در تاريخ 22 ژانويه سال جاري، سه عضو پارلمان تركيه از حزب مردم برابري و دموكراسي (DEM)، كه به عنوان حاميان كردها شناخته مي‌شوند، به جزيره ايمرالي سفر كردند تا با عبدالله اوجالان، بنيان‌‌گذار و رهبر حزب كارگران كردستان (پكك) ديدار كنند. حزب كارگران كردستان، كه از دهه 1980 عليه دولت تركيه شورش كرده، به عنوان يك گروه مسلح شناخته مي‌شود و در حال حاضر از سوي آنكارا و واشنگتن به عنوان سازماني تروريستي تلقي مي‌گردد. گفتني است اين ديدار در شرايطي انجام شد كه اوجالان از سال 1999 به حبس ابد محكوم شده و به همين دليل، ملاقات با او به عنوان يك رويداد مهم سياسي در ميان حاميانش تلقي مي‌شود. بنابر آنچه رسانه‌ها ادعا كردند هدف اصلي اين نمايندگان از اين ديدار، بحث و تبادل نظر درباره پيشنهادي بود كه در ماه اكتبر گذشته مطرح شده بود. در اين راستا دولت باحچلي، رهبر حزب حركت ملي راست‌‌گرا و همچنين يكي از متحدان كليدي رجب طيب اردوغان رييس‌جمهور تركيه پيشنهاد كرده است كه در صورتي كه حزب كارگران كردستان (پكك) منحل شود و به خشونت پايان دهد، اوجالان مي‌تواند از آزادي مشروط برخوردار گردد. به ادعاي ناظران اين پيشنهاد به نوعي گام‌هاي ابتدايي براي ايجاد فضايي براي گفت‌وگو و كاهش تنشها در روابط بين دولت و جامعه كردها به شمار ميآيد. همزمان با انتشار اين گمانه‌زني‌ها عبدالله اوجالان با انتشار يك بيانيه كتبي تأكيد كرد كه آماده است تا درخواست خود را به گروه متبوعش ارايه دهد. گفتني است او همچنين به قانون‌گذاراني كه در دسامبر گذشته به ديدنش رفته بودند، اعلام كرد: «اين فرصتي است كه نبايد از دست بدهيم.» حال نيز تحليلگران بر اين اساس ارزيابي مي‌كنند كه اين اظهارات اوجالان احتمالا نشان‌دهنده تمايل او به ايجاد تغييرات مثبت و دستيابي به راه‌حل‌‌هاي مسالمت‌آميز در راستاي حل بحران كردها در تركيه است.
به اين بهانه نشريه فارن افرز با انتشار يادداشتي در باب استراتژي كلان اردوغان در قبال كردها و به‌طور مشخص بعد از سقوط دولت بشار اسد در سوريه آورده است كه به نظر مي‌رسد در مقطع كنوني عبدالله اوجالان، رهبر حزب كارگران كردستان انگيزه‌هاي قابل توجهي براي توجه جدي به پيشنهاد دولت تركيه دارد. هرچند كه (پكك) همچنان قادر است گاهي حملاتي را عليه اهداف تركيه انجام دهد، اما مشخصا در مبارزات نظامي‌اش در داخل كشور باشكست‌هاي قابل‌توجهي مواجه شده است. چرا كه اين گروه عمدتا در كوه‌هاي قنديل در شمال عراق، كه مقر اصلي‌شان محسوب مي‌شود، مستقر هستند. با اين حال اما در اين منطقه نيز، پهپادها و پايگاه‌هاي پيشرفته نظامي آنكارا، اين گروه‌هاي كرد را محاصره كرده و همچنين مانع استفاده آنها از زمين‌‌هاي كوهستاني براي انجام حملات به تركيه مي‌شود. گفتني است از سويي ديگر شراكت نزديك‌آنكارا با اقليم كردستان، كه رهبري منطقه نيمهخودمختار عراق را بر عهده دارد، فضاي مانور (پكك) را به‌شدت محدود كرده است. با اين همه با توجه به تضعيف قواي نظامي اين گروه و همچنين كهولت سن عبدالله اوجالان كه به دهه هفتاد زندگي‌اش نزديك مي‌شود، به نظر مي‌رسد انگيزه‌اي قوي براي حمايت از يك راه‌حل سياسي مسالمت‌آميز به منظور رفع مناقشات با تركيه وجود دارد. گفتني است اوجالان پيشتر يعني در سال ۲۰۱۳ ابراز اميدواري كرد كه قبل از مرگش صلح را ببيند.
