سايه سنگين مهاجرت و اقتصاد بر انتخابات آلمان
پیشتازی حزب محافظه‌کار درانتخابات
شهروندان آلماني روز يكشنبه پاي صندوق‌هاي راي رفتند تا درباره دولت آينده اين كشور تصميم‌گيري كنند. اين درحالي است كه پيش‌تر نظرسنجي‌ها نشان دادند كه بستر براي انتخاب صدراعظم جديد و يك ائتلاف حكومتي جديد هموار شده است. گفتني است براساس آخرين نظرسنجي‌ها كه تا پيش از انتخابات برگزار شد، حزب اتحاديه دموكرات مسيحي (CDU) در صدر رقابت‌ها قرار داشت و پيشبيني مي‌شد كه با حدود ۳۰درصد آرا پيروز انتخابات شود. پس از آن، حزب راست افراطي آلترناتيو براي آلمان كه بازگشتي چشمگير به صحنه سياسي آلمان داشته، با ۲۰درصد آرا در جايگاه دوم قرار دارد. با اين حال طبق نظرسنجي‌ها اولاف شولتس از حزب سوسيال دموكرات (SPD) فقط توانسته 16درصد آرا را كسب كند و هابك از حزب سبزها نيز حدود ۱۳درصد آراي رايدهندگان را به خود اختصاص داده است. وب‌سايت سي‌ان‌ان با انتشار يادداشتي تحليلي از حواشي انتخابات آلمان آورده است: در نوامبر سال گذشته، اولاف شولتس، صدراعظم حزب سوسيال دموكرات (SPD)، وزير دارايي خود را در فرآيندي بي‌‌سر و صدا بركنار كرد. پس از آن بود كه شولتس راي اعتماد خود را از دست داد و زمينه براي برگزاري انتخابات پارلماني زودهنگام هموار شد. بلافاصله پس از آن، ايلان ماسك، ثروتمندترين مرد جهان و يكي از نزديكان دولت ترامپ، وارد كارزار انتخاباتي شد و حمايت خود را از حزب راستگراي افراطي يعني آلترناتيو براي آلمان (AfD) اعلام كرد. به ادعاي گروهي از ناظران مداخلات مكرر ايلان ماسك موجب ايجاد كمپيني در آلمان در مورد نحوه يادآوري تاريخ قرن بيستم اين كشور شد. شولتس حمايت ماسك از سياستمداران راستگراي افراطي در اروپا را نفرت‌انگيز توصيف كرد. حال آنكه در مقطع كنوني به نظر ميرسد حزب آلترناتيو براي آلمان (AfD) احتمالا قدم‌هاي جديدي در سياست آلمان برمي‌دارد، به‌طوري كه نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهند اين حزب ممكن است به دومين گروه سياسي بزرگ كشور آن‌هم براي اولين‌بار از زمان نازي‌ها تبديل شود. به گزارش سي‌ان‌ان اما دو موضوع اصلي بر كمپين‌هاي انتخاباتي سايه افكنده‌اند؛ موضوعاتي چون محدود كردن مهاجرت گسترده و اصلاح اقتصاد ضعيف كشور.
