جان كري، وزير امور خارجه امريكا در نشست خبري پس از قرائت بيانيه مشترك :
با اجراي برجام به بحرانهاي ديگر خواهيم رسيد
راستيآزماييها همانند گذشته ستون فقرات توافق هستهاي هستند
گروه ديپلماسي| جان كري در نشست خبري پس از قرائت بيانيه اجراي برجام گفت: ما امروز یک بار دیگر یادآوری کردیم که دیپلماسی چه اهمیتی دارد. بعد از سال ها مذاکره هم در راستای مذاکرات هستهای و هم در راستای نگاه به مشکلات دیپلماتیک بلند مدت، در نهایت 4 شهروند آمریکایی که به طور ناعادلانه در ایران زندانی شده بودن به آغوش خانواده خود بازگشتند.
وي ادامه داد: این دو مسیر مذاکره (مذاکرات هستهای و تبادل زندانیان) به هم ارتباطی نداشتند و تردیدی نیست که بعد از اینکه دو طرف در مذاکرات هسته ای به یکدیگر نزدیکتر شدند سرعت تلاشهای انساندوستانه برای آزادی این زندانیان افزایش یافت.
وزير امور خارجه آمريكا اظهار داشت: من چهار سال قبل به درخواست رئيسجمهور اوباما به عمان رفتم كه ببينيم كه چه گفتوگوهايي ميتوان با ايران داشته باشيم و در آن زمان تصورش نيز وجود نداشت اما امروز بعد از 2.5 سال مذاکره، آژانس راستی آزمایی کرد که ایران در چارچوب برنامه جامع مشترک ایران به تعهدات خود عمل کرده است.
كري با بيان اينكه امروز نمايندگان آژانس به تهران ميروند، تصريح كرد: بسياري ترديد داشتند كه اين تعهدات و توافق عملي شود اما بايد ما آن را به رسميت بشناسيم و البته ابعاد واقعي اين توافق زماني حاصل ميشود كه ما در آينده نسبت به پايبندي ايران به تعهداتش اطمينان يابيم اما به خاطر اقدامات كنوني ايران تحريمها برداشته خواهند شد و افقهاي جديدي براي ايران ايجاد خواهد شد.
وي افزود: ما به لحظهاي رسيديم كه تعهدات ايران از قول و قرارهاي روي كاغذ به تعهدات واقعي تبديل ميشوند و آمريكا و دوستان ما امنتر هستند چرا كه تهديد يك سلاح هستهاي كمتر ميشود و راههاي دستيابي ايران به مواد شكافپذير براي ساخت بمب كاهش مييابد.
وزير امور خارجه آمريكا با بيان اينكه قبل از مذاكرات، ايران بدون هيچگونه محدوديتي ذخاير غنيشده خود را افزايش ميداد؛ يادآور شد هماينك ايران ذخاير غنيشده خود را به كمتر از 300 كيلو رسانده و مابقي ذخايرش را به روسيه فرستاده است و در واقع ذخاير كنوني ايران به دو درصد ذخاير قبلي رسيده است. ايران دوسوم سانتريفيوژهاي خود را برداشته است و زيرساختهايي كه به آن اتكا ميكرد پلمب شده و هماينك آنها در اختيار آژانس هستند مسيري ديگر دستيابي به پلوتونيوم بود كه رآكتور اراك ميتوانست پلوتونيوم ساخت دو بمب اتمي را در سال در اختيار ايران قرار دهد اما ساختار آن تغيير مييابد و قلب رآكتور برداشته شده است.
كري با بيان اينكه نگراني آخر امريكا درباره دستيابي به مواد شكافدهنده به شكل مخفيانه بود خاطرنشان كرد قبل از توافق هستهاي آژانس توانايي راستيآزمايي از اقدامات ايران براي اينكه بفهمد ايران چرخه سوخت مخفيانهاي دارد نداشت ولي امروز آژانس اين توانايي را دارد كه با تدابير بازرسي مورد اشاره در برجام اين توان و خواسته را اجرايي كند اكنون نهتنها تاسيسات هستهاي ايران بلكه تمام چرخه هستهاي ايران از آغاز تا پايان تحت اختيار و بازرسي آژانس خواهد بود پس ايران براي دست يافتن به مواد شكافپذير مخفيانه به يك چرخه كامل سوخت مخفيانه نياز دارد كه براساس برجام اين مساله اين كار ممكن نيست.
كري با بيان اينكه اقدامات انجام گرفته از سوي ايران تاسيسات هستهاي اين كشور را به شكل بنياديني تغيير داده است دو سال پيش زمان گريز براي دستيابي به بمب اتمي از سوي ايران دو تا سه ماه بود اما امروز با توجه به كاهش ذخاير غنيشده ايران و همچنين كاهش سانتريفيوژها اين زمان به يك سال افزايش يافته است و در صورتي كه ايران تصميم بگيرد كه به سمت توليد بمب برود ما متوجه خواهيم شد و پاسخهاي لازم را ميدهيم.
وي راستيآزماييها را همانند گذشته ستون فقرات توافق هستهاي دانست و افزود ما خوشحال هستيم كه ايران به تعهدات خود عمل كرده و البته ما هم به تعهدات خود عمل ميكنيم اما هوشيارانه تعهدات طرف مقابل را مورد راستيآزمايي قرار خواهيم داد.
رئيس دستگاه ديپلماسي آمريكا با اشاره به اقدامات ايران در طول دو سال گذشته يادآور شد ايران به تعهدات خود از توافق ژنو تا به امروز پايبند بوده و در طول دو سال گذشته ايران پايبندي به تعهداتش را در كارنامه خود دارد و ما بايد شاهد ادامه دادن به انجام اين تعهدات از سوي ايران در اينده باشيم. البته عملكرد ايران در گذشته تضمينكننده عملكردش در آينده نيست.
كري تاكيد كرد در صورتي كه توافق اجرايي شود جهان ميتواند به بحرانهاي ديگر برسد بدون آنكه ترسي از يك ايران هستهاي داشته باشد. كما اينكه در اين مدت به مساله سوريه رسيدگي شده و پيشرفتهايي درباره آن به دست آمده است.
وي با تشكر از اوباما بيان كرد آقاي اوباما در تمام اين مدت اصرار داشت كه ايران بمب اتمي نداشته باشد و بر گزينه ديپلماسي تاكيد داشت و ما را به راهي تشويق ميكرد كه خيليها در پيمودن آن ترديد داشتند. البته اين مساله دوجانبه نبود بلكه چندجانبه بود و پنج كشور ديگر هم ما را در اين راه همراهي ميكردند.
وزير امور خارجه آمريكا با تشكر از هياتهاي مذاكرهكننده گروه 1+5 و كاترين اشتون و فدريكا موگريني ابراز داشت لازم است من از هيات آمريكا از استفان مول و وندي شرمن و همچنين ك اخ سفيد آقاي مونيز و وزارت دادگستري تشكر كنم همچنين لازم است از دولتهاي اتريش، سوييس و عمان كه بسيار سخاوتمندانه در طول اين مدت مهماننوازي كردهاند تشكر كنم چرا كه آنها كمك كردند تا توافق صورت بگيرد و البته من قدردان دولت سوييس هستم كه به عنوان نماينده ما در آزادي شهروندانمان به ما كمك كردند.