پاسخ موشكي ايران، خاورميانه را وارد عصري تازه كرد
قاسم محبعلي
مسير پيش روي خاورميانه بعد از پاسخ دوم موشكي گسترده ايران، تحليلگران و ناظران را به واكاوي و پيش‌بيني پيامدهاي اين اقدام و برهم خوردن احتمالي توازن قدرت در منطقه واداشته است. به نظر مي‌رسد هرگونه اظهارنظري در اين زمينه به فعل و انفعالات ايران و اسراييل و همچنين قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي مانند امريكا طي روزهاي آينده منوط است. اينكه معادلات منطقه بعد از عمليات وعده صادق2 وارد چه مسيري خواهد شد به پاسخ احتمالي اسراييل يا پاسخ مشترك امريكا و اسراييل به حملات تلافي‌جويانه ايران مشروط شده است. پاسخ احتمالي در سطوح بالاتر قطعا ايران را به اقدامي گسترده‌تر وادار خواهد كرد و اين حملات رفت و برگشتي نيز به سلسله واكنش‌هايي منجر خواهد شد كه طبيعتا در اين صورت وقوع جنگي تمام عيار محتمل است. لذا هنوز نمي‌توان قضاوتي در اين زمينه داشت كه آيا در پي انجام حمله موشكي گسترده در عمق سرزمين‌هاي اشغالي بازدارندگي براي ايران ايجاد شده است يا خير. آنچه كه تا حدي قابل پيش‌بيني است پاسخ تل‌آويو به ايران طي روزهاي آينده فارغ از چگونگي آن است، چراكه مقامات امريكايي و اسراييلي در اولين واكنش‌هاي خود در ساعات ابتدايي پاسخ ايران اشاره‌اي به خويشتنداري نكرده‌اند و مدعي شده‌اند در حال رايزني و بررسي پاسخ متقابل هستند. احتمالا سلسله پاسخ‌ها و كنش و واكنش‌هايي را از طرفين درگيري شاهد خواهيم بود، بنابراين در تحليل و پيش‌بيني اين عمليات نبايد خيلي تعجيل كرد كه چه پيامدهايي دارد و چگونه مي‌شود آنها را مديريت كرد.
آن‌گونه كه اسراييلي‌ها ادعا كرده‌اند به احتمال زياد با همراهي و هماهنگي ايالات‌متحده واكنش نشان خواهند داد. اين تحليل كه تل‌آويو پاسخ به حملات اخير ايران را محدود به لبنان يا يمن نمايد بعيد به نظر مي‌رسد. بنابراين بايد درخصوص پاسخ احتمالي اسراييل ارزيابي‌هايي صورت بگيرد كه آيا اقدام جديد آنها نياز به پاسخ جديدي از سوي ايران دارد يا خير. در رابطه با مواضع محور مقاومت طبيعي است كه رضايت آنها از اقدام موشكي اخير ايران در هدف‌گيري مواضع اسراييل تامين شده است، اما در زمينه عملياتي پاسخ موشك ايران اين گروه را متوقف نمي‌كند، طبيعتا حماس تمام توان خود را تا به امروز به كار گرفته و حزب‌الله نيز در آماده‌باش كامل قرار دارد. اينكه آيا امكانات بيشتري دراختيار مقاومت قرار دارد يا خير، اطلاعي در دست نيست، اما پاسخ ايران آنها را به لحاظ روحي تقويت كرده است. اينكه محور مقاومت در واكنش به پاسخ احتمالي اسراييل ايران را همراهي خواهد كرد يا خير، بايد متذكر شد اعضاي مقاومت در نقاط مختلف منطقه از مدت‌ها پيش وارد درگيري مستقيم شده‌اند. حال اينكه فراتر از اقدامات خود بتوانند ايران را در پاسخ به اسراييل همراهي كنند يا خير، احتمالا انصارالله همچنان توانايي براي همراهي ايران داشته باشد. اما واكنش‌ها بستگي به اين موضوع دارد كه در مقابل چه بازيگري اقدام كنند؛ امريكا يا اسراييل يا اقدامي هماهنگ از سوي دو بازيگر را شاهد باشيم. اگر حمله‌اي مشترك از سوي امريكا و اسراييل در واكنش به ايران صورت بگيرد، مي‌توان گفت پاسخي مشترك نيز از سوي مقاومت به آنها داده خواهد شد و در پي آن اين احتمال وجود دارد كه جنگي فراگير در خليج‌فارس رخ دهد. ذكر اين نكته اهميت دارد كه ايران اگر مي‌دانست كه نمي‌تواند با حملات خود اسراييل را پشيمان كند قطعا اقدامي انجام نمي‌داد، اما به اين دليل كه اسراييل اخيرا رويكردي گستاخانه‌تر در پيش گرفته تل‌آويو را هدف قرار داد.
مديركل پيشين خاورميانه
و شمال آفريقا در وزارت امور خارجه