چند صدايي راست راديكال
«فريدريش مرتس» از اتحاديه دموكرات مسيحي (CDU) و حزب آنگلا مركل صدراعظم پيشين در رقابت‌هاي پيش رو پيشتاز هستند. حزب «فريديش مرتس» كه پيشبيني مي‌شد ۳۰درصد آرا را از آن خود كند، اكنون نيز به نظر ميرسد كه به بزرگ‌ترين حزب آلمان تبديل شده و دوباره به كانون سياست‌هاي آلمان بازخواهد گشت. اتحاديه دموكرات مسيحي در ارتباط با مهاجرت سياستي بسيار تهاجمي‌‌تر نسبت به دوران مركل، صدراعظمي كه به‌واسطه توسل به سياست مرزهاي باز معروف بود، اتخاذ كرده است، به گونه‌اي كه در هفته‌هاي پاياني كارزار انتخاباتي، «مرتس» موضوع مهاجرت را به صدر اخبار آورد تا جايي كه از او به خاطر هم‌صدايي با راست‌‌گرايان افراطي انتقاد شد. پيش‌تر نيز يعني در اواخر ژانويه هنگامي كه رهبر اتحاديه دموكرات مسيحي قصد داشت قانوني براي اعمال كنترل‌هاي سخت‌گيرانه‌تر بر مهاجرت از طريق بوندستاگ (پارلمان آلمان) پيش ببرد، موجي از نگراني در سراسر كشور ايجاد شد. حال نيز حمايت اين چهره راديكال از حزب آلترناتيو براي آلمان (AfD) آن‌هم براي پيشبرد اين قانون، تابوي ادامه‌دار دوري از راديكاليسم را در سياست‌هاي آلمان شكسته است؛ هرچند كه درنهايت اين حزب راديكال نتوانست لايحه‌اي الزام‌‌آور را به تصويب برساند و اين اقدام باعث اعتراضات وسيعي در شهرهاي آلمان شد. «مرتس» اما در مصاحبه در كنگره حزبي خود در اوايل فوريه در گفت‌وگويي با سي‌ان‌ان گفت: همكاري با حزب آلترناتيو براي آلمان (AfD) غيرممكن است. او همچنين تاكيد كرد كه آنها مخالف همه چيزهايي هستند كه ما در جمهوري فدرال آلمان ساخته‌‌ايم؛ بنابراين هيچ همكاري با اين حزب وجود ندارد. به ادعاي ناظران «مرتس» چهره‌اي جديد در سياست آلمان نيست، بلكه اين براي بار دوم است كه وارد عرصه سياست مي‌شود. بين سال‌هاي ۱۹۸۹ و ۱۹۹۴، «مرتس» عضو پارلمان اروپا (MEP) براي آلمان بود. سپس به بوندستاگ پيوست و نماينده اتحاديه دموكرات مسيحي در آنجا تا سال ۲۰۰۹ بود. پس از آن از سياست كناره‌‌گيري كرده و به عنوان وكيل شركتي مشغول به كار شد، جايي كه در بسياري از هيات‌‌هاي نظارتي، ازجمله در غول سرمايه‌گذاري بلك راك، حضور داشت. او اكنون نماينده شهر زادگاه خود، بريلون است و به‌طور گسترده‌اي به عنوان يك ميليونر با گواهينامه خلباني خصوصي شناخته مي‌شود. گفتني است «مرتس»
دو بار در سال‌هاي ۲۰۱۸ و ۲۰۲۱ تلاش كرد تا رييس اين حزب شود، اما هر دو بار شكست خورد. او درنهايت در سال ۲۰۲۲ به‌طور رسمي رهبري اين حزب را برعهده گرفت.
جانشين‌هاي بالقوه حزب صدراعظم
نامزد ديگر اين رقابت از حزب آلترناتيو براي آلمانو (AfD) آليس ويدل بود كه او نيز به‌شدت مخالف مهاجرت است. حزب آلترناتيو براي آلمان در سال ۲۰۲۴ موفقيت‌هايي داشته و در انتخابات منطقه‌اي توانست عملكردي قوي از خود نشان دهد. نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهند كه اين محبوبيت به سطح ملي نيز منتقل شده است. اين حزب از زمان اعلام انتخابات زودهنگام در جايگاه دوم قرار دارد و با حدود 20درصد از آرا، اين آمار تغيير زيادي نداشته است. ويدل نيز در مصاحبه‌اي با سي‌ان‌ان در يك تجمع بزرگ براي اين حزب، جايي كه ماسك از طريق لينك ويديويي حضور داشت، گفت: «يكي از نخستين اقدامات او به عنوان صدراعظم اين خواهد بود كه مرزها را ببنديم، آنها را كنترل كنيم و سپس همه افراد غيرقانوني را اخراج كنيم.» حزب اولاف شولتس صدراعظم كنوني از حزب سوسيال دموكرات (SPD) از بزرگ‌ترين بازندگان اين انتخابات بود. اين حزب كه در انتخابات ۲۰۲۱ برگ برنده را داشت و به يكه‌تاز ميدان تبديل شد، اما براساس نتايج نظرسنجي‌‌هاي اخير با كاهش راي قابل‌توجهي روبه‌رو است. شولتس با موجي از خوش‌بيني پس از مركل به قدرت رسيد، اما ائتلاف «چراغ راهنمايي» او از همان ابتدا با درگيري‌هاي داخلي روبه‌رو شد. بسياري از اين اختلافات به طور عمومي مطرح شد و مردم را از جدل‌هاي مداوم خسته كرد. تمام اين مسائل منجر به ديدگاه‌هاي منفي از شولتس و حزب سوسيال دموكرات شد. يك نظرسنجي در سپتامبر گذشته شولتس را به عنوان نا‌محبوب‌ترين صدراعظم آلمان از زمان اتحاد دوباره كشور معرفي كرد. حزب سبزها كه در سطح ملي حدود ۱۳درصد از آرا را كسب كرده است، بايد به عنوان يكي از حزب‌‌هاي قابل‌توجه درنظر گرفته شود. اين حزب كه به اندازه كافي راي نياورد تا بزرگ‌ترين حزب شود، اما ممكن است نقشي مهم در تشكيل دولت آينده ايفا كند. نامزد حزب سبزها براي مقام صدراعظمي رابرت هابهك، وزير اقتصاد كنوني آلمان بود.
