والاستريت ژورنال:
يحيي سنوار به صلح سرد اسراييل و اعراب پايان داد؟
روزنامه والاستريت ژورنال در گزارشي به شهادت يحيي سنوار، رهبر فقيد حماس پرداخته است. در اين گزارش آمده است كه شهيد يحيي سنوار، مغز متفكر و طراح توفان الاقصي در اكتبر گذشته، تلاش داشت طرحي نو در خاورميانه دراندازد و آن را بر اساس آرمان فلسطين بازسازي كند. اين امر سبب شد بسياري از طرحها و نقشههاي در حال طرح و اجرا در منطقه منتفي شود يا به تعويق افتد. همچنين حملات تلافيجويان اسراييل به غزه سبب شد پاي ديگر بازيگران منطقهاي نيز به ميدان باز شود. البته بايد پذيرفت خاورميانه كنوني با خاورميانه گذشته به شدت متفاوت است و توازن قدرت منطقه و جهان بهطور قطعي تغيير كرده است. واكنش اسراييل از آن زمان تاكنون باعث كشته شدن دهها هزار نفر در غزه و لبنان شده است. همچنين اقدامات خصمانه اسراييل و ترور برخي از مهمترين چهرههاي مقاومت همچون (شهيد) يحيي سنوار، رهبر حماس و (شهيد) سيد حسن نصرالله، رهبر حزبالله به تنشها دامن زده است. به علاوه اسراييل براي اولينبار رويارويي نظامي مستقيم با ايران را تجربه كرده، در همين راستا تهران دو بار با موشك و پهپاد مواضع اين رژيم را در سرزمينهاي اشغالي هدف قرار داده است. با نگاهي به چشمانداز منطقه و تهديدات (ادعايي) اسراييل عليه ايران و همچنين گسترش ميدان جنگ از غزه به لبنان، به نظر ميرسد آيندهاي بحراني در انتظار منطقه باشد. چشمانداز آتشبس در غزه با ترور شهيد يحيي سنوار در هالهاي از ابهام قرار دارد و بسياري از ناظران هشدار ميدهند ممكن است آتشبس به كلي منتفي شده باشد.
در ادامه گزارش آمده است اكنون كه رژيم اسراييل در چند جبهه در حال گسترش بحران است و با ترور رهبران مقاومت، به نوعي پيشرويهاي تاكتيكي داشته، آيا در ادامه اين بحران ميتواند تاب بياورد و جبهههاي جديدي باز كند. والاستريت ژورنال مينويسد: فشار اقتصادي و اجتماعي بسياري بر كابينه نتانياهو براي توقف جنگ وجود دارد. از سوي ديگر، بحران اسراي در دست حماس، به ويژه پس از ترور يحيي سنوار، ممكن است بر اين فشارها بيفزايد. وعده نتانياهو براي نابودي ادعايي حماس نيز تاكنون راه به جايي نبرده و ناظران هشدار ميدهند اين روياي شوم نتانياهو به كلي دور از دسترس است.
با توجه به اين بحرانها و چالشها، اكنون به نظر ميرسد اين رژيم، با حمايت ايالات متحده، در حال برنامهريزي براي حمله به اهدافي در ايران است. اما ناظران اين پرسش را مطرح ميكنند كه رژيم اسراييل چگونه در ميان اين بحرانها قادر خواهد بود دست به گسترش آتش جنگ بزند و بهطور كلي، راهبرد منطقهاي نتانياهو چيست. برخي ناظران به اين پرسش اينگونه پاسخ ميدهند كه نتانياهو نيز به دنبال راهبرد «خاورميانه جديد» است. او در نظر دارد از طريق موفقيتهاي نظامي ادعايي خود، دستاوردهاي ادعايي نظامياش را به دستاوردهاي سياسي پايدار تبديل كند. اين راهبرد نخست وزير اسراييل البته در شرايط بحراني منطقهاي بسيار دور از دسترس به نظر ميرسد.
از سوي ديگر، ايران در موضعگيري خود ضمن اعلام حمايت از مقاومت منطقه، خواستار كاهش تنشهاست. اميل هوكايم، مدير امنيت منطقهاي و خاورميانه در موسسه بينالمللي مطالعات استراتژيك در لندن به والاستريت ژورنال گفت: ممكن است اسراييل برخي تهديدات عليه خود را خنثي كرده و به دستاوردهاي تاكتيكي نيز رسيده باشد، اما با انجام اين كار، اين احتمال بالاست كه تهديدهاي جديدي عليه اين بازيگر شكل بگيرد. با وجود برخي ضربات به جنبشهاي مقاومت، ذهنيت كلي مقاومت در ميان گروههاي منطقهاي ضداسراييلي خنثي نشده، بلكه مقاومت بيشتري در برابر اين رژيم در ميان اين گروهها به وجود آمده است. شايد در ابتدا به نظر ميرسيد طرح يحيي سنوار در 7 اكتبر 2023 براي حمله به اسراييل و حملات تلافيجويانه سخت اسراييل به غزه، طرحي كوتاهمدت بوده، با اين حال، اكنون مشخص شده است برنامه او براي بلندمدت برنامهريزي شده و اين تفكر را در ميان جهانيان زنده كرد كه ميتوان آرزوهاي فلسطينيها براي تشكيل كشوري مستقل براي هميشه را برآورده كرد. در واقع، روياي اسراييل كه به دنبال عاديسازي با ديگر كشورهاي عربي بود، با توفانالاقصي به كابوس بدل شد.