پكك در برزخ پذيرش توافق و انحلال
اكنون نيز گشايش‌هاي سياسي ايجاد شده در نظام سياسي تركيه اميدها را براي دستيابي به توافقي با حزب كارگران كردستان افزايش داده است. اما در عين حال، سقوط دولت بشار اسد در دمشق، همزمان مي‌تواند تهديدي جدي براي آينده اين گروه باشد. گفتني است اعضاي پ.ك.ك كه اكنون در نواحي شمال شرق سوريه فعال هستند و كنترل اين جغرافياها را برعهده دارد در مقاطعي در كنار ايالات متحده عليه گروه تروريستي داعش جنگيده‌اند. حال اما اكنون به نظر مي‌رسد با فروپاشي دولت اسد، فرصتي براي مناطق با اكثريت كرد در شمال سوريه و شبه نظاميان آنها براي ادغام در دولت سوريه فراهم شده است. اگرچه اين تغييرات ممكن است به از دست رفتن پناهگاه امن (پكك) منجر شود.حال اما به ادعاي ناظران اگر اين پناهگاه از بين برود، ممكن است آخرين ضربه‌اي باشد كه به اين گروه وارد شود. اما با اين حال و با وجود شرايط به وجود آمده در مقطع كنوني همچنان نمي‌توان مدعي منحل شدن حزب كارگران كردستان شد. اين در حالي است كه پيشتر دولت تركيه در سال‌هاي ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ تلاش‌هايي براي برقراري مذاكرات صلح با اين گروه انجام داده است، اما اين تلاشها بي‌‌نتيجه مانده‌اند. اكنون اما با وجود جايگاه عبدالله اوجالان در حزب (پكك)، همچنان نمي‌توان به‌طور قطع پيش‌بيني كرد كه او به درخواست خلع سلاح و انحلال توسط تركيه پاسخي مثبت دهد. اين گمانه‌زني‌هاي ادعايي در شرايطي مطرح است كه تنها يك روز بعد از اينكه دولت باحچلي پيشنهاد آزادي اوجالان را مطرح كرد، (پكك) يك حمله نظامي در يك مجتمع نظامي-صنعتي در حومه آنكارا انجام داد كه در آن پنج غيرنظامي كشته شدند. به باور تحليلگران اين واقعه نشان‌دهنده اين گزاره است كه تنشها ميان دو طرف همچنان به قوت خود باقي است و مسير دستيابي به صلح قطعا هموار نخواهد بود. فارغ از گزاره‌هاي مذكور همچنين اگر توافقي با (پكك) به عنوان بخشي از يك توافق بزرگ‌تر با هدف تأمين وضعيت برابر و حقوق دموكراتيك جمعيت كرد تركيه محقق نشود، ممكن است نارضايتي‌هاي پنهان بسان آتشي زير خاكستر عمل كند و دوباره به شورش‌هاي مسلحانه بدل شود. با اين وجود اگر يك منطقه كرد نيمه خودمختار و همچنين مسلح كه از سوي ايالات متحده نيز حمايت مي‌شود، در مرزهاي سوريه به پناهگاهي براي نظاميان و تقويت رويكردهاي جداييطلبانه تبديل شود، تهديد بازگشت (پكك) همچنان به قوت خود باقي خواهد ماند. ناظران نيز بر اين باورند كه موانع مذكور را نمي‌توان ناديده گرفت. اما همزماني تحولات سياسي داخلي در تركيه و همچنين تحولات اخير منطقه، احتمال غلبه بر اين چالش‌‌ها را افزايش داده است. چرا كه اكنون، بيش از هر زمان ديگري چشم‌اندازي واقعي براي انحلال(پ ك‌ك) وجود دارد؛ امري كه مي‌تواند تهديدي را كه براي ۴۰ سال گذشته تركيه را آزار داده، در نهايت از بين ببرد.
