ساكنان مناطق سيل زده در گفتوگو با «اعتماد» :
شهرها و روستاهاي استان خوزستان غوطهور در آب
قاسم منصور آل كثير / بازشدن دريچههاي آب از سد دز به دليل سيلاب بهاري باعث شد تا روستا و پاركهايي كه در حريم سيلابي رودخانه دز بودند به زير آب بروند و بيش از 20 روستاي مسير دز و كارون نيز تخليه شوند. دوستداران محيط زيست معتقدند اگر به قوانين طبيعت گردن نهاده و از آن پيروي كنيم سيلها همواره نعمت خواهند بود و نه نقمت. كافي است حريم سيلابي رودخانهها را در طراحي سكونتگاههاي شهري، صنعتي و تجاري رعايت كرده و اجازه تخريب پوششهاي گياهي در بالا دست البرز و زاگرس را ندهيم. پرآبشدن بهارانه رودهاي خوزستان سيل نيست. اين حقابه طبيعي رودخانه كارون و دز و... است كه به خاطر تجاوز به حريم رودخانه و از بين رفتن نصف حجم آن آب به حالت سيلاب جلوه ميدهد.
به باور فعالان اجتماعي خوزستان مديريت نامناسب آب كه باعث زير آب رفتن برخي روستاهاي در حريم رودها شد دردسرهايي را نيز به همراه داشت. نماينده مردم دزفول نيز معتقد است مشكلات پيش آمده نتيجه بيتدبيري مسوولان سد دز است و مقصر اصلي وزارت نيرو است و باز كردن دريچهها بايد از روزهاي قبلتر صورت ميگرفت. بالاخره دير يا به موقع، دريچههاي سد باز شدند و پس از زير آب رفتن پارك علي كله و تخريب ساختهاي گردشگري دزفول اهالي بيش از 13 روستاي بخش شاوور و مركزي شهرستان شوش منازل خود را تخليه كردند. سه رود شاوور، دز و كرخه از شهرستان شوش ميگذرند كه تنها رودخانه دز طغيان كرد و باعث شد اهالي هشت روستا در بخش شاوور و پنج روستاي بخش مركزي شوش خانههاي خود را يك شبه تخليه كنند و جمعيت 13 روستا كه دستور تخليه آنان صادر شد به روستاهاي همجوار منتقل شود.
در 10 كيلومتري مسير شوش به سمت دزفول پلي به نام «حميد آباد» وجود دارد كه از زير آن رود دز كه به عنوان مرز ميان دزفول و شوش است ميگذرد. به علت بالا رفتن آب اين رودخانه پل به صورت موقت توسط ماموران راهداري بسته شد. ماموران راهداري گفتند بازشدن دريچههاي اضطراري سد دز در شمال خوزستان سبب بالا آمدن آب رودخانه دز شده كه براي رعايت ايمني راه را ميبنديم و مسير شوش به دزفول يك شب بسته ماند و روز بعد باز شد. گفته ميشود ورودي آب به درياچه سد دز به هشت هزار متر مكعب در ثانيه رسيده كه در طول عمر 50ساله سد دز بيسابقه است.
در قسمت غربي اين رودخانه، شهرك «پيروزي» و شهرك «جابر انصاري» از توابع شهرستان دزفول وجود دارند كه به گفته منابع محلي اهالي اين دو روستا به دليل سرازير شدن آب به اين روستاها خانههاي خود را تخليه كردند. امتداد رود دز به سمت جنوب به روستاي «سيدمحمد تفاخ» ميرسد كه ساكنان اين روستا نيز خانههاي خود را ترك كردند و به شوش منتقل شدند در كنار روستاي «سيدمحمد تفاخ» منازل شركت قند وجود دارند كه گفته ميشود خطر كمتري آنها را تهديد ميكند اما كمي پايينتر از اين منازل روستاي «فارنيه يا شيخ حسن» نيز در خطر سيلگرفتگي قرار گرفتند. رودخانه دز در شهر حر (بيت چريم) نيز بالا آمد، بهطوري كه همه پارك ساحلي اين شهر را زير آب برد. مسير اين شهر به سمت منطقه هفتتپه نيز يك شبانهروز مسدود شد.
آب رودخانه وارد خانههاي روستاي «آلبوحمدان» نيز شد و به گفته مسوولان، اين روستا بيشترين خسارات را متحمل شد بهطوري كه روز بعد از سيلاب، وزير نيرو از نزديك از اين روستا بازديد و با اهالي آنجا گفتوگو كرد. اهالي روستاي «حويش نيس» نيز طي گفتوگو با خبرنگار اعتماد گفتند مزارع اين روستا به زير آب رفتند. مسوولان سازمان جهاد كشاورزي استان نيز به صورت حضوري از ساكنان اطراف رودها در مجموعه روستاهاي آهودشت خواست تا حاشيه روخانه را تخليه كنند.
مردم بيآب و زمينهاي زير آب
جاسم احمدي از ساكنان روستاي ميان آب شوش نيز ميگويد با اينكه رودخانه در حال برگشتن به حالت عادي خود است اما همچنان چاههاي آب شيريني كه از آنها براي آب شرب روستا استفاده ميكنيم زير سيلاب است. جاسم كه بارها سعي كرده مشكلات روستايشان را به اطلاع مسوولان بدهد ميگويد مردم سه روستاي «سيدباقر»، «علي ضغير» و «گطش» از اين چاه استفاده ميكنند و مسجد روستا نيز لحظاتي پيش در بلندگو اعلام كرد «آب شرب نيست.»
لازم به يادآوري است اقتصاد شهرستان شوش مبتني بر كشاورزي است كه بارندگيهاي اخير باعث آسيب شديد به جامعه كشاورزي اين شهرستان شد. هنوز ميزان ضرر كشاورزي توسط سازمانهاي مربوطه و ستاد بحران اعلام نشده اما شواهد حاكي از متضرر شدن بسياري از كشاورزان مسير دز است. فرحان خنيفر يكي از روستاييان شوش گفت: متاسفانه مردم ما هشدارهاي رسانههاي دولتي را جدي نميگيرند و هر چقدر هشدار و خبر داده شود كسي باور نميكند و اعتماد ندارد اما در اين مورد خاص روابط عمومي فرمانداري شوش كمترين ارتباط را با مردم روستايي داشت و ما از وضعيت روستايمان در چند ساعت آينده خبر نداشتيم. مثلا برق روستاي ما در «بيت اسماعيل غانم» ميآمد و ميرفت. همينطور در شهر «شاوور» فرحان گفت در چنين شرايطي بايد كانالهاي ارتباطي با مسوولان بيشتر شود تا بتوانيم در كمترين سرعت مشكلات منطقه را به آنها برسانيم كه متاسفانه ارتباط دو سويه خوبي وجود نداشت و همه به شيوه سنتي و از آشنايان خود در ادارات از وضعيت شهرستان مطلع ميشويم.»
رود كرخه از ديگر رودهايي است كه از شهرستان شوش عبور ميكند. خوشبختانه خطر بالا آمدن آب در اين رودخانه پيشبيني نشده است. مديرعامل سد و نيروگاه كرخه نيز اعلام كرد كه در اثر بارندگي شديد در بالادست سد كرخه حداكثر آب ورودي به اين سد تاكنون چهار هزار و 500 متر مكعب بر ثانيه بوده است اما شرايط آب مخزن به حالت اضطراري يا نياز به رهاسازي نرسيده است. رود شاوور سومين رودي كه در شوش جاري است و خبري مبني بر بالا آمدن اين رودخانه به اطلاع ما نرسيده است.
روز دگر، جاي دگر
سيلاب بهاري پس از گذر از دزفول و شوش، روز بعد به اهواز و شوشتر رسيد. سيلابهاي ناشي از طغيان رودخانه كارون پس از رسيدن به اهواز خسارت چنداني به جاي نگذاشت و تنها اهالي چند روستاي اين شهرستان را با سيلاب درگير كرد و برق هشت روستا قطع شد. سيلاب به شوشتر نيز رسيد. امير نيسي از ساكنان بخش شعيبيه شوشتر نيز ميگويد روستاهاي «يشان سخي» و دهول كه در شمال غرب بخش شعيبيه هستند درگير شدهاند و تقريبا زمينهاي زراعتي آنها به زير آب رفته و آب تا منازل رسيده و مردم خانههايشان را تخليه كردهاند. امير توضيح ميدهد كه با رسيدن آب به روستاي يشان سخي كه مرتفعترين روستاي غرب شعيبيه است ساير ساكنان روستاهاي ديگر از جمله روستاهاي «شيخ حسين الفريح»، «شيخ ثامر الفريح»، «عيله»، «بني تميم»، «بيت حتوت» و... نيز خانههايشان و روستاها را تخليه كردهاند. سيل همچنين بعد از عبور از اهواز به سمت آبادان و خرمشهر دو شهر بسيار مهم جنوب استان خوزستان هم حركت كرد و در آنجا نيز مشكلاتي را به همراه آورد و خسارتهايي را وارد كرد و در نهايت نيز به سمت خليج فارس از طريق رودخانهها جاري شد.