واكنش رسانههاي عرب به يورش جنگندههاي امريكايي به شعيرات
هدف ترامپ از حمله به سوريه «سياسي» است
يسرا بخاخ
حمله بامداد جمعه امريكا به مواضع نظامي ارتش سوريه گرچه برخي مخالفان اسد را خوشحال كرده اما به نظر نميرسد تغييري اساسي در ساختار تعامل واشنگتن در بحران سوريه ايجاد كند. در همين راستا روزنامه العرب چاپ لندن در گزارشي اعتراف كرده واكنش امريكا به ماجراي حمله شيميايي خان شيخون در جنوب ادلب و تغيير لحن «دونالد ترامپ» رييسجمهور امريكا نسبت به اسد قرار نيست تغييري بنيادين در سياست اين كشور در قبال سوريه ايجاد كند. اين روزنامه به نقل از منابع آگاه عربي گزارش داد حمله نظامي امريكا به مواضع ارتش سوريه بيشتر از اينكه پاسخي به حمله خان شيخون باشد به نظر ميرسد كشمكشي ميان روسيه و امريكا براي تثبيت مواضع دو كشور در پرونده سوريه است. به گفته اين منابع ترامپ ميخواهد روسيه به نقش امريكا در پرونده سوريه به ويژه در زمينه تعيين مناطق امن براي مبارزه با داعش، اعتراف كند و در نتيجه امريكا و روسيه به صورت مساوي نقشي در حل و فصل بحران سوريه داشته باشند. بر اساس اين گزارش امريكاييها گمان ميكنند كه «ولاديمير پوتين» رييسجمهور روسيه به تنهايي كليد حل بحران سوريه را در دست گرفته است و روند پرونده سوريه را بر اساس منافع خود و طرفهاي منطقهاي همپيمان با مسكو تغيير ميدهد؛ به همين دليل ترامپ دنبال اين است كه نقشي اساسي به عنوان يك شريك در بازي سوريه داشته باشد و به اين ترتيب ضمن اطمينان خاطر دادن به اسراييل، با نفوذ ايران و حزبالله در سوريه مقابله كرده و شريك ديگر خود يعني عربستان را راضي نگاه ميدارد. با اين وجود العرب معتقد است شايد ترامپ مجبور شود با سيل انتقادهايي كه در روزهاي اخير متوجه روسيه و اسد شده همسو شود اما در نهايت دنبال نزديك شدن به مسكو و شراكت در آنچه «مبارزه با تروريسم ميخواند» است. اين روزنامه در واكنش به وقوع حمله شيميايي در سوريه در برهه زماني فعلي و نتايجي كه اين اقدام ميتواند بر روند حل بحران سوريه داشته باشد، اعلام كرد كه اين حمله در شرايطي رخ داده كه براي نخستين بار دولت جديد امريكا مواضع نرمتري نسبت به آينده بشار اسد داشته است. در هفتهاي كه امريكا اعلام كرد قصد دارد مبارزه با تروريسم را در سوريه در اولويت خود قرار دهد و ديگر به لزوم بركناري اسد از قدرت به عنوان گزينه اصلي حل بحران سوريه نگاه نميكند، حملهاي شيميايي تمام اين معادلات را برهم ميزند. العرب به نقل از منابع لبناني نزديك به رييسجمهور سوريه اعلام كرده كه بدون توجه به اينكه عامل حمله شيميايي به خان شيخون چه گروه يا كساني بودهاند بايد توجه كرد كه اين اقدام يك واكنش عجولانه به اظهارات اخير واشنگتن در خصوص آينده بشار اسد بوده است. كاملا مشخص است كه تغيير مواضع امريكا نسبت به آينده اسد ميتواند تا حد زيادي تعيين سرنوشت او را به بعد از مبارزه با داعش و تروريسم در سوريه موكول كند و اين مسالهاي است كه معارضان سوري و همپيمانانشان در عربستان و تركيه با آن كاملا