تمرين دموكراسي در كابينه

گروه سياسي

معادله «كابينه» اين روزها به مهم‌ترين ابهام در فضاي سياسي و عمومي كشور بدل شده است. افكار عمومي ايراني، منتظر رونمايي از كابينه‌اي هستند كه قرار است نسيم تغيير را در فضاي مديريتي موجود كشور ايجاد كنند. براي اين منظور لازم است دولت دست به اتخاذ تصميماتي بزند كه بتواند سرمايه اجتماعي خود را ارتقا دهد. با تكيه بر اين سرمايه اجتماعي است كه كابينه چهاردهم مي‌تواند به جنگ مشكلات برود و بحران‌ها را پشت سر بگذارد. ايجاد اين سرمايه اجتماعي در گروي انتخاب كابينه‌اي هماهنگ، متخصص و كارآمد است. پزشكيان براي اين منظور براي نخستين بار اقدام به تشكيل شوراي راهبردي كرده تا روند تمرين دموكراسي را از ابتدا و از برهه تشكيل كابينه آغاز كند. 

محمدجواد ظريف در راس هرم اين شوراي راهبردي قرار گرفته است. يك پله پايين‌تر اين شوراي راهبردي، دبيرخانه شوراي راهبردي قرار گرفته كه وظيفه پردازش و انتقال داده‌هاي اطلاعاتي برآمده از نهادهاي پايين دستي را به عهده دارد. بر اساس اعلام برخي رسانه‌ها در دبيرخانه چهره‌هايي چون، علي ربيعي، عباس عبدي، محمدجواد آذري‌جهرمي، هادي خانيكي، الياس حضرتي و علي شكوري‌راد، نقش آفريني كرده و وظيفه پردازش داده‌هاي اطلاعاتي را به عهده مي‌گيرند. پس از دبيرخانه، كارگروه‌هاي تخصصي براي شناسايي افراد كابينه قرار گرفته‌اند. 5كارگروه «سياسي، امنيتي و دفاعي»، كارگروه«اقتصادي»، «زيربنايي»، «فرهنگي» و «اجتماعي» وظيفه پردازش جزیي‌تر چهره‌ها را به عهده دارند. در كارگروه سياسي، امنيتي و دفاعي، تكليف وزارتخانه‌هايي چون وزارت كشور، خارجه، دفاع، دادگستري، همچنين سازمان انرژي اتمي مشخص خواهد شد. در كارگروه اقتصادي، وزارتخانه‌هاي اقتصاد و صمت، همچنين سازمان برنامه و بودجه و بانك مركزي تعيين تكليف مي‌شود و در كارگروه زيربنايي، اعضا در خصوص انتخاب مديراني شايسته براي حضور در وزارتخانه‌هاي جهاد كشاورزي، نفت، نيرو، ارتباطات و راه و شهرسازي تصميم‌گيري مي‌كنند. در كارگروه فرهنگي مديران وزارتخانه‌هاي فرهنگ و ارشاد اسلامي، ورزش و جوانان، علوم و ميراث فرهنگي انتخاب شده و نهايتا در كارگروه اجتماعي تكليف حوزه‌هاي مهمي چون وزارت كار، وزارت بهداشت، سازمان محيط زيست، سازمان امور اداري و استخدامي، بنياد شهيد و نهايتا معاونت امور زنان مشخص مي‌شود. بر اساس يك چنين ساز و كاري است كه دولت چهاردهم براي نخستين بار روند انتخاب اعضاي كابينه و مديران اجرايي كشور را در ويتريني شفاف پيش روي افكار عمومي قرار داده است تا مردم در ابتداي امر بتوانند ديدگاه‌هاي خود را از طريق سامانه‌هاي تدارك ديده شده منتقل كنند و پس از آن در جريان انتخاب مديران ارشد كشور و وزرا قرار بگيرند.
