حد ورزش، چهار مدال نبود آقاي وزير!
علي عالي
من براساس نرخ روند و وضعيتي كه تيمها داشتند، حرفهايم را قبل از المپيك زده بودم، بارها هم گفتم اما هربار ميگفتند نظرات من بدبينانه است يا ايراد ميگرفتند كه توقع زيادي ميكني، اما اين طور نبود. اين واقعيتي است. اين اندازه ما است. توقع ما نبايد بالا برود... فعلا حد ما در ورزش دنيا اين است/ محمود گودرزي، وزير ورزش ايران چهار روز قبل
1- آقاي گودرزي كمتر از سه سال پيش، به عنوان وزير ورزش ايران انتخاب شد. او به عنوان استاد دانشگاه، هفت سال پيش در دومين نشست بررسي چالشهاي روز ورزش ايران با محوريت جايگاه ورزش در برنامههاي توسعه كشور و برنامهمحوري در ورزش با انتقاد از وضعيت ورزش ايران از ابتداي انقلاب، مديريتهاي ورزش را به 9 دوره تقسيم كرد و فصل مشترك همه مديريتها را «بيبرنامگي» اعلام كرد. مهمترين بخش آن سخنراني مربوط به رييس وقت سازمان تربيتبدني بود: «اين نشان ميدهد كه در تحليل شرايط بيروني و بررسي نكات دقيق و تعيين وضع موجود دچار اشتباه بودند.» سالها گذشت و استاد دانشگاه آن روز، «ناگهان» وزير ورزش و جوانان معرفي شد. محمود گودرزي در دو سالي كه هدايت وزارت ورزش و جوانان جمهوري اسلامي ايران را برعهده دارد تلاش زيادي كرده تا سروساماني به اوضاع اين وزارتخانه بدهد. او با شعار «مبارزه با فساد» پاي در ساختمان سئول گذاشت و با عنوان «وزير ورزش و جوانان» كار خود را آغاز كرد. در نخستين گام مديران كل ورزش استانها را تغيير داد و ساختار ورزش را به سامان كرد. محمود گودرزي همان بود كه چهار سال قبل از تصدي وزارتِ ورزش گفته بود: «تا زماني كه يك استراتژي مشخص نشود و هدف قابل دستيابي تعيين نشود، نه در اين مديريت نهم رياستجمهوري و نه در مديريت نوزدهم و نه در مديريت بيست و نهم، كاري پيش نميرود و وضع ورزش همين است و در، روي همين پاشنه ميچرخد. حرف من از روي صداقت است و نميخواهم كسي را محكوم كنم.»
2- تعيين «حد ورزش ايران در مدالآوري» قطعا ميتواند از طرف وزير ورزش ايران پذيرفتني باشد. اما دلايل و علتهاي اين موضوع بر ما پوشيده است. استناد آقاي گودرزي به نمودار مدالآوري تاريخ المپيك توسط ايرانيهاست. نموداري كه نوسان بسياري دارد و نشان ميدهد در مقاطعي كه ورزش موفق بوده، روند صعودي نبود و دوم اينكه نمودار، چهار نقطه ماكزيمم دارد كه بعد از آن ورزش ايران دچار افت شديد شده است. افرادي كه آمار و رياضي خواندهاند متوجه اين موضوع هستند كه اين تابع، يكنواخت نيست. از سوي ديگر، با چنين تحليلي، ورزش ايران، بدون برنامه و با تكيه بر استعدادها، هميشه در همين سطح خواهد ماند. عجيبتر اينكه دهههاي چهل، پنجاه و شصت با امروز مقايسه ميشود كه مبناي علمي ندارد. با اين مبنا چگونه كره شمالي با همه محدوديتها به هفت مدال ميرسد كه دو مدالش طلاست و آذربايجان با همه اين هزينهها 15مدال به دست ميآورد كه تنها يك مدالش طلاست؟
3- اتريش در المپيك گذشته تنها يك مدال برنز به دست آورده بود. تلخكاميهاي اتريشيها بهحدي بود كه وزير ورزش وقت اتريش شخصا راهي انگليس شد و در جمع ورزشكاران اين كشور در دهكدهبازيها حضور يافت و به آنها گفت: «شما فقط براي گردش به لندن آمدهايد» و آنها را «توريستهاي المپيك» خطاب كرد. او در آن هنگام قول داد كه قانوني را مصوب كند كه به موجب آن بودجه ورزش فقط به رشتههاي مدالآور تخصيص داده شود. او اعتقاد داشت كه بايد ساختار ورزش كشورش را تغيير داد «چرا كه در غير اين صورت رتبه ما در بازيها هيچ تفاوتي با رتبه كشور كوچكي چون «لوگزامبورگ» نخواهد داشت، چون آنها هم هيچ چيز در لندن دشت نكردند.» اتريش در آن سال قانوني به نام «طرح ريو» با اختصاص 20 ميليون يورو معادل 5/22 ميليون دلار براي آماده شدن اين كشور براي بازيهاي المپيك 2016 ريو به تصويب رساند. اما امروز در بازيهاي المپيك ريو همان يك مدال برنز را دريافت كرد و مشخص شد كه تصويب اين قانون فقط هدر دادن پول بوده است. محمود گودرزي بيشتر از دو سال وقت داشت تا با نگاهي درست به داشتهها و «برنامهريزي» اصولي، ظرفيت، ضعف، راهبرد، مزيت، برنامهها و اهداف ورزش ايران را براي دستيابي به عملكرد بهتر و بيشتر در المپيك تلاش كند. نتايج امروز المپيك و ادعاي وزير ورزش در ديروز نشان ميدهد كه ورزش ايران در دوره المپيك لندن تا ريو، سازماندهي و برنامهريزي درستي نداشته و ناتواني ورزش ايران در مدالآوري در رشتههايي جز كشتي، وزنهبرداري و تكواندو و حتي ورزش بانوان يادآور انتقاد هفت سال پيشِ گودرزيِ استاد دانشگاه به گودرزي وزير ورزش امروز است؛ بيبرنامگي.
4- وزير ورزش بارها از لزوم بازنگري در شيوه مديريت بر ورزش ايران در مصاحبههايش گفته است. اما گويي فاصله حرف تا عمل او دقيقا به همان سخنراني هفت سال پيش برميگردد: «من تا اين لحظه از رييس سازمان تربيتبدني و اصليترين متولي ورزش كشور برنامهاي نديدهام. البته ديدهام كه ايشان خيلي يادداشت برميدارند اما كي ميخواهند اين يادداشتها را در قالب برنامه عمل كنند، واقعا نميدانم.» ورزش ايران، با وجود تشكيل وزارت ورزش، هنوز از راهبرد، هدف، برنامه و الگو و آينده مشخص و تعريفشدهاي برخوردار نيست.