طرح دو فوريتي نمايندگان مجلس در واكنش به اقدامات سنا
الزام دولت به ناديده گرفتن محدوديت‌هاي برجامي
گروه سياسي| تصويب طرح تمديد 10ساله قانون تحريم‌هاي ايران در سناي امريكا، همچنان واكنش‌هاي مجلسيان را به همراه دارد. نمايندگان ملت ديروز در جلسه علني و پس از سخنان حسن روحاني كه او نيز نقض برجام را از سوي هيچ يك از اعضاي 1+5 قابل تحمل ندانست و عنوان كرد كه «به آن پاسخ مناسب خواهيم داد»، يك به يك دست به كار شدند تا تذكرات خود را از تريبون مجلس اعلام كنند؛ تذكراتي كه نخست از سوي علي لاريجاني و طي نطق پيش از دستور انجام شد تا رييس مجلس شوراي اسلامي، اين تصميم سنا را نشانگر بي‌اعتباري رييس‌جمهوري امريكا بخواند. علي لاريجاني در ابتداي سخنان خود گفت: «مجلس نمايندگان امريكا و مجلس سنا در مورد قانون ISA تصميم صددرصدي بر تمديد آن گرفتند و در همين حال رييس‌جمهور امريكا كه يك طرف توافق هسته‌اي بود، در مقابل اين سوال كه چنين اقدامي خلاف توافق است، اعلام كرد كه شما محدوديت‌هاي من را در كنگره مي‌دانيد. آيا اين يك موضع صادقانه است؟ يعني شما پس از انتخابات اخير آنقدر در مجلس نمايندگان سنا بي‌اعتبار شديد كه حتي هم‌حزبي‌هاي شما هم به نظر شما توجهي نمي‌كنند؟»
تحليل رييس مجلس از تمديد تحريم‌ها
رييس مجلس شوراي اسلامي با طرح اين پرسش كه حدود نيمي از اعضاي كنگره از حزب دموكرات هستند، چطور يك نفر از آنها راي نداد؟ گفت: «اين امر فقط حكايت از آن مي‌كند كه كل سيستم حكومت امريكا دموكرات- جمهوريخواه در تمديد اين موضوع توافق کردند و معناي اين امر بي‌اعتباري رييس‌جمهور فعلي است. چطور موقع انجام توافق هسته‌اي اعضاي حزب شما در مجلس نمايندگان و سنا موفق شدند جلوي جمهوريخواهان را بگيرند، اما در اينجا يك نفر از دموكرات‌ها در سنا شأني براي تعهد شما قائل نشد». وي تاكيد كرد: «اين حادثه نشان مي‌دهد رييس‌جمهور فعلي امريكا در اين توافق با شرافت عمل نكرد و گفته اخير ايشان كه بنده محدوديت‌هايي در كنگره دارم از روي صداقت نيست. محدوديت دارند، نه اينقدر! اما اين مصوبه خلاف توافق هسته‌اي است.» لاريجاني با تاكيد بر اينكه «در 8 جا در برجام به نوعي مخالفت با چنين رويكردي را نشان داده، افزود: «بارها وزير خارجه امريكا اين معنا را اعلام نمود و حتي تا قبل از بحث در سنا نيز اعلام نگراني كرد، لذا اقدام امريكايي‌ها هيچ توجيهي از نظر تعهد بين‌المللي ندارد و از طرفي پايبندي ايران نيز بر حذف نظر سازمان‌هاي بين‌المللي مسجل است. ما در مجلس قانون بسيار مهمي تصويب كرديم و به نظر مي‌رسد تكليف كار در قانون مصوب مجلس روشن شده است. در بند 3 اين قانون ما به صراحت بيان كرديم اگر يكي از طرفين به تحريم‌ها روي بياورد يا تحريم‌هاي جايگزين مشخص کند، چه اقداماتي را دولت بايد انجام دهد». رييس مجلس با تاكيد بر اينكه «چون در اينگونه موارد تحريم‌ها ايجاد شده و دولت بايد متناسب با اين قانون اقدامات لازم را صورت بدهد»، گفت: «از همه دوستداران انقلاب در قواي مختلف مي‌خواهيم در شرايط فعلي كشور كه احتياج به وفاق بيشتر داريم، تمامي سعي خود را در وحدت و همدلي صرف کنند و از اقداماتي كه چالش براي كشور ايجاد مي‌كند، بپرهيزند تا وقت مسوولان صرف منافع ملي كشور شود.»
ماموريت رييس مجلس به كميسيون امنيت‌ملي
رييس مجلس همچنين در ادامه جلسه ديروز دستورات لازم براي تهيه گزارش‌هايي در ارتباط با تمديد تحريم‌هاي امريكا عليه ايران را صادر كرد. علي لاريجاني پس از آنكه نماينده مردم محلات در تذكر خود اعلام كرد كه «تمديد تحريم‌ها نقض برجام است لذا از دولت انتظار داريم با توجه به بندهاي 3 و 7 قانون اقدام متقابل دولت ايران در مقابل عهدشكني امريكا اقدامات لازم را انجام دهد و گزارش خود را به مجلس ارايه كند، از كميسيون امنيت ملي مجلس خواست با پيگيري اين موضوع، گزارش خود را به صحن مجلس ارايه كند.»
