برگزاري نمايشنامهخواني آناكارنينا در حمايت از هنرمندان مبتلا به سرطان بدون حضور مديران تئاتر
هنرمندان ايراني متحد شدند
مهدخت اكرمي / پاييز 93، پاييز وداع با هنرمندان عزيزي بود كه ديگر ميان ما نيستند و اين پاييز برگريز هنرمندان عزيزي را با خود برد كه با بيماري دردناك و لاعلاج سرطان دست به گريبان بودند؛ انسانهايي كه روزهاي بسيار براي زندگي جنگيدند اما مرگ كه فرا ميرسد، مبارزه تمام ميشود و سوگ از دست رفتن عزيزان براي ماندگان آغاز. در اين پاييز هنرمندان عزيزي همچون مرتضي پاشايي و مجيد بهرامي بيماري دردناك سرطان را تحمل كردند و سرانجام از ميان ما رفتند. اما هنوز هستند بيماران و هنرمندان ديگري كه در تلاشند براي فايق آمدن بر اين بيماري مهلك؛ بيمارياي كه براي درمانش به دارو نياز است و براي خريد دارو بايد هزينهاش را تقبل كرد. مگر يك هنرمند چقدر درآمد دارد و در روزهاي بيماري اندوخته و سرمايه دارد كه هر بار براي دارويي به قيمت گزاف هزينه كند. در ممالكي ديگر كه هنر قدري دارد و هنرمند قيمتي، دولتها و مديران دولت در تعامل و نظامي قانونمند و معقول به اين روزها و هزينهها فكر كردهاند و در روز بيماري و درد به داد هنرمندي ميرسند كه با هنرش به مردم و كشورش خدمت كرده است. در ايران هنوز كه هنوز است با تمام تلاش فردي و صنفي هنرمندان، مطالبات بيمه درماني راه به جايي نبرده است كه امنيت روزهاي بيماري را تامين كند. زمان اما ميگذرد بيآنكه به ملاطفت و عدم ملاطفت ما به يكديگر نظر داشته باشد. اينكه بالاخره دولتمردان و مسوولان ما ميخواهند براي زندگي و سلامت هنرمنداني عزيز براي يك ملت، طرحي عملياتي و تضميني را به سرانجام برسانند يا نه، زمان ميگذرد، نه آرام و تند و زندگي با همه شاديها و مصايبش از جمله بيماري جريان دارد. با اين حال در ميان خود هنرمندان، كساني هستند كه معناي زندگي را در كنار هم بودن ميدانند زندگي را براي همه ميخواهند و در ابريترين روزهاي پاييز چكه نور آفتاب را ميجويند. هما روستا، بازيگر و كارگردان تواناي تئاتر بيتوقع و چشمداشت به هر آنجا كه در دستگاه دولتي تعريف ميشود، با اميد به همراهان و بازيگرانش «آناكارنينا» لئو تولستوي را دستمايه قرار داد تا در كنشي انساني و اجتماعي از هنرش بهره بگيرد و با حضور مردم عوايد حاصل از يك نمايشنامهخواني خيريه را نثار هنرمندان تئاتر كند. دو سال پيش هما روستا در حمايت از زلزلهزدگان آذربايجان شرقي نمايشنامه «آناكارنينا» نوشته محمد چرمشير را با حضور بازيگراني چون ترانه عليدوستي، حسن معجوني، رضا بهبودي، اشكان خطيبي، ليلي رشيدي، ستاره پسياني، شبنم فرشادجو، نگار عابدي، هومن كيايي و محمد چرمشير در فرهنگسراي انديشه اجرا كرد و با استقبال كمنظير مخاطبان روبهرو شد. با گذشت دو سال از آن اجرا بار ديگر اين هنرمند با سابقه نمايشنامه «آناكارنينا» را اجرا كرد اما اينبار در حمايت از هنرمندان مبتلا به سرطان؛ هنرمنداني كه با اين بيماري دست و پنجه نرم ميكنند و به حمايت مديران و همكارانشان احتياج دارند. مراسم نمايشنامهخواني «آنا كارنينا» شنبه شب بدون حمايت مديران تئاتر در كتابخانه ملي برگزار شد. هيچ كدام از بازيگران هما روستا را تنها نگذاشتند و همگي در اين اجراي خيريه كه به صورت همت عالي برگزار ميشد حضور داشتند. نمايشنامهخواني «آناكارنينا» با استقبال كمنظير مخاطبان روبهرو شد تا آنجا كه به دليل ازدحام جمعيت، اجرا با 45دقيقه تاخير آغاز شد. صندليهاي سالن همايشهاي كتابخانه ملي همه پر شده بود. بسياري از علاقهمندان روي پلهها نشستند اما صندليخالي مديران تئاتر در اين سالن خودنمايي و توجه همگان را به خود جلب ميكرد؛ مديراني كه بدون شك كارهاي مهمتري از حمايت هنرمندان دارند؟! شايد تنها حمايتشان حضور در اين مراسم بود كه هركدام با آوردن بهانههايي دريغ كردند. هرچند بودند مديران و مسئولاني كه با وجود مشغله فراوان و فعاليت در بخشهاي غير از تئاتر خودشان را به سالن همايشهاي كتابخانه ملي رساندند و هنرمندان را در اين اجراي خيريه تنها نگذاشتند. ضمن اينكه نهادهاي خصوصي چون بيمه رازي نيز آمادگي خود براي حمايت از هنرمندان بيمار را اعلام كردند.
