از تجليل محمدرضا شجريان تا ناگفتههاي شهرام ناظري در كيش
ناظري: از خانه خودم
يعني صدا وسيما آواره شدهام
علي مطلبزاده
پنجشنبه روز موسيقي بود اما اينبار نه به خاطر حاشيههايي از جنس همانها كه در طول ماههاي گذشته بارها از آن صحبت شده است. اينبار نوبت موسيقي بود تا روي خوشش را به اهالي موسيقي نشان دهد و در يكي، دو برنامه رسمي هم اجرا داشته باشد و به همين بهانه از موسيقي و چهرههاي آن هم صحبت شود. قبلتر اعلام شده بود كه در روز بزرگداشت مولانا و برگزاري چهارمين همايش بينالمللي مولانا از محمدرضا شجريان تجليل ميشود. اين اتفاقي بود كه روز پنجشنبه افتاد و در غياب محمدرضا شجريان كه بعد از بازگشت به ايران اين روزها در حال پيگيري روند درماني در منزل است از اين چهره موسيقي در كنار يكي، دو چهره ديگر هم تجليل شد. از طرف ديگر يكي، دو كنسرت هم برگزار شد كه در يكي از آنها شهرام ناظري به همراه حافظ ناظري در كيش و با كنسرت ناگفته روي صحنه رفتند تا شايد اين اجرا نقطه پاياني باشد بر كنسرت «ناگفته» كه تا به حال بارها تمديد شده است. در اين ميان يكي، دو برنامه ديگر هم بود. يكي از آنها اجراي عليرضا قرباني در آرامگاه حافظ در شيراز بود كه به بهانه بزرگداشت مولوي و حافظ در اين شهر انجام شد تا به يك تير دو نشان زده شود و علاوه بر بزرگداشتي براي مولانا استقبالي هم بشود از روز حافظ. در كنسرتي ديگر اينبار در تهران پرواز هماي در محوطه باز كاخ سعدآباد روي صحنه رفت. هماي كه در طول اين چندماه كنسرتهاي زيادي را در تهران و شهرستانها برگزار كرده چندروز پيش در صحبتهايش از اين گفته بود كه اجراي قطعهاي براي شهدا موجب شد تا مجوز اجراي او براي كنسرتهايش صادر شود. او در كنسرت چهارشنبهشب خطاب به حاضرين از آنها به عنوان تنها خوانندههايي ياد كرد كه براي اجرا نياز به مجوز ندارند.
پخش ربناي شجريان در همايش مولانا
عصر پنجشنبه مراسم نكوداشت مولانا در مركز همايشهاي بينالمللي دانشگاه شهيد بهشتي برگزار شد؛ همايشي كه در آن در قالب برنامهاي كه چندان مفصل هم نبود از محمدرضا شجريان تجليل شد. در ابتداي اين مراسم و هنگام اذان مغرب ربناي محمدرضا شجريان براي حاضرين در سالن پخش شد كه با تشويق حاضران همراه شد. در پايان اين مراسم تنديس نكوداشت مولانا در بخش هنر موسيقي به محمدرضا شجريان اهدا شد و همانطور كه قبلا هم اعلام شده بود لوح سپاس و يادبود اين نكوداشت مولانا در اين دوره به محسن چاوشي تقديم شد. لوريس چكنارواريان يكي ديگر از چهرههايي بود كه به خاطر همكاري با اين نكوداشت، لوح سپاس دريافت كرد. او در اين مراسم با اشاره به اينكه سالهاست با مولانا زندگي ميكند و سرانجام دو سال پيش اپراي مولانا را نوشته از كارگرداني اين اپرا توسط عباس كيارستمي صحبت كرد كه با توجه به درگذشت كيارستمي اين اتفاق نيفتاد.