الشرع تسليم اردوغان خواهد شد؟
همزمان نشريه نيويورك تايمز با انتشار يادداشتي در باب سرنوشت كردهاي سوري و رويكرد اردوغان در باب آينده سياسي آنها نوشته است: حمايت سوريه همواره براي بقاي حزب كارگران كردستان حياتي بوده است. به گونه‌اي كه از اوايل دهه ۱۹۸۰، حافظ اسد رييس‌جمهور وقت سوريه به عبدالله اوجالان و پيروانش اجازه داد كه در سرزمين‌هاي تحت كنترل اين كشور پايگاه داشته باشند. بشار اسد فرزند حافظ اسد نيز به عنوان متحد شوروي سابق (روسيه) از اين گروه كه تا پايان جنگ سرد به ماركسيسم-لنينيسم پايبند بودند، حمايت مي‌كرد. اين حمايت تا دهه ۱۹۹۰ ادامه يافت و گفتني است بخشي از دلايل اين حمايت به كينه تاريخي سوريه نسبت به تركيه به دليل الحاق اسكندرون در سال ۱۹۳۹ باز مي‌گشت؛ اسكندرون منطقه‌اي است كه در آن زمان (1939) تحت قيموميت فرانسه در سوريه قرار داشت. گفتني است تنها در سال ۱۹۹۸ بود كه اسد در مقابل تهديدهاي سليمان دميرل رييس‌جمهور وقت تركيه مبني بر مداخله نظامي تسليم شد و در نهايت اوجالان را اخراج كرد. اوجالان در فوريه ۱۹۹۹ در نايروبي دستگير و به سرعت به تركيه مسترد شد. پس از حمله ايالات متحده به عراق در سال ۲۰۰۳، اما (پكك) مقر خود را به قنديل منتقل كرد و از خلأ قدرت ايجاد شده پس از سرنگوني صدام حسين بهره‌برداري كرد. سوريه اما پس از آغاز درگيري‌هاي داخلي در اين كشور (2011) رويكرد جديدي را در قبال حزب كارگران كردستان مبني بر تقويت آنها در پيش گرفت. به گونه‌اي كه در سال ۲۰۱۲، بشار اسد نيروهاي دولتي را از شمال شرقي سوريه خارج و اين اقدام به شاخه سوري (پكك)، يعني حزب اتحاد دموكراتيك (PYD) و همچنين شاخه نظامي آن، واحدهاي حفاظت از مردم (YPG)، اين امكان را داد كه يك دولت نيمهخودمختار در منطقه‌اي با جمعيت كرد تأسيس كنند.گفتني است اين منطقه به عنوان «اداره خودمختار شمال و شرق سوريه» يا «روژوا» (كردستان غربي) شناخته مي‌شود. با اين تصميم، اسد عملا كنترل يك سوم كشورش، از جمله بيشتر ميادين نفتي، را به مقامات كردي واگذار كرد. در ازاي اين واگذاري اما شبهنظاميان كرد مقاومت مسلحانه خود را عليه دولت وقت را متوقف كردند. در عين حال اين اقدام به اسد اين امكان را داد كه به تركيه، كه از قيام عليه دولت او حمايت مي‌كرد، ضربه‌اي جدي وارد كند. در واكنش به اين اقدام نيز تركيه در سال 2013 با ابراز نگراني از تقويت شاخه سوري حزب كارگران كردستان (پكك) مذاكرات صلحي را با عبدالله اوجالان آغاز كرد. اما اين مذاكرات پس از آنكه (پكك) در سال ۲۰۱۵ تلاش كرد كنترل مراكز شهري در استان‌هاي كردنشين جنوب شرقي تركيه را به دست بگيرد، متوقف شد. در پي اين تحولات بود كه ارتش تركيه عملياتي را براي بيرون راندن شبه نظاميان از شهرها آغاز كرد. اين در حالي است كه اگرچه (پكك) در تركيه با شكست‌هايي مواجه شد، اما اين سازمان از طريق ارتباطات نزديك با حزب اتحاد دموكراتيك (PYD) مستقر در سوريه و واحدهاي نظامي آن همچنان به حيات خود ادامه مي‌دهد. گفتني است حزب اتحاد دموكراتيك (PYD) بخشي از اتحاديه جوامع كردستان (KCK) است؛ يك سازمان امنيتي كه در سال ۲۰۰۵ تأسيس شده و در راستاي اهداف سياسي حزب كارگران كردستان فعاليت مي‌كند و همچنين تحت رهبري عبدالله اوجالان قرار دارد. اعضاي (پكك) همچنين به واحدهاي حفاظت از مردم (YPG) پيوسته‌اند كه بخش عمده‌اي از نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) را تشكيل مي‌دهد؛ ائتلافي كه به عنوان نيروي نظامي منطقه خودگردان شمال شرقي سوريه عمل مي‌كند و متحد ايالات متحده در مبارزه با داعش به شمار ميآيد. از طرفي فرمانده كل SDF، مظلوم عبدي، يك عضو سابق (پ ك ك) است كه در دوران زندگي اوجالان در سوريه با او همكاري كرده است.
