رقابتهاي انتخابات رياست جمهوري امريكا در سال 2016 به شكل رسمي با آغاز مناظره درونحزبي محافظهكاران كليد خورده است تا نامزد اصلي حزب براي رقابت در انتخابات رياست جمهوري آينده شناخته شود. شهر كليولند ايالت اوهايو، پنجشنبه شب ميزبان نخستين مناظره مقدماتي داوطلبان كسب نامزدي حزب جمهوريخواه بود. اما از آنجا كه تعداد كانديداهاي جمهوريخواهان به رقم گيجكننده 17 رسيده است، شبكه تلويزيوني فاكس مجبور شد با تقسيم داوطلبان نامزدي انتخابات رياستجمهوري به دو گروه پرطرفدار و كم طرفدار، دو مناظره داغ را جداگانه به روي صحنه ببرد. بخش اول مناظره جمهوريخواهان با حضور هفت داوطلبي كه در نظرسنجيها طرفداران كمتري دارند برگزار شد و در دومين مناظره كه ساعت ۲۱ به وقت محلي برگزار شد ۱۰ داوطلب پرطرفدارتر به روي صحنه رفتند.
نامزدهاي پرطرفدار
10داوطلب نامزدي حزب جمهوريخواه كه در مناظره اصلي حضور يافتند، عبارت بودند از: «دونالد ترامپ» سرمايهدار، «جب بوش» فرماندار پيشين فلوريدا، «اسكات واكر» فرماندار ويسكانسين، «مايك هاكبي» فرماندار پيشين آركانزاس، «بن كارسون» جراح، «تد كروز» سناتور ايالت تگزاس، «ماركو روبيو» سناتور ايالت فلوريدا، «رند پال» سناتور ايالت كنتاكي، «جان كيسيك» فرماندار اوهايو و «كريس كريستي» فرماندار نيوجرسي.
محورهاي تبليغات
مطرحترين گزينههاي جمهوريخواهان در مناظره داخلي بيشتر متمركز بر دو محور بودند؛ يكي مقابله با دونالد ترامپ همقطارشان در حزب و ديگري مساله توافق هستهاي ايران.
ترامپ زني!
همه اظهارات و گفتوگوهاي رد و بدل شده در مناظره نشان ميدهد داوطلبان رياستجمهوري حزب جمهوريخواه در درجه اول عليه همقطار ميلياردر خود دونالد ترامپ متحد هستند. در نخستين مناظره تلويزيوني جمهوريخواهان، ترامپ كه بر اساس نظرسنجيها گوي سبقت را از اصليترين چهره حزب براي انتخابات 2016 ربوده، بيشتر مورد هدف پيكانهاي تند و تيز رقباي هم حزبي خود قرار گرفت.
اين غول مسكن امريكا كه با اظهارات جنجالي درباره مقابله با مهاجران غيرقانوني، سابقه سناتور جان مككين در جنگ، در هفتههاي اخير عرصه رقابت درونحزبي را متلاطم ساخته و در رسانهها خبرساز شده بهشدت محبوب هواداران حزب جمهوريخواه شده است. پنجشنبه شب نيز ترامپ در حالي در مقابل هم حزبيهاي خود در برابر دوربين تلويزيوني قرار گرفت كه با وجود تجربه نخستين مناظره انتخاباتي، هيچ نطق كاغذي به همراه نداشت و همين عامل او را به چهره جذاب مناظره تبديل كرد. به ويژه اينكه برخي چهرههاي جمهوريخواه نشان دادند مايل هستند كه ترامپ به عنوان كانديداي مستقل در انتخابات حضور يابد. در اين مناظره جب بوش كه در نظرسنجيها پايينتر از ترامپ قرار دارد، حمله بيپرده ميلياردر امريكايي به مهاجران خارجي و رقيبان انتخاباتي را مورد انتقاد قرار داد؛ كريس كريستي، فرماندار ايالت نيوجرسي هم ضمن اشاره به صفشكن بودن ترامپ، بر ضرورت يكپارچگي در زمامداري امريكا تاكيد كرد. با اين حال بر اساس برآوردها، در پايان مناظره اول، دونالد ترامپ همچون گذشته در اختلافي فاحش با سايرين، در جايگاه پرطرفدارترين كانديداي حزب جمهوريخواه براي نامزدي در انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده قرار گرفت.
