كمپينهاي ايرانيان در اعتراض به مصوبه كنگره امريكا
بعد از توافق هستهاي بين ايران و 1+5 يكي از حوزههايي كه اميدهاي تازهاي براي تغييرات بزرگ در آن به وجود آمد، حوزه گردشگري بود. مسوولان اين حوزه هر روز خبرهاي اميدواركنندهاي از اقبال گردشگران براي سفر به ايران و تمايل سرمايهگذاران براي سرمايهگذاري در بخشهاي مختلف مرتبط با گردشگري ميدادند. آمارها خبر از تغيير فصل و رونق گردشگري ايران ميدادند و رسيدن به وضعيت ايدهآل و هدف دولت يازدهم يعني جذب سالانه پنج ميليون گردشگر به ايران.
اما چند روزي است كه مصوبه كنگره امريكا اعتراض و واكنش ايرانيان را در بر داشته وبه نوعي خط قرمزي بر اين شرايط و نگرانيهايي را براي حوزه گردشگري ايجاد كرده است. در پي حملات تروريستي در پاريس و نقاط ديگر اروپا و امريكا و به خصوص به بهانه عمليات تروريستي يك زوج پاكستاني در كاليفرنيا، طرحي در كنگره امريكا با 407 راي موافق و 19 راي مخالف به تصويب رسيد. تا قبل از اين مهاجران ايراني با گرفتن شهروندي كشورهاي اروپايي، استراليا، نيوزيلند و ۳۸ كشور ديگر، براي سفر به امريكا نيازي به گرفتن ويزا نداشتند، اما بر اساس طرح جديد، شهروندان اين 38كشور از جمله انگلستان، فرانسه، آلمان، استراليا يا ژاپن كه عضو برنامه لغو ويزا
(Visa Waiver Program) هستند در صورتي كه به ايران و چهار كشور اعلام شده در اين قانون سفر كنند، ملزم به اخذ رواديد براي سفر امريكا هستند. تصويب اين طرح مصداق بيت سعدي است كه روزنامه گاردين گزارش خود در مورد مصوبه اخير كنگره را هم با آن آغاز كرده است: «گنه كرد در بلخ آهنگري / به شوشتر زدند گردن مسگري» گاردين به خوبي اين اتفاق را در قالب يك داستان كهن ايراني تحليل ميكند: «يك پاكستاني متولد امريكا به عربستان رفته و با يك زن كه تفكرات شاخهاي از وهابيت، كه مذهب رسمي سعوديهاست، شستشوي مغزي داده شده، ازدواج كرده است. اين زوج به امريكا آمده و 14 نفر را به قتل رسانده و 14 نفر را زخمي كردهاند. حدس بزنيد براي اين جنايت، چه كسي مورد حمله قرار گرفته است؟ امريكاييهاي ايرانيتبار كه هرگز اين ايدئولوژي افراطي را قبول ندارند و هيچ نقشي در اقدامات تروريستي صورتگرفته در جهان نداشتهاند. تصويب اين طرح در مجلس نمايندگان امريكا، يك داستان ايراني را به ياد ميآورد كه در آن يكي از حاكمان به خاطر گناه آهنگري در بلخ، گردن مسگري را در شوشتر زد.»
ايجاد كمپينهايي در فضاي مجازي و درخواست از ايرانيان مقيم امريكا براي نامهنگاري به سناتورها و مسوولان كاخ سفيد و همچنين توييتها و پستهايي كه ايرانيان سراسر دنيا در فضاي مجازي منتشر كرده بودند حاكي از نگرانيهايي براي رفت و آمد شهروندان ايراني – امريكايي و همچنين وضعيت اقتصاد و گردشگري ايران است. چنانچه اين طرح تبديل به قانون شود، وضعيت گردشگري در ايران و همچنين جذب سرمايهگذاران خارجي كه چند ماهي است تبديل به يك اتفاق مثبت براي رونق اقتصاد ايران شده است، وارد مرحله تازهاي خواهد شد؛ مرحلهاي كه قطعا نگرانيهايي را در پي خواهد داشت. حسين در پست فيسبوكش نوشته: «چرا ايران بايد جزو كشورهاي حامي تروريست محسوب شود، اما اسمي از عربستان نيست، اگر بهانه اين است كه يك زوج عمليات تروريستي در كاليفرنيا انجام دادهاند، عربستان بايد يكي از كشورهايي باشد كه در اين طرح مورد تهديد است، ضمن اينكه با تصويب برجام، مردم ايران اميد تازهاي پيدا كرده بودند اما چرا بايد هميشه افرادي باشند كه بخواهند اميد ملت ايران را نا اميد كنند؟»
