسي كنيد كه كدام حرف درست است شايد به اين جمع‌بندي برسيد كه نه اوضاع اين‌قدر وحشتناك است نه اينكه مشكل وجود ندارد. راهكار مهاجرت يا تغيير كلي نيست و شايد ما جوانان بتوانيم كشور را به مسير درست برسانيم.