آیا بانک مرکزی اختیار برخورد با کانالهای تلگرامی نرخ ارز را دارد؟
یک کارشناس اقتصادی گفت: بانک مرکزی میداند که چگونه و کجا در نیمههای شب نرخ ارز تعیین میشود اما آیا اختیارات لازم برای برخورد را دارد؟ این جریان تنها به نفع افرادی است که ارز و منابع ارزی دراختیار دارند و افزایش نرخ ارز میتواند ناترازیها را جبران کند. این افراد از منافع افزایش نرخ ارز برخوردارند و طبیعتا از افزایش نرخ ارز هم خوشحال میشوند و در این جریان دست دارند. آلبرت بغزیان در گفتوگو با ایلنا درباره کانالهای تلگرامی قیمتساز در بازار ارز اظهار داشت: میگویند در بازار آزاد عرضه و تقاضا قیمت را تعیین میکند اما در ایران اصلا بحث عرضه و تقاضا مطرح نیست بلکه عدهای قیمتها را تعیین میکنند، حال باید دید آیا عدهای که نرخساز هستند در امارات حضور دارند و نرخ درهم را تعیین میکنند؟ چراکه در نهایت نرخ درهم، نرخ دلار را در ایران تعیین میکند. وی ادامه داد: این عدهای که نرخ ارز را تعیین میکنند، همانهایی هستند که ارز بالایی دراختیار دارند که میتواند همان 5درصدی باشد که دولت ارز موردنیاز آنها را تامین نمیکند. این کارشناس اقتصادی گفت: در شرایطی که مرکز مبادله ارز بیش از 90درصد ارز موردنیاز کشور را تامین میکند، این سوال مطرح میشود که چرا نرخ ارز در بازار آزاد افزایش پیدا میکند، قیمتها تغییر میکند و کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت میکنند هم گران میشوند؟ چرا باید رانت بیش از 24 هزار تومانی (فاصله نرخ دلار مرکز مبادله تا بازار آزاد) دراختیار عدهای قرار بگیرد تا کالایی را وارد کشور کنند اما این کالا با نرخ دلار بازار آزاد به دست مصرفکننده نهایی برسد. بغزیان افزود: سوال این است که چرا وقتی بازار آزاد ارز 10درصد کالاهای مصرفی که عمده آن کالای قاچاق و لوکس است، با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد قیمت سایر کالاها هم افزایش پیدا میکند؟ وی با بیان اینکه بانک مرکزی بهتر از هر نهاد دیگری میداند که نرخ ارز کجا تعیین میشود، اظهار داشت: بانک مرکزی میداند که چگونه و کجا در نیمههای شب نرخ ارز تعیین میشود اما آیا اختیارات لازم برای برخورد را دارد؟ این جریان تنها به نفع افرادی است که ارز و منابع ارزی دراختیار دارند و افزایش نرخ ارز میتواند ناترازیها را جبران کند. این افراد از منافع افزایش نرخ ارز برخوردارند و طبیعتا از افزایش نرخ ارز هم خوشحال میشوند و در این جریان دست دارند. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: تا زمانی که بانک مرکزی این اراده را نداشته باشد که بتواند با این جریان مقابله کند، نمیتوان جلوی آن را گرفت کما اینکه دیدیم تا ماههای پایانی سال گذشته نرخ ارز مدیریت شد. به طور قطع وقتی نرخ دلار به حدود 70 هزار تومان میرسد نباید اقتصاد کشور با این نرخ تنظیم شود وگرنه نظارت دولت در تنظیم قیمتها و واردات ضعیف است. دولت در مقطع و بازاری که نباید ورود دستوری داشته باشد حاضر است اما در حضور بهموقع و ضروری غایب میشود. بغزیان ادامه داد: متاسفانه شاهد آن هستیم کالایی که با نرخ ترجیحی وارد شده هم با نرخ آزاد به فروش میرسد. وزارت صمت مسوولیت نظارت بر قیمتها در بازار را دارد و بانک مرکزی هم بر تخصیصها نظارت دارد حالا باید دید در این میان چه اتفاقی رخ میدهد که کالا وارد و به عمدهفروش فروخته میشود و از این مرحله به بعد نرخهای آزاد اعمال میشوند. این نشان میدهد که نظارت دچار اشکال است و درنهایت فروشنده قیمتگذاری میکند. در این شرایط بانک مرکزی برای برخوردها باید اختیاراتی داشته باشد. وی همچنین با اشاره به روند بازار ارز گفت: در شرایط فعلی بازار ارز متاثر از عکسالعمل طرف منازعه خواهد بود، اما مسلما طبق آنچه که گفته شد نیروهایی که در کانالها قیمتسازی میکنند در بازار ارز اثرگذار هستند و باید دید این عوامل چه برنامهای برای بازار ارز دارند. باید توجه داشت هم نرخ درهم مدیریت شده است و هم نرخ دلار و یورو توسط فدرال رزرو مدیریت میشود و دستخوش تغییرات در پی این شرایط خاورمیانه نشدهاند.