هما روستا: مديران فكري اساسي براي حمايت از هنرمندان بيمار داشته باشند
اين اجرا به همت آكادمي استاد حميد سمندريان برگزار و پيش از آغاز اجرا تصاويري از دو مراسم جايزه آكادمي سمندريان پخش شد. بعد از پايان پخش اين تصاوير هما روستا روي صحنه آمد و طي سخناني در اين مراسم گفت: اجراي اين نمايشنامه خواني براي من حالتي نمادين دارد و بيشتر براي اين است كه مديران و مسوولان تصميمگيرنده به هنرمندان تئاتر به خصوص هنرمنداني كه مبتلا به بيماريهاي خاص هستند، توجه بيشتري داشته باشند. بسياري از هنرمندان و اهالي تئاتر وقتي به بيماريهاي خاص مبتلا ميشوند به دليل نبود حمايت مالي و با توجه به هزينههاي سنگين داروها و روند درماني در شرايط سختي زندگي ميكنند.
روستا ادامه داد: آنها حتي مجبور ميشوند خانه خود را بفروشند و اجاره نشين شوند. حتي برخي از آنها توان تامين داروهاي خود را ندارند. همسر زندهياد سمندريان يادآور شد: اميدوارم در كنار اين حركتهاي مقطعي كه انجام ميشود مديران و مسوولان فكري دايمي و اساسي براي حمايت از اين هنرمندان داشته باشند. چون هنرمندان بيمار نيازمند آرامش و آسودگي خيال بابت تامين هزينههاي دارو و درمان هستند. اين هنرمند در پايان گفت: اميدوارم اين حركت ما كه با كمك بازيگران خوبي كه در آن هستند شكل گرفته است، منجر به تصميمي اساسي براي حمايت از هنرمندان مبتلا به بيماريهاي خاص شود. در اين نمايشنامهخواني حسن معجوني در نقش «تولستوي» كه بيشتر شخصيتهاي آثارش را ميديد و با آنها گفتوگو ميكرد، تاكيد كرد كه ميخواست قصه رستگاري آيندگان را روايت كند. او براي پايان رنجهاي آنا كارنينا سرانجام متفاوتي را برايش رقم زد و اينبار خودش به جاي اين شخصيت داستانش مرد. از جمله ويژگيهاي اين اجرا نقشخواني محمد چرمشير بود. او كه اين نمايشنامه را برگرفته از رمان آناكارنينا نوشته است، به عنوان نويسنده و مترجم شناخته ميشود و تا به حال به عنوان نقشخوان فعاليت نداشته است.
مهمانهاي ويژه اين اجرا احمد مسجدجامعي، محمدهادي ايازي، فريدون عموزاده خليلي، الياس حضرتي، مجيد جوزاني، زهرا گلشن، دكتر شهاب الدين عزيزي خادم، محمد رحمانيان، محمد يعقوبي، حميد لبخنده، اصغر دشتي، آيدا كيخايي و رضا حداد بودند. محمد خاتمي هم يادداشتي را به هما روستا داده بود كه آنجا قرائت شد و خاتمي در آن ضمن عذرخواهي براي اينكه نتوانسته در نمايشنامهخواني حاضر شود، براي تمام هنرمندان آرزوي سلامت و بهبودي كرده بود.