مدتهاست از خانهام رانده شدهام
در ادامه تور كنسرت «ناگفته»، اينبار شهرام ناظري و حافظ ناظري در كيش روي صحنه رفتند. كنسرتي كه قرار بود پنجشنبه شب برگزار شود و با يكي، دو ساعت تاخير در نخستين ساعت از روز جمعه روي صحنه رفت. كنسرت شهرام ناظري در كيش بخشي از برنامه سهروزهاي بود كه در طول سه روز گذشته در كيش برگزار ميشد. يكي ديگر از اين برنامهها پخش فيلم «سارا»، ساخته داريوش مهرجويي بود كه با حضور اين كارگردان به همراه نيكي كريمي، رضا عطاران و پرويز جاهد در كيش انجام شد؛ چهرههايي كه مهمان كنسرت شهرام ناظري هم بودند. ناظري در ابتداي اين كنسرت براي چندمين بار در طول اين ماهها از عدم حضورش در صداوسيما صحبت كرد؛ «سالهاست از صداوسيما كه خانه اصليام بوده دور شده و در واقع اكنون مدتها است كه از خانه خود رانده شدهام.» كنسرت شهرام ناظري در كيش كه پيش از اين قرار بود در تالار بزرگ شهر اجرا شود، به دليل همزماني با يك كنسرت ديگر به مركز همايشهاي اين جزيره منتقل شد و سرانجام با حضور هزار نفر از مخاطبان روي صحنه رفت. همينها موجب شد تا شهرام ناظري در ابتداي اين كنسرت با اشاره به اين ناهماهنگيهاي پيشآمده عذرخواهي كند. او بعدتر به سراغ بخش اصلي حرفهايش رفت؛ «مدتهاست كه از خانه خودم يعني صداوسيما آواره شدهام. همه اينها مسائلي است كه باعث ميشود كه گاهي برخي دوستان بپرسند كه چرا هنوز در ايران حضور داريد؟ متاسفانه هميشه مشكلات و فشار روحي در ايران وجود دارد، زيرا به هر حال هيچگونه برنامهريزي براي مسائل فرهنگي واقعي نيست و اگر اتفاقي افتاده است هم به همت شخصي افراد بوده كه باعث شده هنر در سختترين شرايط پيش برود. » ناظري پيش از شروع قطعه دوم از سنگاندازيهايي حرف زد كه براي برگزاري كنسرتها صورت ميگيرد. او از كساني كه براي برپايي اين كنسرت تلاش كرده بودند، تشكر كرد و توضيح داد: «طبيعي است كه برنامههاي اينچنيني با دشواري زيادي انجام ميشود. زيرا يك عده همواره براي برپايي چنين برنامههايي زحمت ميكشند و كمك ميكنند، اما عده ديگري سنگاندازي ميكنند. متاسفانه گهگاه اين جدال و اين مخالفتها باعث مشكلاتي ميشود و عموما مشكلات سر اين مسائل است. در هر صورت اينها تناقضاتي است كه ما با آن بزرگشدهايم و با آن آشنا هستيم.» ناظري در پايان صحبتهايش با اشاره به استاندارد نبودن سالن اجرا از حسرتي حرف زد كه در حين اجراي برنامه براي آكوستيك نبودن سالن ميخورد؛ «متاسفانه من اينجا حسرت ميخورم وقتي ميبينم آكوستيك درست نيست و صداي دلنواز موسيقي آنچنان كه بايد به شما نميرسد. طبيعتا اين سالن اصلا براي اين كار طراحي نشده، البته تمام سالنهاي كشور و از جمله تهران نيز اين مشكل را دارند و تنها تالار وحدت داراي استاندارد نسبي است.
درخواست براي برخورد جدي
با برگزاركنندگان كنسرت در قم
اما روي خوش موسيقي در روز پنجشنبه چندان ماندگاري نداشت و در اظهارنظري ديگر در مورد كنسرتهاي موسيقي اينبار آيتاللهالعظمي صافيگلپايگاني خواستار برخورد با عوامل برگزاري كنسرت در شهر قم شد. اين مرجع تقليد كه در ديدار رييس ستاد امر به معروف و نهي از منكر كشور صحبت ميكرد از مسوولان ستاد قم برخورد جدي با برگزاركنندگان كنسرت در اين شهر را خواستار شد: «حرمت قم بايد حفظ شود و نبايد در اين موضوع سكوت كنيد. با اجراي مجالس موسيقي و كنسرت، قلب امام زمان عليهالسلام متاثر ميشود و شما آمران به معروف با مقابله و جلوگيري از اين منكر بزرگ موجبات خرسندي امام زمان عجلالله تعالي فرجهالشريف را فراهم ميآوريد. »