مواضع ترامپ درباره پاناما و گرینلند حاشیهساز شد
بازگشت به امپریالیسم «یانکی»؟
به باور گروهی از ناظران به نظر میرسد دونالد ترامپ ريیسجمهور منتخب به گسترش سرزمینی امریکا بیش از هر زمان دیگری فکر میکند که اگر این رویکرد را جدی تلقی کنیم، میتواند با خرید لوئیزیانا یا توافقی که آلاسکا را از روسیه به دست آورد، رقابت کند.
در هفته گذشته، او با پیشنهاد اینکه ایالاتمتحده میتواند همسایه شمالی خود را جذب کند و آن را به ایالت ۵۱ تبدیل کند، مقامات کانادایی را به چالش کشید. او همچنین اخیرا تهدید کرد که کانال پاناما، آبراهی که به دست امریکا ساخته شده و به مدت یک ربع قرن تحت کنترل نام امریکای مرکزی بوده را تصرف خواهد کرد. ترامپ روز یکشنبه، تمایل خود را برای به دست آوردن گرینلند، سرزمینی دانمارکی که مدتهاست به آن چشم دوخته است را مجددا مطرح کرد. زمانی که ترامپ تهدید خود را برای بازپسگیری کانال پاناما مطرح کرد، خواستهاش را به گونهای رسانهای کرد تا جهان را خشمگین نکند: از همین رو مدعی شد چنین گزارهای با هدف کاهش هزینهها برای کشتیهای امریکایی که از این آبراه برای سفر بین اقیانوسهای آرام و اطلس استفاده میکنند، اجرایی خواهد شد! او در روز یکشنبه و در سخنرانی خود در جمع فعالان محافظهکار در آریزونا هشدار داد: «بنابراین مقامات پاناما، لطفا به این نکته توجه کنند.»
سیانان با انتشار گزارشی در این زمینه مدعی است، برای کسی که در طول کارزار انتخاباتی استدلال میکرد که ایالاتمتحده باید از مداخله خارجی عقبنشینی کند، این ایدهها پژواکهای مدرنی از دکترین آشکار قرن نوزدهم را به همراه دارند؛ باوری ادعایی که بر حق الهی ایالاتمتحده برای گسترش در سراسر قاره تاکید دارد. ترامپ در شامگاه روز یکشنبه، مالکیت گرینلند را به عنوان یک ضرورت مطلق برای اهداف امنیت ملی و آزادی در سراسر جهان توصیف کرد. پیشنهاد او برای تصرف کانال پاناما که آن را یک دارایی ملی حیاتی توصیف میکند، به نظر میرسد منعکسکننده یک دستور کار ملیگرایانه مشابه است که ترامپ اغلب آن را «اول امریکا» مینامد. این درحالی است که چند منبع نزدیک به ترامپ که در درون تیم انتقالی قرار دارند همچنان نتوانستند منبع علاقه ناگهانی او به فعالیتهای جاری در کانال پاناما را مشخص کنند، موضوعی که او در طول کارزار انتخاباتی به آن اشاره نکرده بود. با این حال، یکی از مشاورانش مدعی است که ترامپ بهطور منظم موضوعاتی را که برایش محرک است، مورد توجه قرار میدهد.
یکی دیگر از مشاورانش گفت که نگرانیها در مورد رفتار با شرکتهای امریکایی در پاناما احتمالا تحرکاتی برای ترامپ ایجاد کرده، چراکه تجارت برای او در اولویت است. به باور ناظران، فشار به پاناما برای کاهش هزینهها روی کشتیهایی که از کانال استفاده میکنند، همچنین میتواند به جبران افزایش هزینههای محصولات ناشی از تعرفههایی که ترامپ قصد دارد بر کالاهای خارجی اعمال کند، کمک کند. کارلوس خیمنز، نماینده جمهوریخواه فلوریدا، در مورد اظهارات ترامپ در برنامه فاکس بیزنس به سیانان گفت: «من همیشه او را جدی میگیرم، حتی اگر ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. اما این یک تهدید مشروع برای پاناما است.» خوزه رائول مولینو، ريیسجمهور پاناما در رسانههای اجتماعی بیانیهای طولانی به زبانهای اسپانیایی و انگلیسی منتشر کرد و مالکیت کانال را «غیرقابل مذاکره» اعلام کرد. کانال پاناما که در آغاز قرن بیستم ساخته شد تا سال 1999 تحت کنترل ایالاتمتحده بود، اما طبق توافقی که دو دهه قبل توسط جیمی کارتر، رييسجمهور وقت امریکا امضا شد و استفاده دايمی امریکا از کانال را تضمین میکرد به طور کامل به پاناما واگذار شد. در هر صورت پاسخ مکتوب ريیسجمهور پاناما تاثیری بر رویکرد ترامپ و متحدانش نداشت. همزمان ترامپ در شبکه اجتماعی خود در این رابطه نوشت: «به کانال ایالاتمتحده خوش آمدید.» ريیسجمهور پاناما در مصاحبهای با سیانان با انتقاد از ترامپ در باب رویکردش به کانال پاناما خندید و گفت: «این یک نشانه از جهل عمیق نسبت به تاریخ است. کانال 25 سال است که تحت مدیریت پاناما قرار دارد.»
او به پروژههای گسترشی که پاناما از زمان واگذاری کانال به دست آورده است، اشاره کرد و افزود: «این پروژهها سودهای چند میلیون دلاری برای اقتصاد ملی ما به ارمغان میآورند.» در ادامه گزارش سیانان به دیگر پیشنهاد عجیب ترامپ برای خرید گرینلند از دانمارک، او برای اولینبار در دوره اول خود مطرح گشته، اشاره شده است. موده اگده، نخستوزیر این سرزمین خودمختار دانمارکی روز دوشنبه در فیسبوک نوشت: «گرینلند متعلق به ماست و ما برای فروش نیستیم و هرگز برای فروش نخواهیم بود.»
دفتر مت فردریکسن، نخستوزیر دانمارک که پیشنهاد ترامپ در دوره اولش مبنی بر اینکه گرینلند می تواند خریداری شود را غیرمنطقی خوانده بود، به اظهارات اگده پاسخ داد و حمایت خود را از موضع او اعلام کرد. دونالد ترامپ برای اولینبار این ایده ادعایی خود را به طور خصوصی مطرح و در سال 2019 به طور عمومی آن را تایید کرد، هر چند که درنهایت علاقهاش را کماهمیت جلوه داد. با این حال، او ایده خرید گرینلند را نهایتا در روز یکشنبه در یک بیانیه خبری دوباره مطرح كرد. به گزارش سیانان این درحالی است که به نظر میرسد پیشنهاد ترامپ جدی نبوده و بیشتر به عنوان یک کنایه عمومی به جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا مطرح شده است. به ادعای ناظران این موضوع یکی از محرکهای ترامپ است که این بار به اعمال تعرفه 25درصدی بر کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک مربوط میشود و نشاندهنده رویکرد او در مذاکره با رهبران خارجی است.
با وجود تمام ادعاهای کشورگشایانهای که اخیرا توسط ترامپ مطرح میشود اما تیم انتقالی ترامپ طی بیانیهای نوشت: «ريیسجمهور در حال تامین امنیت مرز است درحالی كه او هنوز به دفتر کار خود نرسیده است!»