معنای بازگشت ترامپ برای ایران؟

حدیث   روشنی

اولین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ ایالات‌متحده امریکا با حضور «جو بایدن» نامزد حزب دموکرات و ريیس‌جمهور مستقر و «دونالد ترامپ» نامزد حزب جمهوری‌خواه بامداد جمعه به میزبانی شبکه سی‌ان‌ان در آتلانتا برگزار شد. روزنامه «گاردین» در تحلیل و ارزیابی خود از این مناظره چهار نکته برجسته آن را عملکرد ضعیف جو بایدن، دروغگویی‌های مکرر دونالد ترامپ، برجسته شدن دوپارگی و شکاف در ایالات‌متحده امریکا و پرونده ارتباط غیراخلاقی ترامپ با بازیگر فیلم‌های مستهجن می‌داند. این روزنامه انگلیسی نوشته است: «جو بایدن که ظاهرا مثل مریض سرماخورده بود، در طول مناظره به تته پته افتاد و نتوانست عملکرد شسته‌رفته‌ای داشته باشد. ترامپ که یک دروغگوی قهار است بارها دروغ گفت و از جواب دادن به سوال‌های سخت طفره رفت.» گاردین درباره عملکرد ضعیف بایدن نوشته است: «ریيس‌جمهور امریکا هر چند تئوری‌های توطئه راستگرایانه درباره مصرف کردن داروهای تقویتی قبل از مناظره را به سخره گرفت اما عملکرد او در مناظره همراه با انرژی و لحن صدای پایین و صحبت‌های آشفته و در هم بود و نتوانست نگرانی‌ رای‌دهندگان حامی او در‌خصوص سن بالا و شایستگی‌اش برای ریاست جمهوری را کاهش دهد.» گاردین همچنین اشاره کرد ترامپ به عنوان کسی که در زمان ریاست‌جمهوری خود دروغ‌های زیادی گفت در این مناظره نیز تلاش کرد دروغ‌های مکرر و حقایق تحریف شده را به خورد رای‌دهندگان امریکایی بدهد.

نتایج تازه‌ترین نظرسنجی شبکه خبری سی‌ان‌ان که پس از مناظره زنده تلویزیونی بین جو بایدن و دونالد ترامپ برگزار شد، نشان می‌دهد اکثر ناظران دونالد ترامپ را پیروز نخستین مناظره انتخاباتی در فرصت حدودا 4 ماه تا مشخص شدن ريیس کاخ سفید می‌دانند. براساس این نظرسنجی، 67درصد ناظران اعلام کردند دونالد ترامپ عملکرد بهتری در این مناظره داشته و تنها 33 درصد موافق عملکرد بایدن در مناظره بودند.

مناظره مهم انتخاباتی ترامپ و بایدن بعد از انتشار نتایج نظرسنجی‌هایی که انجام شد گمانه‌زنی‌ها مبنی بر افزایش شانس پیروزی ترامپ را تقویت کرد. شاید هیچ کشوری به اندازه ایران به ویژه در شرایط کنونی که درگیر انتخابات ریاست‌جمهوری هستیم انتخابات امریکا را دنبال نمی‌کند.

انتخابات در ایران به مرحله دوم کشیده شد و همچنان باید بر‌مبنای نظرسنجی‌ها نتایج آن را پیش‌بینی کرد. مسعود پزشکیان به عنوان نامزد جبهه اصلاحات به عنوان نفر اول در رقابت با سعید جلیلی به عنوان نامزد جبهه پایداری به مرحله دوم انتخابات راه یافتند. آنچه که مسلم است بحث‌های مطرح شده در مناظرات انتخاباتی بود که نشان از برنامه‌های نامزدهای راه یافته به مرحله نهایی انتخابات است. از جمله این برنامه‌ها در حوزه سیاست خارجی بود. در طول سال‌های اخیر تجارب دولت‌های متفاوتی که در راس کار و البته از جریان‌های مختلفی روی کار آمده بودند را شاهد بودیم. و به نظر می‌رسد دشوار نیست که سیاست خارجی هر دو نامزد راه یافته به مرحله دوم را ارزیابی کرد. اما مهم است که بتوان با تحلیل شرایط موجود در نظام بین‌الملل و به ویژه کشورهایی که بر اثر سیاست‌های تنش‌زا در روابط با ایران، کشور را متحمل هزینه‌هایی خواهند کرد سناریوهای مختلفی را برای ماه‌ها و سال‌های آینده پیش‌بینی کرد. البته که کاهش این هزینه‌ها بیش از هر مبحث دیگری در شرایط فعلی موضوعیت دارد.

گفتنی است منطقه و تحولات اخیر نیز از این شرایط متاثر خواهد شد. از جمله تحولات مهم منطقه که به نظر می‌رسید مستقیما تحت تاثیر دو انتخابات مهم ایران و امریکا خواهد بود جنگ غزه و اسرايیل و حمله احتمالی اسرايیل به لبنان است که بنابر ادعای برخی تحلیلگران این جنگ در واقع رویارویی ایران و امریکا است. کما اینکه ایران در واکنش به این حملات احتمالی در هشداری جدی بر ورود مستقیم به درگیری مستقیم اسرايیل و لبنان تاکید کرده است.در همین رابطه روزنامه اعتماد با امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل امریکا و محمدعلی سبحانی سفیر اسبق ایران در لبنان گفت‌وگو کرده است.

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که در صورت پیروزی ترامپ با لحاظ کردن نتایج احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری که حالا به دور دوم کشیده شده، چه سناریوهایی در باب تعامل تهران و واشنگتن مطرح است، گفت: من احتمال می‌دهم که اگر ترامپ وارد کاخ سفید شود مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا که در وین برگزار می‌شد و در بازه‌ای از زمان مدیریت آن توسط تیم آقای عراقچی انجام شد و در بازه‌ای دیگر توسط تیم تحت رهبری آقای باقری کنی، به پایان خواهد رسید.هرچند هیچ کدام از رایزنی‌های غیر رسمی بعد از برجام و در دوران ریاست بایدن به نتیجه نرسیده‌اند.

محمدعلی سبحانی، سفیر پیشین ایران در لبنان معتقد است در این شرایط دشوار باید دولتی روی کار باشد که بتواند بازوی جدی برای مردم ایران و مانع جنگ و تحریم و درگیری باشد. به این دلیل که ممکن است در آینده دوباره شرایط دشوار دولت دوازدهم پیش آید و باید حتی بتواند نقش مثبتی را هم در مسائل کشور و تحریم‌ها ایفا نماید و همچنین در مسائل منطقه.

در ادامه مشروح گفت‌وگو با امیرعلی ابوالفتح و محمدعلی سبحانی را می‌خوانید: