معاون رييس‌جمهور:
ديگر با نفت 200دلار هم نمي‌شود كشور را اداره كرد
گروه اقتصادي|چند سالي است كه دولت و البته وزارت صنعت، معدن و تجارت يكي از برنامه‌هاي اصلي خود را جلوگيري از خام‌فروشي گذاشته و در اين راستا نيز بارها صحبت‌ها و برنامه‌هاي زيادي در اين مورد مطرح شده است؛ از تمركز به فروش فرآورده‌هاي نفتي به جاي نفت خام يا فرآوري مواد معدني. حتي در برنامه‌هاي دولت جايگزيني درآمدهاي نفتي با توجه بيشتر به معدن و البته ماليات مطرح شد تا نشان دهد دولت عزمي براي فروش خام نفت و سنگ‌هاي معدني ندارد. هرچند اين موضوع هنوز به صورت قابل توجه صورت نگرفته است اما برنامه‌هاي وزارتي در اين باره افزايش چشم‌گيري يافته است و حالا با وجود نفت 20 دلاري هم اين عزم بيشتر به چشم مي‌خورد. البته سورنا ستاري، معاون رييس‌جمهور به اين موضوع با ديدي كلي‌تر نگاه مي‌كند و معتقد است: « امروز با نفت 200 دلاري هم نمي‌شود كشور را اداره كرد و اين فرقي ندارد عربستان باشد يا ايران. روزگار خام‌فروشي نفت براي اداره كشور تمام شده است.»وي كه در مراسم رونمايي از شمش عناصر نادر خاكي در كنار صالحي ديگر معاون رييس جمهور و كرباسيان معاون وزير صنعت، معدن و تجارت حضور داشت با بيان اين مطلب خام‌فروشي به هر نوعي را منفور خواند و گفت: « در اقتصاد دانش‌بنيان خام‌فروشي منفور است حتي فروش زعفران نيز به عنوان يك كالاي خام امري ناپسند است. ما بايد ارزش افزوده ايجاد كنيم و سپس كالا را صادر كنيم. ما ديگر با فروش نفت خام نمي‌توانيم كشور را نگه داريم حتي اگر قيمت آن به ۲۰۰ دلار برسد زيرا توقعات مردم و سطح رفاه به اندازه‌اي بالا رفته كه نفت ۲۰۰ دلاري نيز نمي‌تواند كفاف هزينه‌هاي كشور را بدهد.»اين معاون رييس‌جمهور همچنين افزود: « ما در كشورمان پنج ميليون دانشجو و به اندازه امريكا فارغ‌التحصيل رشته مهندسي داريم و از سوي ديگر داراي جمعيت جواني هستيم به‌طوري كه بنا بر اعلام سازمان ثبت احوال كشور ۳۲ ميليون نفر بين ۲۰ تا ۳۵ سال در كشور وجود دارند. اين جمعيت و اين سطح علمي براي كشور يك ثروت نهفته است. ما با صادرات سنگ آهن نمي‌توانيم اشتغال ايجاد كنيم و براي چنين جمعيتي با اين سطح علمي نمي‌توان با فروش مواد خام كار ايجاد كرد پس بايد در سطح فرآوري و فناوري كار كنيم تا بتوانيم جوانان و فارغ‌التحصيلان كشورمان را به سر كار بفرستيم.»ستاري ادامه داد: «سال گذشته شركت فيس بوك، اپليكيشن واتس آپ را ۲۱ ميليارد دلار خريد كه برابر فروش نفت ما آن هم به قيمت بشكه‌اي ۵۰ دلار است اين در حالي است كه واتس آپ فقط ۴۲ نفر كارمند دارد. ما نبايد به منابع خودمان به چشم سرمايه نگاه كنيم بلكه بايد كوشش كنيم تا بتوانيم به اين فناوري برسيم كه چه كارهايي مي‌توان با آنها انجام داد. در اقتصاد دانش‌بنيان خام‌فروشي منفور است حتي فروش زعفران نيز به عنوان يك كالاي خام امري ناپسند است. ما بايد ارزش افزوده ايجاد كنيم و سپس كالا را صادر كنيم. وظيفه ما اين است كه به اين امر كمك كنيم و تمام توان خود را براي كمك به فعاليت اين مركز پژوهشي به كار‌گيريم. ما با اين تفكر كه منابع زير خاك سرمايه است بايد خداحافظي كنيم . منابع ما روي خاك هستند كه شامل پژوهشكده‌ها و دانشمندان ما مي‌شوند.»
