۸۶ گونه جانوري كشور در معرض خطر انقراض
در چند دهه گذشته به دلايل مختلف حدود ۸۶ گونه جانوري در كشور در معرض انقراض قرار گرفته كه سازمان حفاظت محيطزيست براي جلوگيري از نابودي آنها برنامه عمل حفاظت ۲۳ گونه را تهيه كرده و در حال اجراي آنها است. طبق گزارش ايرنا آمارها نشان ميدهد ۱۶۰ گونه پستاندار، ۴۹۲ گونه پرنده و ۱۷۵ گونه ماهي و ۱۹۷ گونه خزنده به همراه ۲۰ گونه دوزيست در كشور شناسايي شدهاند اما مسالهاي كه چند ساليست با آن دست و پنجه نرم ميكنيم در سراشيبي انقراض قرار گرفتن برخي از اينگونههاست كه به اعتقاد كارشناسان عوامل مختلفي از جمله تغيير كاربري اراضي، خشكسالي، توسعه مزارع، تغيير اقليم و فعاليتهاي معدني، موجب از بين رفتن زيستگاههاي طبيعي و كاهش طعمه شده است كه به مرور جمعيت حيات وحش را كم كرده و برخي را به كام انقراض كشانده است مانند شير ايراني و پلنگ مازندران كه زماني جنگلها و بيشههاي كشور جولانگاه اين ۲ گونه باشكوه بود اما امروزه فقط نامي از آنها باقي مانده است.
بر اساس آخرين آمار سازمان حفاظت محيط زيست، ۸۶ گونه جانوري كشور در معرض خطر انقراض قرار دارد كه يوزپلنگ آسيايي، گوزن زرد ايراني، خرس قهوهاي، پلنگ، خرس سياه، گورخر ايراني، انواع پرندگان شكاري، هوبره و ميشمرغ برخي از اينگونهها هستند. عليرضا ابدالي مديركل دفتر حفاظت و مديريت حياتوحش سازمان حفاظت محيطزيست به خبرنگار ايرنا گفت: تاكنون براي ۲۳ گونه از جمله يوزپلنگ، خرس قهوهاي، پلنگ، خرس سياه، گوزن زرد ايراني، گورخر ايراني، انواع پرندگان شكاري، هوبره و ميش مرغ برنامه عمل تهيه كرده و با جديت در حال اجرا هستيم، اين برنامه در قالب سرشماري، احيا گونه و جابهجايي جمعيت تهيه و اجرا ميشود، اين برنامه توسط مراكز علمي تهيه شده و با دقت و جزييات تمام بخشهاي در آن ديده شده است، سازمان محيط زيست هم با جديت آن را اجرا ميكند. تهيه ۲۰ برنامه عمل ديگر براي ساير گونههاي در خطر انقراض هم جزو برنامه سازمان است و اميدواريم بتوانيم در چند سال آينده آنها را تهيه و به مرحله اجرا درآوريم. تلاش ميكنيم و همچنين اميدواريم كه در برنامه ششم و ابتداي برنامه هفتم براي ۵۰ درصد اين تعداد گونه در خطر انقراض برنامه عمل تهيه، تدوين و اجرا كنيم و قطعا در برنامههاي آينده هم موظفيم براي تمام اين گونهها برنامه عمل داشته باشيم.
يوزپلنگ آسيايي يا يوزپلنگ ايراني يك زيرگونه در بحران انقراض است و بر اساس آخرين برآوردها و اعلام سرشماري سازمان حفاظت محيط زيست اكنون حدود ۲۰ قلاده يوزپلنگ آسيايي در كشور وجود دارد. زيستگاههاي اصلي خرس قهوهاي، عموما مناطق جنگلي خزري، جنگلهاي ارسباران و زاگرس، علفزارهاي مرتفع كوهستاني نزديك به جنگل و درههاي پاييندست جنگل است. گوزن زرد ايراني طبق فهرست ارايه شده از طرف اتحاديه بينالمللي حفاظت از طبيعت كه به فهرست سرخ معروف است، در رده «EN» و در معرض خطر قرار دارد. هوبره پرندهاي در معرض خطر انقراض است، برآوردي كه از جمعيت آن در كشور شده نشان ميدهد كه بين ۳ تا ۵ هزار قطعه موجود است، اين پرنده بيشتر به سمت كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس قاچاق ميشود .