چراغ سينماها شبانه روز روشن است

الهام نداف

شايد كمي عجيب به نظر برسد كه فيلم‌هاي روي پرده در سه ماه ابتدايي سال 95 با كمترين امكانات تبليغاتي بتوانند دو برابر مجموع سه ماه اول دولت دهم، فروش داشته باشند. اما اين اتفاق در سينماي ايران افتاده است.
چراغ سالن‌هاي سينمايي در سراسر كشور از روزهاي اول سال 95 شبانه روز روشن است و اين اتفاقي است كه هنوز دليل مشخص و روشني نمي‌توان براي آن ترسيم كرد.
البته بازگشايي خانه سينما، ايجاد وفاق و وحدت ميان سينماگران و همچنين حمايت دولت و وزارت ارشاد از آثار سينمايي و تلاش براي صيانت از فيلم‌هاي روي پرده به راه افتادن چرخه سينما بي‌تاثير نبوده است. از طرفي سطح آگاهي و درك مردم جامعه به اندازه‌اي بالا رفته كه حالا به سينماي اجتماعي نيز توجه ويژه‌اي نشان مي‌دهند. اگرچه همچنان فيلم‌هاي كمدي سردرمدار پرفروش‌هاي سال هستند، اما مردم براي تماشاي فيلم‌هايي همچون «ابد و يك روز»، «باديگارد»، «قصه‌ها» و... بيش از گذشته علاقه نشان مي‌دهند.
از طرف ديگر راه‌اندازي گروه هنر و تجربه و اكران فيلم‌هاي مخاطب خاص در اين گروه سينمايي، بخشي از دغدغه مديران سينمايي براي پاسخگويي به اكران نشدن تمام فيلم‌ها را كم كرده است. همچنين سينماگران با تمركز بر جلب رضايت مخاطب، ساخت يك اثر مطلوب را هدف قرار داده‌اند.
دو جدول زير مقايسه‌ آماري فروش فيلم‌هاي سينمايي در سه ماهه اول دولت دهم و سه ماهه دوم دولت يازدهم است. البته سه ماهه اول سال 92، تصميم‌گيري براي اكران فيلم همچنان برعهده دولت دهم بود اما با استقرار مديران فرهنگي دولت يازدهم، زمينه براي اكران فيلم‌ها در فضايي آرام و با كمترين ميزان دخالت گروه‌هاي مختلف جامعه، فراهم شد.
سال‌هاي 88 تا 91، برخي فيلم‌ها، شرايط اكران برابر با ديگر آثار سينمايي را پيدا نكردند. بخشي از اين شرايط نابرابر متوجه حوزه هنري است. اين سازمان با قانون شكني، مقررات و قوانين وزارت ارشاد را ناديده گرفت و بي‌توجه به مجوز اكران از سوي پروانه نمايش سازمان سينمايي، سينماهاي زير مجموعه خود را در اختيار برخي فيلم‌ها قرار نداد.
با اين همه، فيلم‌هاي سينمايي در سه ماهه اول سال‌هاي 88 تا 91، چيزي نزديك به 18 ميليارد تومان فروش داشتند. از اين رقم شش ميليارد تومان به دو فيلم «اخراجي‌هاي 2 و 3» مسعود ده‌نمكي اختصاص پيدا كرد. «پوپك و مش ماشاءالله» به كارگرداني فرزاد موتمن نيز در سال 89 نزديك به يك ميليارد تومان فروش داشت و همچنين فيلم «قلاده‌هاي طلا» به كارگرداني ابوالقاسم طالبي نيز پرفروش‌ترين فيلم سه ماه اول سال 91 است.
اما ابتداي سال 92، مسعود ده‌نمكي يكه‌تاز گيشه‌هاي سينماست. او تنها فيلمسازي است كه مي‌تواند به راحتي اكران عيد نوروز را به دست آورد و به همين دليل باز هم با فيلم «رسوايي» گيشه سينماها را در بهار 92 از آن خود كرد.
اما با استقرار دولت يازدهم، نام كارگردان‌هاي پرفروش نيز تغيير كرد. كمال تبريزي با فيلم «طبقه حساس» توانست با بهره‌مندي از حضور رضا عطاران و با فيلمنامه‌اي از پيمان قاسمخاني، سه ميليارد تومان گيشه سينماها را به دست بگيرد. سال 94 نيز فيلم كمدي ديگري با عنوان «ايران برگر» سردمدار فروش در سينماها شد اما بيشترين رقم اين سه ماه همچنان روي همان سه ميليارد تومان باقي ماند.
اما سال 95 ورق برگشت و سينماها توانستند 32 ميليارد تومان در تهران درآمدزايي كنند. «50 كيلو آلبالو» به كارگرداني ماني حقيقي امسال با همه حواشي و اتفاقاتي كه از سر گذراند، در تهران فيلم پر فروش شد اما در شهرستان‌ها به صورت گسترده روي پرده نرفت. در كنار اين فيلم «من سالوادور نيستم» منوچهر هادي نيز توانست هفت ميليارد تومان در تهران فروش كند. در بهار 95 رقابت به اندازه‌اي ميان تازه‌هاي اكران زياد بود كه «ابد و يك روز» نخستين فيلم سعيد روستايي، با توجه به پرداختن به مساله اعتياد، هم پاي دو فيلم كمدي روي پرده فروش كرد و بيش از شش ميليارد تومان از گيشه سينماها را
به دست آورد.
حالا بعد از گذشت يك فصل از اكران سال 95، فيلم‌هاي روي پرده در آستانه ورود به تابستان همچنان فروش‌هاي ميلياردي را پشت سر مي‌گذارند. «باركد» مصطفي كيايي و «عادت نمي‌كنيم» ابراهيم ابراهيميان با وجود نداشتن تبليغاتي وسيع و تيزرهاي تلويزيوني، توانسته‌اند مخاطبان را در روزها و شب‌هاي ماه رمضان به سينما بكشانند.
«ايستاده در غبار» نيز تا امروز بيش از نيم ميليارد تومان فروش داشته و به نظر مي‌رسد تا پايان ماه رمضان فروش آن به بيش از يك ميليارد افزايش پيدا كند. با پيوستن دو فيلم كمدي «زاپاس» برزو نيك‌نژاد و «دراكولا» رضا عطاران، با همين كيفيت تبليغاتي، همچنان شاهد فروش‌هاي ميلياردي در سينماها خواهيم بود. بخشي از اين اقبال شايد مربوط به معجزات دنياي ارتباطات و شبكه‌هاي اجتماعي باشد.