استارمر و ترامپ درباره صلح با روسيه و آينده اوكراين گفتوگو كردند
ديپلماسي با چاشني بحران
كي ير استارمر، نخستوزير بريتانيا روز پنجشنبه در جريان سفري به واشنگتن از دونالد ترامپ رييسجمهور ايالاتمتحده خواست تا اوكراين را رها نكند. به گزارش رسانهها و به نقل از مقامات اروپايي استارمر با تركيبي از تمجيد و صراحت، به رييسجمهور جمهوريخواه هشدار داد كه هنگام تلاش براي پايان دادن به بزرگترين درگيري اروپا از زمان جنگ جهاني دوم، كمي احتياط به خرج بدهد. همزمان وب سايت آسوشيتدپرس با انتشار گزارشي از جزييات ملاقات ميان مقامات امريكايي و بريتانيايي آورده است كه نخستوزير بريتانيا همانگونه كه پيشتر توسط ديپلماتهاي اروپايي پيشبيني شده با لحني برآمده از تملق خطاب به ترامپ، تلاشهاي رييسجمهور را فرصتي بزرگ براي دستيابي به يك توافق صلح تاريخي قلمداد كرد كه ميتواند همان هدف نهايي اروپاييها نيز باشد. ترامپ اما طي كنفرانس خبري كه پس از رايزني با استارمر برگزار شد، بهرغم تاكيد بر پيشرفت مذاكرات، همزمان هشدار داد كه تنها يك فرصت محدود براي رسيدن به توافق وجود دارد كه اگر اين اتفاق به سرعت رخ ندهد، ممكن است اصلا اتفاق نيفتد! سفر روز پنجشنبه استارمر به واشنگتن و همچنين يك روز پيش از سفر زلنسكي به ايالاتمتحده، در شرايطي انجام شد كه گفته ميشود زلنسكي قرار است با حضور در كاخ سفيد بستر را براي انعقاد توافقي تاريخي با امريكا در باب معادن اوكراين هموار سازد؛ توافقي كه شايد بتواند رويكرد ترامپ در باب كييف را به شكلي تحتتاثير قرار بدهد.
تا به امروز كشورهاي اروپايي بالاخص بريتانيا و فرانسه از تمام توان خود براي تغيير رويكرد ترامپ استفاده كردند تا بتوانند مانع به ادعاي ناظران، صلح تحميلي شوند كه امنيتشان را به خطر مياندازند. پيش از استارمر، امانوئل مكرون، رييسجمهور فرانسه روز دوشنبه با هدفي مشابه خود را به كاخ سفيد رساند تا بتوانند با ارايه استدلالهايي منطقي متحدانش به ترامپ، او را براي لحاظ كردن منافع اروپا و نيز اوكراين در صورت شكلگيري هر نوع توافقي متقاعد كند. به باور گروهي از ناظران، فشار همزمان استارمر و مكرون در اين هفته نشاندهنده نگراني فزاينده بسياري از كشورهاي اروپايي است كه معتقدند تلاشهاي تهاجمي ترامپ براي يافتن راهي جهت پايان دادن به جنگ، بيانگر آمادگي او براي امتياز دادن بيش از حد به ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه است. اين درحالي است كه برخي از اظهارات ترامپ در جريان ديدارش با استارمر ممكن است بر نگرانيهاي اروپا بيفزايد، چراكه دونالد ترامپ در اظهاراتي نگرانكننده درباره پوتين مجددا تكرار كرد كه فكر ميكند او به قولش پايبند خواهد ماند. اين درحالي است كه نخستوزير بريتانيا پس از كنفرانس خبري مشترك در گفتوگويي با فاكس در پاسخ به اين سوال كه آيا نگران پايبند نبودن پوتين به هرگونه توافق احتمالي است، گفت: «اين نگراني وجود دارد؛ زيرا تجربهاي تاريخي درباره اين مساله وجود دارد.» استارمر اما اين را هم گفت كه اگر توافقي حاصل شود، همه ما بايد براي دفاع از آن متحد بشويم.