گزاره‌اي كه ظريف ذيل عنوان تمرين دموكراسي از آن ياد كرده و معتقد است، دستاوردهاي قابل توجهي به نفع ايرانيان در پي خواهد داشت. روند شفاف‌سازي و تمرين دموكراسي در خصوص كابينه اما با انتخاب اعضا به پايان نمي‌رسد، بسياري از چهره‌هاي اصلاح‌طلب معتقدند روند مطالبه‌گري از دولت، پس از انتخاب اعضاي كابينه تداوم خواهد داشت، ديروز آذر منصوري رييس جبهه اصلاحات با انتشار تویيتي اعلام كرد اين جبهه دخالتي در تصميم‌گيري‌هاي مسعود پزشكيان نخواهد داشت. او در مطلبي كه در شبكه ايكس (توييتر) و به بهانه آنچه وجود «برخي شبهه‌ها» ناميده، آورده كه «جبهه اصلاحات ايران بناي دخالت در تصميم‌گيري دكتر پزشكيان را نداشته و نخواهد داشت» و موضع جبهه اصلاحات را اينگونه بيان كرده است: «موضع ما در برابر دولت ايشان، حمايت، نظارت و پرسشگري و مبناي قضاوت ما، تحقق خواست مردم ايران است.» منوري اما منكر مشاركت اعضاي اين جبهه در معرفي و حضور در فعل و انفعالات مرتبط با كابينه نشد. 
در اين ميان اما موضوع مسعود پزشكيان براي بسياري از ايرانيان داراي اهميت است. پزشكيان معتقد است هركس كه وظيفه‌اي را در كابينه به عهده مي‌گیرد بايد پاسخگوي عملكرد و سياست‌هاي خود نيز باشد. در همين خصوص، رييس‌جمهور منتخب در مراسمي كه در روز تاسوعا برگزار شد با تاكيد بر اينكه بايد از دعواهاي جناحي و نزاع بر سر قدرت عبور كنيم، گفت: بنده اين آمادگي را دارم كه به هر كس كه توان و ظرفيت حل مشكلات را دارد، ميدان، امكان و اختيار دهم، اما با او شرط خواهم كرد كه اگر نتواند بايد پاسخگو باشد.  
پزشكيان وظيفه حاكميت را ايجاد هماهنگي و بستر مناسب براي مشاركت خود مردم و بخش خصوصي در مسير حل مشكلات اقتصادي و توليدي دانست و تاكيد كرد: قول مي‌دهم كه بستر و هماهنگي مناسب براي مشاركت شما و بخش خصوصي و توليدكنندگان را ايجاد و حفظ كنم  تا با هم براي رفع مشكلات زيرساختي توليد و اقتصاد كشور تلاش كنيم.
 مسعود پزشكيان روز تاسوعا همزمان با روز «بهزيستي و تامين اجتماعي» در ديدار جمعي از اعضاي كانون‌هاي كارگري، با بيان اينكه  اگر ما نسبت به مشكلات فقرا، يتيمان، افراد گرفتار و كم برخوردار توجه نداشته باشيم و دستگير آنان نباشيم، نبايد و نمي‌توانيم ادعاي ايمان كنيم، اظهار داشت: وضعيت امروز ايران شايسته ملت ايران نيست و بايد همه تلاش  خود را براي بهبود اين وضعيت به كار بگيريم. رييس‌جمهور منتخب با اشاره به اظهارات مطرح شده در اين جلسه درباره حاشيه‌هاي ايجاد شده در  كميته سه‌جانبه تعامل كارگران، كارفرمايان و دولت، گفت: مشكلات ايجاد شده در مسير تعامل مطلوب طرفين اين كميته ناشي از مشكلات زيرساختي در كشور است كه حل آنها مي‌تواند تعاملات اين كميته را نيز سامان بدهد. براي حل اين مشكلات نيز بايد از همه افراد توانمند و كساني كه مي‌توانند به حل مشكلات زيرساختي توليدي و اقتصادي كشور كمك كنند، ياري بگيريم. پزشكيان وظيفه حاكميت را ايجاد هماهنگي