كاربري با نام پونه هم در توييتي نوشته: «اوضاع گردشگري مگر چقدر رونق داشت كه حالا با اين قانون بخواهد تهديد شود؟» رضا هم در توييتر نوشته: «هدف اين قانون تحقير ايران است، اگر نه بايد پاكستان و عربستان هم در ليست قرار ميگرفتند.» امير هم در توييتي كه در اكانتش منتشر كرده نوشته: «براي حفظ امنيت ملي امريكا، كسي كه يه بار ايران اومده براي رفتن به امريكا بايد ويزا بگيره، ولي اگه به عربستان و افغانستان رفته باشه ويزا نميخواد.» پوريا هم در توييتي اعتراضي نوشته است: «سايت رسمي سفارت مجازي امريكا در ايران يه لطفي بكنه يه رو نوشت از قسمت ايراني- امريكاييهاي موفقش رو بفرسته كنگره يك كم ديدشون بازبشه» حميد هم در حساب توييترش نوشت: «آيا به جاي نام ايران در طرح ضد تروريستي كنگره امريكا بهتر نبود نام عربستان و قطر را جا ميداديد؟» واكنشهاي مختلفي از سوي ايرانيان در اينترنت و فضاهاي مجازي منتشر شد و اعتراضاتي شكل گرفت كه منجر به واكنش سخنگوي فارسي زبان وزارت خارجه امريكا شد. آلن اير در پست فيسبوكش در واكنش به اعتراضات ايرانيان سراسر دنيا در فضاي مجازي نوشت: «بخشي از وظايفم به عنوان سخنگوي فارسي زبان وزارت امور خارجه توجه كردن به اظهارات و نظرهاي مردم ايران در مورد مسائل روز و بر حسب نياز انتقال آن به سطوح بالاي دولتمان – يعني هم سخنگو هستم و هم «سخنگوش.» در اين يك، دو روز پيش در مورد اين طرح تصويب شده در مجلس نمايندگان در مورد ايجاد محدوديتهاي مسافرتي، كه بر اساس آن شهروندان ۳۸ كشوري كه براي ورود به ايالات متحده نيازي به رواديد ندارند، اگر طي پنج سال گذشته به كشورهايي مانند عراق، سوريه، سودان يا ايران سفر كرده باشند، بايد براي ورود به امريكا رواديد بگيرند. واكنش و نظر اكثر شما شديدا منفي و انتقادي بود. خوب است كه بدانيد من سخت متوجه حرف و نوشتههاي شما هستم و اگر نظري يا ديدگاهي طرفداران زياد دارد آن را به سطوح بالاي دولتمان ميرسانم. من به كار «سخنگوش» بودنم ادامه ميدهم تا دولت امريكا از نظرات مردم ايران در مورد مسائل روز خوب آگاه باشند.» اما برخي انتقادها به مصوبه اخير كنگره امريكا از زاويه تعهداتي است كه امريكا به عنوان يكي از اعضاي 1+5در قبال اجراي برجام داشته است، در ماده ۲۹ برجام آمده است: «اتحاديه اروپايي، اعضاي آن و امريكا، مطابق قوانين مربوطه شان، از هر گونه سياستي كه هدف از آن تاثير مستقيم و معكوس بر عاديسازي روابط تجاري و اقتصادي با ايران است، بايد اجتناب ورزند». مصوبه اخير كنگره موجب ميشود كه تجار و سرمايهگذاران 38 كشور عضو برنامه لغو متقابل ويزا، بين سفر و سرمايهگذاري در ايران و سفر بيدردسر به امريكا يكي را انتخاب كنند. نگرانيها و انتقاداتي كه به نقض برجام توسط نمايندگان امريكا واكنش عباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه ايران را در پي داشت كه اعلام كرد: «اگر مصوبه كنگره در مورد سفر اتباع چهار كشور از جمله ايران به امريكا مغاير مفاد برجام باشد درباره آن اقدام خواهيم كرد.»
تمام اين چالشها در صورتي است كه شهروندان اروپايي و اهالي آسياي شرقي (كه جزو 38كشور ذكر شده در مصوبه كنگره هستند) صاحب بالاترين آمار در فهرست گردشگراني هستند كه ايران را به عنوان مقصد گردشگري خود انتخاب ميكنند، حال بايد تا 27 آذر منتظر ماند و ديد كه آيا سناي امريكا به نقض برجام راي خواهد داد، يا اعتراضات ايرانيها نتيجه خواهد داد و صنعت نوپاي گردشگري ايران از يك چالش بزرگ كه پيش رويش قرار گرفته، رها ميشود.