انتقاد از اوباما
باراك اوباما، رييسجمهوري امريكا از انتقادهاي نامزدهاي جمهوريخواهان براي انتخابات رياستجمهوري 2016 بينصيب نماند. جب بوش، برادر رييسجمهوري سابق امريكا و فرزند رييسجمهور اين كشور در دهه 90 قرن بيستم، براي بيپاسخ نگذاشتن انتقادها درباره جنگ عراق كه محصول دوران رياستجمهوري برادرش بوده، گفت: «آنچه اكنون ما با يك هوش ناقص و بدون در نظرگرفتن جوانب امنيتي ميدانيم و ميگوييم اين است كه حمله به عراق اشتباه بوده است. اما در اين مساله درسي نهفته است كه بايد آن را فراگيريم. هنگامي كه باراك اوباما به رياستجمهوري رسيد، عراق را كنار گذاشت. او عراق را ترك كرد و هنگامي كه آنجا را ترك كرد، اين كشور به دست القاعده افتاد. با ترك عراق توسط ايالات متحده بود كه داعش به وجود آمد.»
محورهاي ديگر
در هر دو مناظره مقدماتي جمهوريخواهان، موضوعات اصلاح قوانين مهاجرت، سقط جنين و سياست خارجي از جمله مسائلي بودند كه داوطلبان نامزدي انتخابات رياست جمهوري درباره آنها به اظهارنظر پرداختند.
نخستين مناظره دموكراتها
نخستين مناظره داوطلبان نامزدي حزب دموكرات امريكا در انتخابات رياستجمهوري، ماه اكتبر در ايالت نوادا برگزار ميشود.
بازي با توافق
موضوع توافق هستهاي ايران يكي از محورهاي داغ اظهارات نامزدهاي حزب جمهوريخواه بود.
اسكات واكر در اين مناظره ادعاهاي قبلي خود را درباره توافق هستهاي ايران تكرار كرد و گفت كه در صورت ورود به كاخ سفيد، در روز نخست به اين توافق خاتمه ميدهد، تحريمهاي شديدتري عليه ايران برقرار ميكند و متحدان امريكا را متقاعد ميسازد تا چنين كاري را انجام دهند.
رند پال گفت كه دولت اوباما از موضع قدرت با ايران مذاكره نكرده و خيلي زود امتيازات فراواني به تهران داده است.
مايك هاكبي گفت كه توافق هستهاي با ايران، جهان را به جايي خطرناكتر تبديل كرده و ايران به هر چيزي كه خواست رسيد بدون آنكه ما بتوانيم چهار گروگان خود را آزاد كنيم.
ريك پري گفت كه كنگره بايد مانع از لغو تحريمهاي ايران شود.
اظهارات جنجالي ترامپ
درباره بدهيهايش و وامدهندگان: وامدهندگان كودك نيستند آنها در كل قاتل هستند.
در مورد مهاجرت: مهاجران مكزيكي جرم را وارد امريكا ميكنند.
درباره هيلاري كلينتون: وقتي او را به عروسيام دعوت كردم، او آمد، ميدانيد چرا؟ چون هيچ چارهاي نداشت. من رك و پوست كنده بگويم كه اساسا اين خوب است اما نميدانستم كه پولهاي او در جتهاي خصوصي در سراسر جهان استفاده ميشود.
درباره جان مك كين: او (جان مك كين) يك قهرمان جنگ شد چون اسير شد. من آنهايي را دوست دارم كه اسير نشده بودند…او يك قهرمان جنگ شد چون اسير شد.