سرنوشت كردها در دستان ترامپ!
نشريه وال استريت ژورنال نيز همزمان در راستاي تحليل شرايط گروه‌هاي كردي مقيم در سوريه ضمن اشاره به تاريخچه مناقشات تركيه با اين گروه‌ها طي انتشار يادداشتي آورده است: تركيه سه عمليات نظامي محدود عليه اعضاي حزب كارگران كردستان (پكك) در سوريه انجام داده است؛ عمليات در منطقه الباب در سال ۲۰۱۶ و در منطقه عفرين در سال ۲۰۱۸ و همچنين در كريدوري كه بين شهرهاي تل ابيض و راس‌العين در سال ۲۰۱۹ واقع شده است. حال آنكه در پي اين اقدامات ارتش تركيه يك منطقه حائلي را در شمال سوريه ايجاد كرده، اما حضور نظامي ايالات متحده در اين منطقه تاكنون مانع از مداخله كامل آنكارا براي از بين بردن شبه نظاميان وابسته به (پكك) شده است. گفتني است ماموريت رسمي ايالات متحده در اين منطقه شامل آموزش‌هاي نظامي به نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) است، اما در عمل اين بدان معناست كه نيروهاي امريكايي به صورت كامل با واحدهاي حفاظت از مردم (YPG) همكاري مي‌كنند. اين درحالي است كه براي آنكارا، تفاوت بين YPG و PKK تنها در نام آنها است. بنابراين، همكاري واشنگتن با كردهاي سوري، روابط ايالات متحده و تركيه را نيز پيچيده كرده است. همزمان نيز واشنگتن‌پست طي گزارشي با اشاره به نقش‌آفريني مهم دولت ترامپ در مديريت تناقشات كردي اخير در سوريه آورده است كه اكنون اما بزرگ‌ترين مانع براي پايان دادن به خودمختاري و ادغام نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) در دولت سوريه، ايالات متحده است. مظلوم عبدي، فرمانده SDF، طي ماه گذشته به روزنامه لوموند فرانسه گفت كه اين گروه مي‌خواهد در شمال شرق سوريه خودمختاري اداري خود را حفظ كند و در عين حال با ارتش ملي نيز همكاري داشته باشد. عبدي همچنين تمايل اين گروه را براي باقي ماندن نيروهاي امريكايي در سوريه با هدف نظارت بر آتش‌‌بس بين نيروهاي دموكراتيك سوريه و ارتش ملي اين كشور كه البته مورد حمايت تركيه نيز مي‌باشد تأييد كرده است. اما تحريرالشام و آنكارا چنين درخواست‌هايي را تاكنون نپذيرفته‌اند. اين در حالي است كه نيروهاي دموكراتيك سوريه تنها با حمايت مستمر ايالات متحده است كه مي‌توانند در برابر فشارهاي حاكمان جديد سوريه و حاميان آنها در آنكارا مقاومت كنند. از سوي ديگر اما واشنگتن ممكن است تمايل داشته باشد كه از متحدان كرد خود حمايت كند، حتي اگر به قيمت فاصله بيشتر از آنكارا تمام شود. در اين راستا ماركو روبيو وزير خارجه ايالات متحده در جلسه تأييد صلاحيت خود در سنا، درباره اهميت همكاري با نيروهاي دموكراتيك سوريه با هدف كنترل داعش اظهاراتي را مطرح كرد و همچنين نسبت به عواقب پايان دادن به شراكت با متحداني كه فداكاري‌هاي بزرگي كرده‌‌اند، هشدار داد! در همين حال ادعاهاي جنجالي اخير دونالد ترامپ درباره خروج احتمالي دو هزار نيروي امريكايي در سوريه همچنان در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. ناظران نيز در اين راستا بر اين باورند رسانه‌اي شدن چنين اظهاراتي نشان‌دهنده تنش‌هاي فزاينده بين آنكارا و واشنگتن است كه مي‌تواند چالش‌‌هايي