۶ محور طرح مجلسي‌ها
براي مقابله با تمديد تحريم‌ها
اما اقدام ديگر نمايندگان طرح شش محوري براي مقابله با تمديد تحريم‌ها بود. اين طرح دو فوريتي كه گامي در جهت الزام دولت به اقدامات عملي براي ناديده گرفتن محدوديت‌هاي برجامي است، از سوي رييس كميته هسته‌اي مجلس مطرح شد. حجت‌الاسلام ذوالنور با بيان اينكه برجام يك تعهد دوطرفه است و در صورت نقض آن از سوي يك طرف، طرف ديگر الزامي به اجرا ندارد، تاكيد كرد: «آنچه مجلس بر عهده دارد، اين است كه دولت را وادار كند تا در مقابل بدعهدي‌هاي بيگانگان اقدام جدي انجام دهد؛ مجلس در مهرماه سال گذشته قانون اقدام متقابل و متناسب دولت ايران در اجراي برجام را تصويب كرده بود اما كار جديدي در مجلس شروع شده است كه تهيه طرح دوفوريتي الزام دولت به اقدامات عملي براي ناديده گرفتن محدوديت‌هاي برجامي است». ذوالنور با بيان اينكه برجام يك تعهد دوطرفه است و در صورت نقض آن از سوي يك طرف، طرف ديگر الزامي به اجرا ندارد، گفت: «اگر دشمن در اين مرحله برخورد جدي از ما نبيند، قطعا پيش‌روي مي‌كند؛ بنابراين كوتاه آمدن و قاطع برخورد نكردن ما باعث مي‌شود كه عزت و اقتدار ملت ما در حوزه‌هاي ديگر نيز مخدوش شود. بنابراين در حال جمع‌آوري امضا براي اين طرح دو فوريتي هستيم و استقبال قابل توجهي نيز صورت گرفته است». مسعود گودرزي، عضو كمیسيون امنيت ملي نيز با اشاره به محتواي طرح دو فوريتي الزام دولت به ناديده گرفتن محدوديت‌هاي برجامي، اظهار داشت: اين طرح در ۶ محور از دولت خواسته است تا در چارچوب NPT براي توسعه حقوق هسته‌اي صلح‌آميز ايران اسلامي اقدام كند كه شامل افزايش تعداد سانتريفيوژهاي پيشرفته، ذخيره‌سازي اورانيوم بدون رعايت محدوديت ۳۰۰ كيلوگرمي در برجام، توليد و ذخيره‌سازي آب سنگين مورد نياز كشور بدون توجه به محدوديت ۱۳۰ تني برجام و تلاش براي فروش مازاد آن در بازارهاي جهاني است.
درخواست 264 نماینده از دولت
نمايندگان مجلس ديروز و پس از تذكر‌هاي پياپي خود بيانيه‌اي را قرائت كردند. در اين بيانيه كه به امضاي 264 نماينده ملت رسيد، مجلسيان خواستار اجراي قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام شدند. به گزارش خانه ملت، در اين بيانيه كه از سوي احمد اميرآبادي فراهاني عضو هيات رييسه مجلس قرائت شد، نمايندگان با اعلام اينكه «اين اقدام مجلس نمايندگان سنای امريكا را محكوم كرده و آن را نشانگر اوج بي‌مسووليتي امريكايي‌ها در انجام تعهدات بين‌المللي مي‌دانيم» اعلام كردند: «از آنجا كه در قانون اقدام متناسب و متقابل جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام، پيش‌بيني لازم براي نقض عهد طرف مقابل به عمل آمده است نمايندگان مجلس شوراي اسلامي اكيدا از دولت محترم مي‌خواهند در اسرع وقت و مقابل با قانون مذكور، به خصوص بند 3 و 7 قانون اقدامات متقابل را تحقق بخشيده و به اطلاع مجلس شوراي اسلامي برساند.»
برگزاري نشست غيرعلني براي بررسي تحريم‌هاي جديد در روز سه‌شنبه
ديروز همچنين عضو فراكسيون اميد از پيشنهاد رسمي اين فراكسيون به هيات‌رييسه مجلس، به‌منظور برگزاري نشست غيرعلني براي بررسي تحريم‌هاي جديد امريكا و تصميم‌گيري درباره چگونگي ادامه اجراي برجام، خبر داد. الياس حضرتي در گفت‌وگو با ايلنا، با اعلام اين خبر گفت: در اين جلسه غيرعلني بايد دبير شوراي عالي امنيت ملي، وزير امور خارجه، شوراي نظارت بر اجراي برجام و ديگر كساني كه در اين ماجرا مسووليت دارند، با حضور در مجلس گزارش دهند تا بتوانيم بر اساس اين گزارش‌ها تصميم‌گيري كنيم. نماينده اصلاح‌طلب مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي يادآور شد: اين پيشنهاد به‌صورت رسمي تقديم هيات رييسه مجلس شده و اميدواريم در روز سه‌شنبه اين نشست غيرعلني برگزار شود. او خاطرنشان كرد: نكته ديگر اين است كه اگر قرار است مجلس واكنشي به اين تحريم‌ها داشته باشد، به‌شكلي باشد كه هر دو جناح حاضر در مجلس مشاركت داشته باشند؛ نه اينكه يك جناح عجولانه اقدامي انجام دهد و با راي اندك راه به جايي نبرد. آن‌چنان كه در بيانيه‌اي كه امروز در صحن قرائت شد نيز حمايت هر دو جناح وجود داشت.