سايه مهاجرت و اقتصاد بر كارزار آلمان
به باور گروهي از تحليلگران، مهاجرت يكي از مسائل اصلي انتخابات پيش روي آلمان است، بخشي از نگراني‌‌ها در اين زمينه ناشي از حملات پر سر و صداي اخير است كه گفته مي‌شود توسط پناهجويان يا مهاجران انجام شده است. اولاف شولتس نيز در ماه‌هاي اخير با بازگرداندن كنترل‌ها بر مرزها با كشورهاي همسايه اروپايي، تحركاتي را آغاز كرد كه بسياري آن را تلاشي از سوي او براي جلب رضايت راي‌‌دهندگاني محسوب كردند كه احتمال مي‌داد به سمت حزب پوپوليستي آلترناتيوي براي آلمان گرايش پيدا كرده باشند. مساله ديگري كه در اولويت دوم رايدهندگان قرار دارد، اقتصاد است. اقتصاد آلمان در حال حاضر درگير ركود بزرگي شده است و ديدگاه عمومي نيز اين است كه اصلاحات عمده‌اي در مقطع كنوني ضرورت دارد. در ماه ژانويه سال جاري دفتر آمار فدرال آلمان اعلام كرد كه توليد ناخالص داخلي كشور براي دومين سال متوالي پس از انقباض ۰،۳درصد در سال 2023 به ميزان ۰،۲درصد، كاهش يافته است. اين درحالي است كه بسياري از مشكلات اقتصادي آلمان خارج از كنترل شولتس قرار دارند، اما با اين حال، رايدهندگان باور دارند كه دولت او اقدامات چنداني براي اصلاح شرايط انجام نداده است. به گزارش سي‌ان‌ان اما يكي از عوامل اصلي مشكلات اقتصادي آلمان، جنگ روسيه در اوكراين است، چراكه بلافاصله پس از حمله روسيه به اوكراين، آلمان به وابستگي شديد خود به گاز روسيه پايان داد. اين موضوع، به همراه افزايش رقابت با چين در بخش خودروسازي در شرايطي كه اين صنعت يكي از پايه‌هاي اصلي اقتصاد آلمان است به معضلات دولت كنوني افزود، در اين ميان احتمال بروز بحران تجاري با دولت ترامپ نيز معادلات را پيچيده‌تر كرده و نگراني‌هاي جدي را ايجاد كرده است. گفتني است شركت‌هاي بزرگي ازجمله فولكس واگن، كه يكي از بزرگ‌ترين توليدكنندگان خودرو در جهان هستند، با اخراج‌هاي گسترده و نيز تعطيلي كارخانه‌ها مواجه هستند.
آينده آلمان در هاله‌اي از ابهام
دولت‌هاي آلمان تقريبا هميشه در قالب ائتلاف‌ها تشكيل مي‌شوند، زيرا هيچ حزبي نمي‌تواند بيش از ۵۰درصد آرا را براي دستيابي به قدرت و تشكيل دولت به تنهايي به دست آورد. اين‌بار نيز وضعيت مشابه خواهد بود و گزينه‌هاي مختلفي براي ائتلاف‌‌هاي احتمالي وجود دارد. برنده انتخابات احتمالا به دنبال ائتلاف براي تشكيل اكثريت خواهد بود، اما ممكن است اين روند چند هفته يا حتي چند ماه طول بكشد تا دولت تشكيل شود. با اين حال يك مساله كاملا مسلم است و آن اينكه حزب آلترناتيو براي آلمان از مشاركت در هرگونه ائتلاف به عنوان شريك كنار گذاشته خواهد شد. شايد تنها يك چيز روشن باشد و آن اينكه شكل‌گيري دولت بعدي آلمان پس از بسته شدن در صندوق‌هاي راي براي مدت‌ها بلاتكليف بماند.