بازگشايي درهاي اقتصاد بعد از برجام
علي‌اكبر صالحي، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان انرژي اتمي نيز با ابراز اميدواري از اينكه همكاري‌ها با مراكز علمي و پژوهشي كشور بيشتر شود، گفت: « بعضي‌ها اين تفكر را القا كرده‌اند كه هسته‌اي فقط سانتريفيوژ و بمب است در حالي كه موارد استفاده‌اي در بهداشت و صنعت نيز دارد كه نمونه آن همين پژوهشگاهي است كه امروز در آن هستيم. پيام انقلاب ما فقط معيشت نبود بلكه پيام آزادي و استقلال را نيز به همراه داشت. در اين چند ساله كشورهاي زيادي به دنبال زمين زدن ايران بودند كه نمونه آخر آن عربستان سعودي بود كه سعي داشتند با پايين آوردن قيمت نفت اقتصاد ايران را زمينگير كنند اما اكنون طوري شده كه اين كشور دچار مشكل شده و حتي مقاله روز گذشته واشنگتن‌پست نيز به سردرگمي مقامات عربستاني اشاره داشت. ايران يك كشور استراتژيك است و قلب تپنده جهان به شمار مي‌رود و دنيا نمي‌تواند به هيچ عنوان از چنين كشوري صرفنظر كند.»وي با اشاره به مركز پژوهشي سازمان ايميدرو هم گفت: «ديدن اين مركز مرا به وجد آورد و من به دوستان عرض كردم كه فكر نمي‌كردم چنين مركزي با اين امكانات و اين اهداف در برنامه‌هاي كلان وجود داشته باشد. اين مركز در آينده قدم‌هاي بلندي بر‌خواهد داشت و مطمئن باشيد اين ملت امروز در سكوي پرتاب قرار گرفته است و ما آماده يك جهش اقتصادي، علمي و ديپلماتيك هستيم.»رييس سازمان انرژي اتمي كشور البته شرايط سياسي را نيز مورد تاكيد قرار داد و گفت: « امنيت كشورهاي خاورميانه براي ما مهم است زيرا بي‌ثباتي آنها براي ما نيز عواقب دارد. مانند افغانستان كه سه ميليون مهاجر به ما تحميل كرده است. اين بي‌ثباتي نتيجه عملكرد خود اين كشورهاست. ما اكنون از وضعيت داخلي عربستان نگران هستيم و از اينكه آنها دچار اين مشكلات شده‌اند ناراحتيم.»