نانسي اوكيل، مدير اجرايي مركز سياست بينالملل، يك انديشكده مترقي نيز به والاستريت ژورنال گفت: سنوار مطمئنا به هدف خود در رساندن مساله فلسطين به مركز ژئوپليتيك دست يافت. اوكيل همچنين گفت: حمايت ايالات متحده از اسراييل باعث شده جنگ و ويراني در منطقه ادامه داشته باشد و بعيد است حماس تسليم اسراييل شود. بنابراين، راهحل كاهش بحران، دست كشيدن امريكا از پشتيباني رژيم اسراييل است. اين تحليلگر منطقه معتقد است اگر چه هنوز طرح عاديسازي روابط تلآويو با رياض از روي ميز برداشته نشده است، به نظر ميرسد در شرايط بحراني كنوني تا پيشبرد آن راه بسيار طولاني در پيش باشد. از سوي ديگر، توفانالاقصي باعث شد «صلح سرد» اسراييل با اردن و مصر متزلزل شود و پيمان ابراهيمي ميان بحرين و امارات نيز رنگ ببازد. از سوي ديگر، شهادت يحيي سنوار و ويرانيهاي گسترده در غزه و لبنان سبب شده است احساسات مردم عرب، به ويژه در مصر، جريحهدار شود و اختلافات اخير مرزي ميان تلآويو و قاهره نيز مزيد بر علتي شده تا خط صلح ميان اسراييل با مصر و اردن كمرنگتر شود. در نقاط ديگر در جهان در حال توسعه، كشورها از كلمبيا تا آفريقاي جنوبي روابط خود را با اسراييل قطع يا كاهش دادهاند. مهمتر از آن در درازمدت، حمايت از اسراييل در خود ايالات متحده و اروپا، به ويژه در ميان جوانان، با نمايان شدن وحشت و رنج ناشي از ويراني غزه كاهش يافته است.
آرون ديويد ميلر، مذاكرهكننده ارشد سابق ايالات متحده براي صلح خاورميانه و يكي از اعضاي ارشد انديشكده كارنگي در گفتوگو با والاستريت ژورنال نيز معتقد است جايگاه اسراييل در جهان و اذهان عمومي به خطر افتاده و اسراييل بيش از هر زمان ديگري منزوي شده است. او در عين حال افزود: نه امريكا و نه بقيه جامعه بينالمللي نتوانستهاند بر تصميمگيري اسراييل تاثير بگذارند يا مسير مناقشه را بهطور اساسي تغيير دهند. فراس مكساد، كارشناس ارشد موسسه خاورميانه در واشنگتن نيز بر آن است كه آرمان فلسطين بار ديگر در كانون توجه جهاني قرار گرفته است. او در ادامه مدعي شد: طرح سنوار شكست نظامي قاطعي را بر اسراييل تحميل و باعث خروج بسياري از يهوديان از اسراييل، شد.مكساد در ادامه ادعا كرد: «در عوض، ما در مورد راهحل دو كشوري، درباره اصلاحات تشكيلات خودگردان فلسطين صحبت ميكنيم، ديدگاهي كه (به ادعاي او) در تضاد با رويكرد سنوار است.» آتشي كه روشن شده، دامنهاش همچنان در حال گسترش است، به ادعاي والاستريت ژورنال، اسراييل و ايران تاكنون تنها تيرهاي اوليه درگيري مستقيم را شليك كردهاند. اين نشريه مدعي است، پارامترهاي حمله (ادعايي) مورد انتظار اسراييل به ايران و همچنين دامنه و ماهيت پاسخ نهايي ايران هنوز ناشناخته است. اما آنچه مسلم است، اين است كه مبارزه بين اين دو بازيگر تا آينده قابل پيشبيني ادامه خواهد داشت و تهران تلاش ميكند ابتكار عمل تازهاي را در پيش بگيرد. به ادعاي اين نشريه پاسخهاي احتمالي، ميتواند سرمايهگذاريهاي براي بازسازي حزبالله، حماس و ديگر اعضاي محور مقاومت باشد يا شامل همكاري نظامي نزديكتر با روسيه، تغيير دكترين هستهاي ايران يا يك غافلگيري استراتژيك ديگر.نيكول گراجوسكي، كارشناس مسائل ايران در بنياد كارنگي، در اين باره مدعي شد: «واضح است كه اسراييل تلاش دارد تا تهران را تحت فشار قرار دهد، اما من فكر نميكنم اين پايان بازي يا پايان تنشهايي باشد كه سالها در جريان است. ايران ميتواند استراتژي خود را بازتعريف كرده و در درازمدت، راههايي براي انطباق با شرايط پيدا كند.»