و بستر مناسب براي مشاركت خود مردم و بخش خصوصي در مسير حل مشكلات اقتصادي و توليدي دانست و خاطرنشان كرد: بنده به شما وعده نمي‌دهم كه همه مشكلات را حل مي‌كنم، چرا كه چنين كاري از همه توان و ظرفيت‌هاي بنده و حتي دولت نيز بزرگ‌تر  است، اما به شما قول مي‌دهم كه بستر و هماهنگي مناسب براي مشاركت شما و بخش خصوصي و توليدكنندگان را ايجاد و حفظ كنم تا با هم براي رفع مشكلات زيرساختي توليد و اقتصاد كشور تلاش كنيم. رييس‌جمهور منتخب با تاكيد بر اينكه بايد از دعوا‌هاي جناحي و نزاع بر سر قدرت عبور كنيم، گفت: بنده اين آمادگي را دارم كه به هر كس كه توان و ظرفيت حل مشكلات را دارد، ميدان، امكان و اختيار دهم، اما با او شرط خواهم كرد كه اگر نتواند بايد پاسخگو باشد. پزشكيان افزود: وظيفه دولت اين نيست كه وارد عرصه توليد شود، بلكه بايد بستر مناسب براي فعاليت‌هاي صنعتي، توليدي و تجاري را فراهم كند، اما دولت وظيفه دارد كه در كنار تسهيل شرايط كسب و كار،  به اقشار كمتر برخوردار و فقرا توجه داشته باشد و به وضعيت آنها رسيدگي كند؛ اين وظيفه دولت است و اين نگاه برآمده از اعتقادات ما در ضرورت تلاش براي ايجاد عدالت و توجه به وضعيت فقرا و افراد كمتر برخوردار است. رييس‌جمهور منتخب با تاكيد بر اينكه رسيدن به اين اهداف زمان‌بر و نيازمند كمك گرفتن از همه كارشناسان، دانشگاهيان، صاحب‌نظران و متخصصان داخل و خارج از كشور است، اظهار داشت: با تمام وجود تلاش خواهيم كرد جامعه را به سمت و سويي ببريم كه شايسته و برازنده مردم و تامين كننده و حافظ كرامت و حرمت آنان باشد. 

   محمد جواد ظریف در راس هرم شورای راهبردی قرار گرفته است. یک پله پایین تر این شورای راهبردی، دبیرخانه شورای راهبردی قرار گرفته که وظیفه پردازش و انتقال داده های اطلاعاتی برآمده از نهادهای پایین دستی را به عهده دارد.
   پس از دبیرخانه،  5کارگروه «سیاسی، امنیتی و دفاعی»،کارگروه« اقتصادی»، «زیربنایی»،«فرهنگی» و «اجتماعی» وظیفه پردازش جزئی تر  کاندیداهای  حضور در کابینه را به عهده دارند.
   در کارگروه سیاسی، امنیتی و دفاعی، تکلیف وزارتخانه هایی چون وزارت کشور، خارجه، دفاع، دادگستری، همچنین سازمان انرژی اتمی مشخص خواهد شد.
   در کارگروه اقتصادی، وزارتخانه های اقتصاد و صمت، همچنین سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی تعیین تکلیف می شود  و در کارگروه زیر بنایی، اعضا در خصوص انتخاب مدیرانی شایسته برای حضور در وزارتخانه های جهاد کشاورزی، نفت، نیرو، ارتباطات و راه و شهرسازی تصمیم گیری می کنند.
   در کارگروه فرهنگی مدیران وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، علوم و میراث فرهنگی انتخاب شده و نهایتا در کارگروه اجتماعی تکلیف حوزه های مهمی چون وزارت کار، وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست، سازمان امور اداری و استخدامی، بنیاد شهید و نهایتا معاونت امور زنان مشخص می شود.