كساني كه حاضر به همكاري نبودند حالا مي‌خواهند فاينانسور ما باشند
وي با اشاره به مذاكرات هسته‌اي هم گفت: «حرف‌ها و توهمات اين كشورها سبب شده بود كه اربابان آنها در مذاكرات هسته‌اي علنا به ما بگويند كه حرف‌هاي اين كشورها براي ما اهميتي ندارد و صحبت‌هاي آنها براي ما بي‌اعتبار است. با اجرايي شدن برجام فضاي باز اقتصادي و جهاني براي ما به وجود آمد. ما تا قبل از برجام فقط به صورت ناقص با روسيه كار مي‌كرديم اما اكنون با سيل درخواست‌هاي همكاري از كشورهاي خارجي روبه‌رو هستيم. به‌طوري كه عصر امروز ما جلسه‌اي در خصوص درخواست يك كشور كه شديدا به دنبال همكاري با ما هستند، داريم جالب اينجاست كه ما به اين كشور اعلام كرده‌ايم كه فعلا به دنبال گسترش همكاري با آنها نيستيم اما آنها باز اصرار دارند و حتي اعلام كرده‌اند كه حاضرند طرح‌هاي ما را به‌طور كامل فاينانس كنند. رهبران انقلاب در سال 91 اين اجازه را به ما دادند كه باب مذاكره را باز كنيم و اگر راهنمايي و كمك‌هاي ايشان نبود الان برجام و پيشرفت‌هاي هسته‌اي وجود نداشت. از سوي ديگر شجاعت رييس‌جمهور نيز در اين موضوع قابل ستايش است زيرا به ثمر رسيدن توافق هسته‌اي نيازمند يك شجاعت و جسارت خاص بود كه آقاي روحاني اين شرايط را داشت. بعضي‌ها اين تفكر را القا كرده‌اند كه هسته‌اي فقط سانتريفيوژ و بمب است در حالي كه موارد استفاده‌اي در بهداشت و صنعت نيز دارد كه نمونه آن همين پژوهشگاهي است كه امروز در آن هستيم و من اميدوارم همكاري ما با مراكز علمي و پژوهشي كشور بيش از اين شود. »
از فناوري‌هاي روز عقبيم
با همه اين گفته‌ها اما مهدي كرباسيان، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت و رييس هيات عامل سازمان توسعه و نوسازي معادن صنايع معدني ايران از عقب‌ماندگي ايران در تكنولوژي‌هاي روز معدني خبر داد و از مذاكره با كشور افغانستان براي تامين مركز تحقيقات مواد معدني اين كشور گفت: «در حوزه معدن از فناوري‌هاي روز دنيا عقب مانده‌ايم.» مهدي كرباسيان امروز در مراسم استحصال آزمايشگاهي عناصر نادر خاكي با بيان اينكه مركز فرآوري مواد معدني در ايران و منطقه جايگاه بسيار مهمي دارد، اظهار كرد:«اين مركز توانست در سال جاري دانش فني را در زمينه آنتيموان به روزآوري كند و يك واحد صنعتي را در نزديك زابل به بهره‌برداري برساند. در اين راستا با كشور افغانستان نيز مذاكراتي صورت گرفته كه احتمالا در سفر روز چهارشنبه وزير صنعت، معدن و تجارت به اين كشور تفاهمنامه‌اي مبني بر تامين مركز تحقيقات مواد معدني كشور افغانستان توسط ايران به امضا مي‌رسد.»وي البته با اشاره به ارزش افزوده بالاي عناصر نادر خاكي هم تاكيد كرد: «در حال حاضر يك تن سنگ‌آهن به قيمت بين 30 تا 40 دلار فروخته مي‌شود اما برخي از عناصر نادر خاكي قيمت بسيار بالاتري نسبت به اين رقم در هر كيلوگرم خود دارد. در حال حاضر كشور چين 90 درصد از مواد نادر معدني دنيا را تامين مي‌كند، چيني‌ها از معادن خود به خوبي استفاده مي‌كنند اما از شركت‌هاي معدني خود خواسته‌ايم كه براي افزايش دانش فني خود با مراكز بين‌المللي مشترك شوند. در حوزه معدن از فناوري‌هاي روز دنيا عقب مانده‌ايم، در سال جاري 12 ميليارد تومان بودجه پژوهشي، تحقيقاتي و آموزشي ما بوده و در عين حال مكلف هستيم كه 25 درصد از سود ويژه خود را در حوزه تحقيقات و پژوهش صرف كنيم؛ بنابراين مشكلي در اين حوزه نداريم. به دنبال توسعه واحدهاي فرآوري كوچك و متحرك در سطح كشور هستيم. همچنين براي ادامه كار در بحث عناصر نادر خاكي نيز اعلام آمادگي كرده‌ايم كه اگر بخش خصوصي علاقه‌مند باشد ورود پيدا كرده و سرمايه‌گذاري كند.»