همزمان نشريه نيويورك تايمز با انتشار يادداشتي تحليلهاي متفاوتي را در باب پيامدهاي احتمالي ديدار نخستوزير بريتانيا با دونالد ترامپ در دفتر بيضي شكل كاخ سفيد به اشتراك گذاشته است. در اين راستا پيتر ماندلسون كه سه هفته پيش به عنوان سفير بريتانيا در واشنگتن منصوب شد و در ترتيب دادن اين ديدار كمك كرده در گفتوگو با اين نشريه گفت: «مساله كليدي اكنون اين است كه ما نميخواهيم اشتباهات گذشته خود در برخورد با پوتين را تكرار كنيم، يعني توافق آتشبس يا توقف جنگي كه به صلحي پايدار تبديل نميشود.» ماندلسون همچنين در ادامه مدعي شد كه احتمالا روش كمتر نمايشي استارمر در مقايسه با مكرون موثرتر خواهد بود، چراكه نخستوزير رابطهاي شخصي با ترامپ دارد و همزمان فردي است كه با صراحت حرف ميزند. استارمر سعي ميكند حقيقت را به قدرت و در عين حال با احترام بگويد. حال آنكه آيا اين روش مواجهه استارمر با رييسجمهور امريكا باعث خواهد شد كه ترامپ نسبت به استدلالهاي نخستوزير بريتانيا در مورد اوكراين و روسيه ديدگاه مثبتتري پيدا كند يا خير، مساله ديگري است. با اين همه اما به ادعاي نيويورك تايمز احتمالا تعهد استارمر در حوزه دفاعي ميتواند اعتبار ويژهاي براي او نزد آقاي ترامپ ايجاد كند كه به نظر ميرسد با جايگاه ديگر رهبران اروپايي قابل مقايسه نيست، چراكه اين موضوع يادآور آن است كه حزب كارگر تحت رهبري نخستوزير در ماه جولاي گذشته اكثريت قاطع در پارلمان را به دست آورد و اين موضوع رضايت دونالد ترامپ را به همراه داشته است. تحليلگران نيز ضمن تاكيد بر اثرگذاري بيشتر بريتانيا بر رويكرد ترامپ، بر اين باورند تصور اينكه فرانسه يا آلمان بتوانند به اين سرعت اقدام كنند به دليل عدم اطمينان سياسي در هر دو كشور دشوار است، چراكه جايگاه مكرون در پارلمان فرانسه از انتخابات تابستان گذشته به طرز چشمگيري تنزل يافته است. ازسوي ديگر فريدريش مرتس، صدراعظم احتمالي آلمان، پس از پيروزياش در روز يكشنبه گذشته در حال تشكيل ائتلاف است.
همزمان مالكم چالمرز، معاون مديركل موسسه خدمات متحد سلطنتي در لندن در اين رابطه به نيويورك تايمز گفت: «واقعيت اين است كه با اين همه اروپاييها بايد خيلي سريع بتوانند مسووليت رهبري دفاع از امنيت خود را برعهده بگيرند.»
با اين همه يك معضل مهم وجود دارد و آن اين است كه استارمر خطي ميان خود و آقاي مرتس در مورد آينده ائتلاف فراآتلانتيك ترسيم كرده است، چراكه «مرتس» پس از پيروزياش مدعي شد دولت ترامپ چندان به سرنوشت اروپا اهميت نميدهد و بايد اولويت را بر ايجاد يك توانمندي دفاعي مستقل اروپايي قرار داد. اين درحالي است كه استارمر بر نزديكي روابط بريتانيا با ايالاتمتحده تاكيد دارد. او همچنين در روز سهشنبه طي حضورش در پارلمان گفت: «ما بايد هر انتخاب نادرستي بين متحدان خود، بين يك طرف آتلانتيك يا طرف ديگر را رد كنيم، چراكه اين يك رابطه ويژه و قوي است و من ميخواهم كه اين رابطه با قوت پيش برود.» ماندلسون، سفير بريتانيا در واشنگتن در بخش پاياني گفتوگوي خود با نيويورك تايمز تاكيد كرد كه شايد دلايل تاكيد استارمر بر بقاي اتحاد با واشنگتن اين باشد كه در منش نخستوزير بريتانيا نيست كه در مورد كلمات يا بار معنايي با كسي تبادلنظر كند. او فقط ميخواهد كارها را انجام دهد تا به عنوان نزديكترين متحد امريكا، بداند كه گام بعدي طرف مقابل چه خواهد بود.