معماي چين در عصر ترامپ

به نقل از رسانه‌ها دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب ايالات متحده اعلام كرد كه تماس تلفني سازنده‌اي با شي جين پينگ همتاي چيني خود داشته است و اين نشان مي‌دهد كه واشنگتن و پكن در تلاش خواهند بود تا مسائل مختلف را در آينده حل و فصل كنند. به ادعاي اين رسانه‌ها اين تماس در روز جمعه، سه روز قبل از بازگشت ترامپ به كاخ سفيد انجام شد. اين در حالي است كه ترامپ پيش از اين وعده داده بود تعرفه‌هاي سنگيني بعضا تا ۶۰ درصد بر واردات چيني اعمال مي‌كند. اكنون اما به نظر مي‌‌رسد كه رييس‌جمهوري منتخب در تلاش است تا روابط خود با چين را به‌گونه‌اي مديريت كند كه به حل و فصل مسائل اقتصادي و تجاري كمك كند.
الجزيره و بلومبرگ با انتشار گزارش‌هاي جداگانه‌اي در اين رابطه آورده‌اند كه سياست‌هاي تجاري ترامپ ممكن است روابط از پيش تنش‌‌آلود ميان واشنگتن و پكن را بدتر كند. تعرفه‌هاي بالا بر كالاهاي چيني مي‌تواند قيمت‌‌ها را براي مصرف‌كنندگان امريكايي افزايش دهد، در ادامه نيز به اقتصاد چين آسيب بزند و جنگ تجاري بين دو كشور را به راه اندازد. با اين حال اما رييس‌جمهور منتخب ايالات متحده نسبت به آينده روابط با چين خوش‌بين است. ترامپ در يك پست در شبكه‌هاي اجتماعي نوشت: «انتظار دارم كه ما بسياري از مشكلات را با هم حل كرده و اين كار را بلافاصله آغاز كنيم. ما درباره تعادل تجارت و تيك‌تاك و بسياري ديگر از موضوعات صحبت كرديم.» ترامپ همچنين افزود: «شي» و من هر كاري كه ممكن باشد، انجام خواهيم داد تا جهان را صلح‌‌آميزتر و ايمن‌تر كنيم. به گزارش الجزيره، اين در حالي است كه كنگره ايالات متحده سال گذشته قانوني را تصويب كرد كه به موجب آن پلتفرم ويديويي تيك‌تاك كه متعلق به يك شركت مادر چيني است، ممنوع مي‌شود. اين اقدام به دليل نگراني‌هاي مطرح ‌شده درباره حريم خصوصي و دستكاري محتوا صورت گرفت. اما اكنون نيز مشاوران ترامپ پيشنهاد داده‌اند كه رييس‌جمهور منتخب در حال بررسي گزينه‌هايي براي نجات اين پلتفرم محبوب از ممنوعيت فدرال است. به گزارش ديگر نشريات خارجي روابط بين پكن و واشنگتن طي سال‌هاي اخير به دليل مسائل مختلفي از جمله مسائل تجاري، وضعيت تايوان، ادعاهاي مربوط به درياي چين جنوبي و تلاش‌هاي مداوم ايالات متحده براي محدود كردن نفوذ چين در منطقه آسيا و اقيانوسيه تيره‌تر شده است.
ترامپ در سياست خارجي دولت اول خود بر رقابت با چين متمركز شد و اغلب از اين شكايت داشت كه سياست‌هاي تجاري پكن ناعادلانه است. اين در حالي است كه واشنگتن با پكن داراي كسري تجاري قابل توجهي است. سال گذشته، صادرات چين به ايالات متحده حدود ۴۰۱ ميليارد دلار بود، در حالي كه واردات آن از ايالات متحده به ۱۳۰ ميليارد دلار رسيد. اين اختلاف در تراز تجاري نشان‌دهنده چالش‌هاي موجود در روابط اقتصادي دو كشور است.
جو بايدن كه توانست در انتخابات 2020 ترامپ را شكست دهد نيز رقابت با چين را در اولويت قرار داد و تلاش كرد تا روابط ايالات متحده با متحدانش در منطقه آسيا و اقيانوسيه را عميق‌تر كند. گفتني است در ادامه اين درگيري‌ها، طي دو سال گذشته نيز ايالات متحده چين را به انجام حملات سايبري و پرواز يك بالن جاسوسي بر فراز كشور متهم كرده، اتهاماتي كه البته پكن آنها را رد كرده است.
در جديدترين استراتژي امنيت ملي ايالات متحده كه هر چهار سال يك‌بار تدوين مي‌شود و منافع بين‌المللي اين كشور را ترسيم مي‌كند، دولت بايدن پكن را به عنوان مهم‌ترين چالش ژئوپليتيكي براي واشنگتن معرفي كرده است. گفتني است اين سند همچنين اضافه كرده كه ايالات متحده در ميانه يك رقابت استراتژيك براي شكل‌‌دهي به آينده نظام بين‌المللي قرار دارد. به ادعاي تحليلگران اين رويكرد نشان‌دهنده تغييرات اساسي در سياست خارجي ايالات متحده و تمركز بر مقابله با نفوذ چين در عرصه جهاني است. اين رويكرد در دولت ترامپ نيز تداوم خواهد داشت به گونه‌اي كه او تعدادي از افرادي كه به ‌شدت منتقد چين هستند را در دولت آينده خود منصوب كرده است، از جمله نامگذاري سناتور ماركو روبيو كه اكنون تحت تحريم‌هاي چين قرار دارد به عنوان وزير امور خارجه. در جلسه تاييد صلاحيت سناتور ماركو روبيو در اوايل اين هفته، او چين را بزرگ‌ترين تهديد براي رفاه ايالات متحده توصيف كرد. او همچنين ادعا كرد اگر ما مسير خود را تغيير ندهيم، در جهاني زندگي خواهيم كرد كه بسياري از آنچه براي ما در زندگي روزمره مهم است، از امنيت تا سلامت، به اين بستگي دارد كه آيا چيني‌ها اجازه مي‌دهند كه ما آن را داشته باشيم يا نه!با اين حال، مقامات امريكايي و چيني اغلب تاكيد مي‌كنند كه آنها به دنبال جنگ سرد ديگري نيستند. گو جيائوكن، سخنگوي وزارت خارجه چين، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: روابط چين و ايالات متحده را بر اساس اصول احترام متقابل، همزيستي مسالمت‌‌آميز و همكاري برد-برد كه توسط شي جين پينگ رييس‌جمهور چين مطرح شده، مي‌نگريم و به‌طور قاطع از حاكميت، امنيت و منافع توسعه‌اي خود دفاع مي‌كنيم... .