جدي را براي آينده روابط دو كشور و همچنين وضعيت امنيتي در سوريه ايجاد كند. در بخشي از گزارش فارن افرز در باب نقش‌آفريني واشنگتن به عنوان ضلعي مهم از معادله پيچيده مساله كردي در سوريه اما آمده است كه ايالات متحده مي‌تواند از آنكارا بخواهد در نبود نيروهايش در شام، رهبري مقابله با داعش را بر عهده بگيرد. از طرفي ديگر واشنگتن نيز قادر است در فرآيند مذاكرات خروج نيروهاي امريكايي از سوريه، از گزاره «تضمين حقوق كردها» به عنوان ابزاري براي چانه‌زني در مقابل آنكارا و دمشق استفاده كند. ناظران در اين راستا چنين استدلال مي‌كنند كه اين رويكرد نه تنها مي‌تواند به ايجاد ثبات در سوريه كمك كند، بلكه قادر است به بهبود روابط بين تركيه و كردهاي سوريه و همچنين كاهش تنشها در منطقه منجر شود. با اين حال، تحقق چنين اهدافي حتما نيازمند اراده سياسي قوي و همكاري‌هاي گسترده بين‌المللي ميان بازيگران تاثيرگذار است. چرا كه آنكارا قرار نيست به خودمختاري كردها در تركيه، يعني آنچه كه برخي فعالان كردي به دنبال آن هستند، تن دهد.
ادغام نيروهاي كردي در ارتش ملي؛
آزمون جدي تحريرالشام
به گزارش وال استريت ژورنال، با اين حال با سقوط دولت بشار اسد، احتمالا دولت نيمه خودمختار مقيم در شمال شرقي سوريه ديگر قادر نخواهد بود به تحركات خود ادامه دهد و در اين شرايط نيز ايالات متحده بايد گزينه‌هايي غير از تكيه بر وابستگان حزب كارگران كردستان (پكك) براي جلوگيري از بازگشت گروه تروريستي داعش را در نظر بگيرد. تحريرالشام (HTS) كه رهبري معارضين سوري در سقوط دولت بشار اسد را بر عهده داشت اكنون نيز پيشنهاد مقامات كردي براي ايجاد يك سيستم فدرالي كه به آنها اجازه حفظ خودمختاري بدهد را رد كرده است. همچنين فراموش نكنيم حاكمان جديد سوريه سابقه‌اي از درگيري با كردها را نيز در كارنامه خود دارند. به گونه‌اي كه در سال ۲۰۱۲، پس از اينكه مقامات كردي براي اولين‌بار كنترل شمال شرقي سوريه را به دست گرفتند، تحريرالشام كه پيشتر تحت عنوان جبهه‌النصره و همچنين مورد حمايت آنكارا بود از تركيه وارد سوريه شد تا شبهنظاميان كرد را هدف حملات خود قرار دهد. گفتني است اما اخيرا احمد‌الشرع فرمانده تحريرالشام و رييس‌جمهور موقت سوريه، اعلام كرده است كه نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) بايد در ارتش ملي ادغام شوند تا قدرت نظامي صرفا در دست دولت باقي بماند. همچنين مرحف ابوقصري وزير دفاع جديد سوريه، در ماه ژانويه سال جاري به خبرنگاران گفت كه تحريرالشام يك برنامه ويژه براي نيروهاي دموكراتيك سوريه دارد، اما در صورتي كه آنها از مذاكره امتناع كنند مجبور به استفاده از زور خواهند شد. گفتني است در همان هفته‌هاي ابتدايي پس از سقوط دولت بشار اسد، مقامات ارشد تركيه بارها بر تمايل خود براي انحلال واحدهاي حفاظت از مردم (YPG) تأكيد كردند. همچنين هاكان فيدان وزير خارجه تركيه در ماه دسامبر از حذف اين گروه به عنوان هدف استراتژيك آنكارا ياد كرد و از رهبران جديد سوريه خواست كه YPG را منحل كنند و كنترل مركزي بر تمام سرزمين سوريه را بازگردانند.
روياي خودمختاري، كابوس اردوغان!