مخالفند. اين روزنامه اعتراف كرده كه در شرايطي كه بشاراسد بخشهاي زيادي از خاك كشورش را در نبردهاي نظامي پس گرفته است چه نيازي به حمله شيميايي به مردم كشور خود دارد در حالي كه طرفهاي بينالمللي به صورت محسوس مواضع خود را نسبت به او تغيير دادهاند. در همين راستا پايگاه تحليلي خبري پانوراما الشرق الاوسط نوشته با توجه به اينكه تركيه معارضان مسلح مستقر در ادلب را تحت كنترل خود دارد بدون شك اين كشور در ماجراي حمله شيميايي خان شيخون دست داشته است. اين پايگاه معتقد است كه واكنش اردوغان بعد از حمله خان شيخون و استقبال از هرگونه دخالت نظامي امريكا در سوريه برهان ديگري بر دست داشتن اين كشور در سناريوي حمله شيميايي سوريه و تلاش براي برهم زدن قواعد بازي در بحران اين كشور است. اين پايگاه همچنين درباره قصد دونالد ترامپ از حمله به مواضع ارتش سوريه نوشته كه وضعيت رييسجمهور امريكا در داخل اين كشور بسيار بحراني است و آينده سياسي او تا حد زيادي با چالش مواجه شده است و او براي اينكه تا حدي به وعده انتخاباتي خود كه بار ديگر امريكاي بزرگ را ميسازيم نزديك شود نياز دارد تا درباره سوريه دست به اقدامي بزند كه پيش از او باراك اوباما جرات انجام آن را نداشته است. ترامپ ضمن انتقاد از دولت اوباما كه پيشتر در قبال حملات شيميايي صورت گرفته در سوريه واكنش درخوري نداشته است با اقدام نظامي عليه سوريه تلاش ميكند جايگاه بهتري ميان شركايش داشته باشد و شايد بخشي از محبوبيتش را در ميان طرفدارانش بازسازي كند. پانوراما الشرقالاوسط گزارش داد با توجه به مخالفت كنگره و مردم امريكا با هرگونه ماجراجويي نظامي خارجي كه قطعا هزينههاي مادي و انساني براي امريكا در پي خواهد داشت ترامپ از اقدام جورج دبليو بوش، رييسجمهور اسبق امريكا براي حمله نظامي گسترده به عراق پيروي نخواهد كرد. بر اساس اين گزارش هرگونه اقدام نظامي گسترده در سوريه از سوي امريكا اين كشور را در جايگاه رويارويي با روسيه، ايران و حزبالله قرار خواهد داد كه در نهايت اين رويارويي ميتواند اسراييل و شركاي منطقهاي امريكا را به خطر بيندازد. به همين دليل به نظر ميرسد ترامپ به هدف قرار دادن برخي مواضع ارتش سوريه يا پايگاههاي هوايي اين كشور اكتفا كند تا ضمن هشدار دادن به بشار اسد پاسخي هم به حمله شيميايي خان شيخون داده باشد و اعتباري براي خود دست و پا كند. با اين وجود گمانههاي ديگري نيز وجود دارد كه تلاش ترامپ براي تشديد تنش در سوريه ايجاد منطقه امن در اين كشور است كه در ديدارهاي اخيرش با مسوولان كشورهاي عربي درباره آن گفتوگو كرده اما در زمينه كم كردن نقش روسيه در سوريه كه از دولت قانوني سوريه حمايت ميكند و با تروريسم در اين كشور مبارزه ميكند بازمانده است. روزنامه الاهرام مصر اما در واكنش به تحولات پرونده سوريه در چند روز گذشته اعلام كرد كه حمله شيميايي در سوريه به جاي اينكه به ميداني براي اتهامزنيهاي متقابل ميان معارضان و دولت سوريه بدل شود بايد زمينهساز حل فوري بحران اين كشور و نجات آنچه از ملت سوريه بازمانده باشد.