فقر مردم حاصل منفعت طلبي كاسبان تحريم است
حشمت‌الله فلاحت پيشه
حضور ظريف در كنار پزشكيان در برنامه كارشناسي ويژه سياست خارجي يك بار ديگر موضوع «تحريم ها» و «كاسبان تحريم‌ها» را در فضاي عمومي كشورمان برجسته ساخت. مساله اصلي در سياست خارجي موضوع تحريم‌ها و تنش‌هاست. بخش قابل توجهي از مشكلاتي بنياديني كه امروز در كشور مشاهده مي‌شود، حاصل رفتارهاي كاسبان تنش و تحريم است. يعني ساليان اخير آمارهاي گوناگوني از رشد اقتصادي، افزايش فروش نفت، قراردادهاي2 و 3ميليارددلاري با چين و مواردي از اين دست مطرح مي‌شوند، اما وقتي وارد تحليل جزئي‌تر اين اخبار مي‌شويم، متوجه مي‌شويم كه بخش وسيعي از اين قراردادها غير شفاف است. بخش عمده‌اي از آنچه تحت عنوان افزايش رشد اقتصادي مطرح مي‌شود، آثار خود را در سفره و زندگي مردم نشان نمي‌دهد. علت اين است كه تحريم‌ها باعث شده يك اليگارشي تحريم و تنش در ايران شكل بگيرد. منافع اين اليگارشي تحريم و تنش در تداوم تنش و تحريم است. از زماني كه اين اليگارشي شكل گرفته، منافع ملي ايران تحت‌الشعاع يك گروه خاص راديكال قرار گرفته است. ماحصل مناظره ظريف و پزشكيان هم اين است كه افراد و جرياناتي اندك از تحريم‌ها سود مي‌برند. اكثريت قريب به اتفاق مردم ايران از تحريم‌ها آسيب مي‌بينند. معتقدم مهم‌ترين دستور كار پزشكيان پايان دادن به سيطره اليگارشي تنش و تحريم است. با جمع كردن اين سفره، مشكلات تحريم‌ها حل و فصل مي‌شود، شاخص‌هاي اقتصادي رو به بهبود مي‌گذارد و وضعيت جامعه، فرهنگ و مسائل راهبردي هم با رشد همراه خواهد بود. اما بايد توجه داشت مقابله با اين افراد و گروه‌ها، با مقاومت بسيار زياد سفره نظام و پياده نظام اين گروه‌ها مواجه مي‌شود. فراموش نكنيد، اين اليگارشي به دليل منافع برآمده از تحريم‌ها به‌شدت ثروتمند و داراي نفوذ شده‌اند. شركت‌ها و خانواده‌هاي آنان در كشورهاي تحريم‌كننده از جمله امريكا حضور دارند. سفره معيشتي مردم اما هر ماه و هر سال كوچك‌تر شده است. پزشكيان فارغ از همه مقاومت‌ها و تخريب‌ها و تهمت‌زني‌ها بايد برنامه‌هاي مدوني براي پايان دادن به تحريم‌ها داشته باشد. به خصوص كه امروز دولت امريكا نيازمند تنش‌زدايي است. معتقدم حتي اگر ترامپ روي كار بيايد، چنانچه سياست معقول مبتني بر تنش‌زدايي در ايران شكل بگيرد، احتمال پايان يافتن تحريم‌ها بسيار محتمل است. ايران چالش اصلي امروز امريكا، مدل بايدن يا ترامپ نيست. چالش اصلي امريكا، امروز در مواجهه با چين و روسيه است. يكي از بزرگ‌ترين خيانت‌ها به سياست خارجي كشور اين بوده كه ايران را به سپر چين و روسيه در برابر امريكا بدل كرده است. دولت آينده ايران بايد كاري كند كه ايران را از كانون تنش‌ها خارج ساخته و سياست خارجي را بر اساس منافع ملي شكل دهد. در چنين شرايطي امكان اينكه تحريم برداشته شود، وجود دارد. لذا معتقدم اتفاقا كسي مانند پزشكيان به اين دليل مي‌تواند موفق شود چرا كه وابستگي خاصي به «كاسبان تحريم و تنش» ندارد. برخلاف برخي افراد كه خود حاصل تنش و تحريم هستند و دست و پاي آنان توسط كاسبان تحريم بسته شده ، پزشكيان وابستگي خاصي به اين كلوني‌هاي تحريمي ندارد و راحت‌تر مي‌تواند منافع ملي را محقق كند.