همزمان نيز واشنگتن‌پست با انتشار يادداشتي در اين راستا نوشته است همواره حمايت‌هاي سوريه براي بقاي حزب كارگران كردستان حياتي بوده است. به گونه‌اي كه اگر تحريرالشام و تركيه به اهداف خود، حال چه از طريق مذاكره يا از طريق توسل به زور، دست يابند، به اين گروه ضربه‌اي مهلك وارد خواهد شد. به ادعاي اين نشريه در مقطع كنوني تهديد اصلي از نگاه تركيه يك تهديد نظامي نيست؛ چرا كه زمين‌‌هاي همواري در امتداد مرز سوريه و اين كشور وجود دارد كه به راحتي قابل نظارت هستند و همچنين بر خلاف موقعيت كوهستاني در شمال عراق، براي جنگ‌‌هاي چريكي مناسب نيستند. اما آنكارا از اين جهت نگران است كه يك نهاد سياسي خودمختار و مسلح تحت رهبري كردها در سوريه مي‌تواند به كانون آرزوهاي جداييطلبانه كردها در تركيه تبديل شود. به ادعاي تحليلگران اين خطر در مورد شمال عراق قابل مديريت بوده است؛ چرا كه آنكارا و اقليم كردستان روابط خوبي دارند و اعضاي (پكك) در آنجا تقريبا به حاشيه رانده شده است. اما وضعيت سوريه كاملا متفاوت است. كردهاي سوريه ارتباطات نزديك‌تري با كردهاي تركيه دارند و بسياري از آنها از نسل پناهندگاني هستند كه پس از سركوب اولين قيام كردها در تركيه در سال ۱۹۲۵ به سوريه گريختند. بنابراين، روژاوا قطبي جذاب است؛ اين در حالي است كه شمال عراق هرگز چنين جذابيتي نداشته است. اكنون نيز (پكك) يك سيستم غيرمتمركز از خودمختاري را تصور مي‌كند كه مناطق كردي تركيه، سوريه، عراق را در بر مي‌گيرد. به باور ناظران بنابراين تا زماني كه حاكميت خودمختار در سوريه ادامه داشته باشد، اين رويا نيز زنده باقي مي‌‌ماند.
عقب‌نشيني اوجالان، فرصت‌سازي ترك‌ها
براي بستن پرونده كردها؟
به گزارش واشنگتن‌پست اين در حالي است كه تجزيه امپراتوري عثماني همچنان در اذهان رهبران تركيه باقي است و درسي كه آنها از اين تجزيه گرفته‌اند اين است كه خودمختاري به‌طور حتم به جدايي منجر مي‌شود. فارغ از آن دلايل محكمي براي رهبران ترك وجود دارد كه نسبت به اعطاي امتيازاتي به يك دولت خودكامه بدبين باشند. حال آنكه در نوامبر 2023 در حالي كه تلاشها براي برقراري ارتباط با عبدالله اوجالان در حال انجام بود، سه شهردار كرد از سمت‌هاي خود بركنار شدند و همچنين به همكاري با تروريسم متهم شدند. با اين حال اما يك مسير هرچند سخت و ناهموار براي رسيدن به يك راه‌حل سياسي وجود دارد .چرا كه به نظر مي‌رسد رهبران تركيه به اهميت و فوريت دستيابي به يك توافقي با گروه‌هاي كرد پي برد‌ه‌اند. براي دولتي كه ده‌ها سال حتي حاضر به پذيرش موجوديت كردها نبود، رسيدن به چنين توافقي قطعا گامي مهم به شمار ميآيد. گفتني است دولت تركيه اما همزمان با راست‌‌گرايان ضدكرد نيز مقابله مي‌كند. به گونه‌اي كه در ماه ژانويه، اويت اوزداگ، رهبر حزب راست‌‌گرا و منتقد سرسخت كردها، دستگير و همچنين به انتشار نفرت و دشمني متهم شد. در اين راستا تحليلگران بر اين باورند پيشنهادي كه باحچلي براي توافق با عبدالله اوجالان پيشنهاد داده است، ممكن است به معناي تغييرات ليبرالي نباشد، اما قطعا نشان‌دهنده واقع‌‌نگري نخبگان سياسي تركيه در مواجهه با تهديدات موجود است. اين در حالي است كه مدت‌ها قبل از سقوط دولت بشار اسد، آنكارا نگران بود كه ناآرامي‌هاي منطقه‌اي