واگذاريهاي موفق امسال
جعفر سبحاني
مشاور سازمان خصوصيسازي
سومين دور واگذاري جايگاهها در حالي روز 24 بهمن ماه انجام ميشود كه دو دور قبلي آن كاملا موفقيتآميز بود و تمام جايگاهها به بخش خصوصي واقعي واگذار شدند. علاوه بر اين واگذاريها با قيمتهايي بيش از آنچه تصور ميرفت انجام شد تا همين امر اميدها را براي مزايده موفقيتآميز ديگر افزايش دهد. قطار واگذاري جايگاههاي سوخت در سال جاري به سومين مزايده رسيد. نخستين مزايده در تاريخ 5 شهريور و با عرضه 99 جايگاه آغاز شد. از ميان اين جايگاهها 68 جايگاه مشتري داشت كه حدود 330 پاكت براي اين جايگاهها ارسال شد كه نشاندهنده پنج متقاضي براي هر جايگاه بود كه حاكي از استقبال خوب و مناسب از اين طرح است. اين مزايده 6 ساعت زمان برد حال آنكه حداكثر زمان مزايدههاي پيشين يك ربع بود. قيمت پايه ارايه شده در دور اول، 230 ميليارد تومان بود كه قيمت نهايي آن با افزايش حدود 40 درصدي به 323 ميليارد تومان رسيد. در مزايده دوم كه در تاريخ 22 آذرماه برگزار شد نيز 40 جايگاه عرضه شدند و در نهايت براي 25 عدد از آنها پيشنهاد قيمت آمد. نكته مهم اين است كه براي اين 25 جايگاه 270 پاكت رسيد كه امري بيسابقه محسوب ميشود. قيمت پايه اين جايگاهها 140 ميليارد تومان بود و سر آخر مجموعا 180 ميليارد تومان به دست متقاضيان رسيد. در اين ميان نكته حايز اهميت آن است كه تمام واگذاريها به بخش خصوصي واقعي بود و شركتهاي شبهدولتي يا عمومي اساسا در اين اتفاق حضور نداشتند كه خود خبري نويد بخش است. مزايده آينده، در تاريخ 24 بهمن ماه برگزار ميشود و در آن 60 جايگاه براي فروش عرضه ميشوند. اين جايگاهها در 13 استان كشور توزيع شدند كه در استان تهران 15 جايگاه، خوزستان 14 عدد، هرمزگان هشت تا و فارس و آذربايجان غربي هم هريك پنج جايگاه براي ارايه به بخش خصوصي معرفي شدند. قيمت پايه اين مزايده 380 ميليارد تومان اعلام شده كه با توجه به رويهاي كه در مزايدههاي قبلي بود و همچنين مراجعاتي كه تاكنون به سازمان شده، پيشبيني ميشود مزايده آتي نيز با استقبال گسترده مواجه شود. دلايل موفقيت سه مزايده گذشته ناشي از چند دليل مهم است. يكي آنكه قيمت جايگاههايي كه به فروش ميرسند قيمتهايي است كه بسياري از مردم ميتوانند آن را تامين كنند و جز برخي از جايگاههاي شهر تهران كه گرانتر هستند، جايگاههاي ديگر، به طور ميانگين سه تا چهار ميليارد تومان قيمت دارند. اين در حالي است كه روز گذشته پتروشيمي دماوند با قيمت 800 ميليارد تومان عرضه شد كه طبيعتا چنين مبلغي را هر كسي نميتواند تامين كند. قيمت جايگاهها طوري تعيين شده كه علاوه بر قيمت كارشناسي شده، تعديلهايي صورت گرفته كه نهايتا به سود مشتري تمام ميشود. از سوي ديگر نحوه پرداخت هم به اين شكل است كه سي درصد آن نقدي است و مابقي در اقساط دو، سه و چهار ساله پرداخت ميشوند و همين امر سبب ميشود كه متقاضي فشار ناگهاني تحمل نكند. همچنين از آنجايي كه جايگاه سوخت نياز به بازاريابي ندارد، متقاضي از هزينههاي تبليغاتي هم خلاص ميشود و خيلي زود ميتواند به سوددهي برسد. نكته ديگري هم وجود دارد و هر چند اعلام عمومي نشده، ولي سازمان خصوصيسازي به متقاضيان گفته اگر جايگاه سوختي امكان تكميل داشته باشد مانند اينكه كارواش ايجاد كند، يا تعميرگاه و هر كاري كه به جايگاه سوخت مرتبط باشد، مساعدت ميشود و روال آن ميتواند طي شود و مجوزهاي آن اخذ شود كه همين امر سطح سوددهي را بالاتر ميبرد. به هر روي اعتماد و دل و جرات به بخش خصوصي بازگشته و حالا ديگر آنها سازمان خصوصيسازي را به عنوان مدافع خودشان ميبيند و در دو سال گذشته ميزان مراجعات بخش خصوصي افزايش يافته است. در سال جاري هيچ شركتي به بخش شبهدولتي واگذار نشده و 100 درصد آن به بخش خصوصي واقعي داده شده كه اين ناشي از سياستهاي دولت و سازمان است كه توانسته بخش خصوصي را به سرمايهگذاري متمايل كند.