بتواند به ناپايداري داخلي در تركيه منجر شود. باحچلي سه هفته پيش از درخواست خود از عبدالله اوجالان در اكتبر گفت: «زماني كه ما براي صلح در جهان فراخوان مي‌‌دهيم، بايد ابتدا صلح را در كشور خود تأمين كنيم.» باحچلي همچنين در سخنراني‌اش در پارلمان در همان ماه خطاب به اردوغان بر لزوم تقويت جبهه داخلي در برابر تهاجم اسراييل تأكيد كرد. همزمان با انتشار اين سخنان از سوي باحچلي، گيدئون ساعر وزير امور خارجه اسراييل، كردها را به عنوان متحد طبيعي تل‌آويو توصيف كرد و گفت كه اسراييل بايد روابط خود را با آنها تقويت كند. همچنين روزنامه‌اي نزديك به PKK، به نام يني اوزگور پُليتيكا، در ماه اكتبر بخشي از منشور تمدن دموكراتيك اوجالان را كه بيش از يك دهه پيش نوشته شده بود، دوباره منتشر كرد. در اين منشور، او پيشنهاد كرده بود كه PKK مي‌تواند با ايالات متحده و اسراييل عليه تركيه هم پيمان شود. اين قبيل اظهارات نشان مي‌دهد كه نگراني‌هاي آنكارا در مورد مداخله خارجي بي‌‌دليل نبود. حال كه اوجالان نظر خود را تغيير داده و از مسووليتي تاريخي براي تجديد و تقويت برادري ترك-كرد صحبت كرده است، رهبران تركيه نمي‌خواهند فرصت ايجاد شده براي ترميم شكاف‌هاي داخلي را از دست بدهند.
انحلال نيروهاي دموكراتيك سوريه
گزينه اول و آخر آنكارا!
با اين حال اما به باور تحليلگران همچنان يك مسير هرچند ناهموار و سخت براي رسيدن به يك راه‌حل سياسي وجود دارد كه مي‌تواند ثبات بلندمدت در سوريه را براي اين كشور به ارمغان آورد و آن انحلال و خلع سلاح نيروهاي دموكراتيك سوريه و پايان دادن به وضعيت خودمختاري در شمال شرقي سوريه است. در صورت عملي شدن چنين راه‌حلي، تركيه نيز ممكن است با حذف تهديد اصلي در مرزهاي خود، متقاعد شود كه از خواسته‌هاي كلان خود نسبت به كردهاي سوري، از جمله اخراج تمامي فرماندهان واحدهاي حفاظت از مردم (YPG) از سوريه، چشم پوشي كند. اين اتفاق همچنين مي‌تواند آنكارا را براي رسيدن به توافقي قابل قبول با طرف‌هاي كرد و با مفادي از جمله عفو شبه نظاميان PKK، آزادي سياستمداران زنداني اين گروه و همچنين به رسميت شناختن حقوق برابر ترك‌ها و كردها، تشويق كند. اما آنچه كه واضح به نظر مي‌رسد اين است كه تحقق چنين روياهايي براي آينده روابط آنكارا و كردها قطعا نيازمند اصلاحاتي در قانون اساسي تركيه است كه مقرر كرده فقط زبان تركي به عنوان زبان مادري تدريس شود و هر شهروند جمهوري تركيه يك ترك محسوب مي‌شود! با اين همه حذف تهديدهاي (پكك) يا حداقل مهار اين گروه به عوامل متعددي بستگي دارد. اول آنكه عبدالله اوجالان بايد اعضاي سازمان خود را متقاعد كند كه مبارزه مسلحانه پس از تغيير دولت در سوريه به بن‌‌بست رسيده است. در قدم بعدي نيروهاي امريكايي بايد از سوريه خارج شوند تا پس از آن نيروهاي كرد سوري و دولت نيز بتوانند در يك نهاد ملي جديد ادغام شوند. با اين حال در صورت تحقق چنين ايده‌هايي اما همچنان تضميني وجود ندارد كه اهداف تبيين شده يعني مهار (پكك) محقق شود، اما ناظران مدعي‌اند با دورانديشي اوجالان و همچنين همكاري دسته جمعي تركيه، حاكمان سوريه و نيز دولت جديد ايالات متحده، همه ناممكن‌ها ممكن خواهد شد.
عضو ارشد مركز مطالعاتي تركيه، قفقاز
و آسياي مركزي
ترجمه:حديث روشني