«مكمل» روحاني در دوئل با رقباي او بهترين نمايش را داشت و نشان داد كه چرا به ميدان انتخابات آمده است
زلزله جهانگيري
گروه سياسي| سه ساعت از عصر جمعه بهاري به نخستين مناظرهاي اختصاص داشت كه بارها چشمها را خيره كرد. بارها بينندگان را به تشويق كانديداي محبوبشان وادار كرد و سبد راي اوليه كانديداها را به نمايش گذاشت. مناظرات انتخاباتي از همان جايي كه چهار سال پيش متوقف شده بود آغاز شد. مناظرهها درست از همان رويارويي روحاني و قاليباف در سال 92 به پايان رسيده تصور ميشد و ديروز هم رقيب قديمي روحاني دوباره به ميدان آمده بود تا با توپ پر مناظره را از همان جا دوباره آغاز كند. همين هم شد كه بسياري نوشتند و گفتند كه قاليباف برنامهاي جز حمله به دولت نداشت. جزيان اصولگرايي كه ديروز سه نماينده در مناظره داشت بيشترين انتقادها را شنيد و نمايندگانش آنگونه كه تصور ميشد ظاهر نشدند. تقسيمبندي سه به سه مناظرههاي روز گذشته آنقدرها هم درست نبود. مناظره ديروز اگرچه سه كانديداي اصولگرا و سه كانديداي اصلاحطلب داشت اما در نهايت مناظرهها حالت دو به يك گرفته بود. لحن تهاجمي و همراه با حمله محمدباقر قاليباف همان ابتداي امر دردسر ساز شد. حسن روحاني و در كنارش اسحاق جهانگيري براي حملات صورت گرفته به دولت پاسخهاي مهمي داشتند. بارها ميان كانديداها رويارويي صورت گرفت تا نخستين مناظره انتخاباتي نشان دهد رقابت اصلي ميان كدام كانديداها است. اسحاق جهانگيري براي آمدنش به عرصه انتخابات با انتقاد مواجه شد تا در نهايت زبان به گلايه بگشايد و از خانهنشين كردن جريان اصلاحطلبي در سالهاي اخير انتقاد كند و در انتها جمله طلايياش را بگويد كه به نمايندگي از جريان اصلاحطلبي به ميدان آمده است. حسن روحاني و اسحاق جهانگيري با پاسخهايي كه از عملكرد چهار ساله شان داشتند با دست پر به ميدان آمده بودند تا در كنار قاليباف كه دلي پر از دولت داشت فعالترين كانديداهاي مناظره باشند. در اين ميان مصطفي هاشمي طبي، مصطفي ميرسليم و ابراهيم رييسي اما هركدام مشي خودشان را داشتند. مصطفي ميرسليم با سوال آمده بود. از تراكم شهري نگران بود و از قاليباف در مورد مديريت شهري گلايه داشت. ابراهيم رييسي هم لحنش آرام بود و برخلاف ديگر كانديداي اصولگرا در تلاش بود تا برنامههايش را بگويد. انتقاد اصلي مصطفي هاشمي طبا هم از تسري دادن همه امور به دولت بود. ديروز مناظرهها دو ستاره اصلي داشت. يكي حسن روحاني و ديگري اسحاق جهانگيري كه هم با برنامه آمده بودند و هم خوب ميدانستند كه چهار سال پيش چه از دولت اصولگرا تحويل گرفته بودند و در اين چهار سال چه كرده بودند.
رويارويي اول: كنايه جهانگيري به حاميان حمله به سفارت عربستان
رويارويي اول بر سر وعده انتخاباتي بود كه محمد باقر قاليباف معتقد بود كه در سال 92 از سوي حسن روحاني وعده ايجاد چهار ميليون شغل داده شده است؛ وعدهاي كه از همان ابتداي مطرح شدنش از سوي محمدباقر قاليباف با واكنش حسن روحاني مواجه شد. قاليباف خطاب به روحاني گفت: «شما در آغاز دوره رياستجمهوري خود به مردم قول ۴ ميليون شغل را داديد.» با گفتن اين جمله از سوي قاليباف، روحاني واكنش نشان داد و اظهار كرد: يك سايت گمنامي حرفي ميزند و سايت معروفي نقل ميكند و روزنامه ديگري آن را منتشر ميكند. من هيچوقت در هيچ دورهاي قول ۴ ميليون شغل ندادهام. اين دروغ محض است. قاليباف ادامه داد: ما از سايت خود شما اين را ديديم و شما كه حرف از آزادي ميزنيد بگذاريد ما حرفمان را بزنيم.» او سپس در ادامه اظهاراتش به انتقاد از سياستهاي دولت در ايجاد اشتغال پرداخت. اين اما تازه آغاز رويارويي اول بود. اسحاق جهانگيري دلايل محكمي براي بنبست اشتغال در كشور داشت و با بيان اينكه در اشتغال بهترين گزينه توسعه صنعت گردشگري است كه مشاغل بسياري را ايجاد ميكند، خطاب به قاليباف گفت: «چه كساني باعث حمله به سفارت عربستان شدند و چه كساني باعث شدند اين حوزه دچار ركود شود تا مردم از بسياري از مشاغل اين حوزه محروم شوند؟ ما نميتوانيم به سفارت حمله كنيم و منافع مردم را در خطر بيندازيم. كساني كه به سفارت حمله كردند امروز در ستادهاي كدام كانديدا كار ميكنند؟ چه كساني به آنها پول دادند و از آنها حمايت كردند؟» اشاره اسحاق جهانگيري به متهم رديف اول حمله به سفارت عربستان يعني حسن كردميهن بود. متهمي كه در شرايط كنوني پروندهاش در دادگاه ويژه روحانيت در حال بررسي بوده و براي او نيز حكم صادر شده است. حسن كردميهن از افرادي بوده است كه رابطهاش با محمدباقر قاليباف هيچگاه مورد تكذيب قرار نگرفته است. اشاره اسحاق جهانگيري به حمايت قاليباف از كردميهن و تبعات حمله به سفارت عربستان شرايط را كمي سختتر كرد. نكته جالب توجه اما اين بود كه محمدباقر قاليباف هرچند كه تا لحظه آخر مدعي پاسخ به اتهامات وارد شده بود اما هيچ پاسخي به ارتباطش با متهم حمله به سفارت عربستان نداد و ترجيح داد تا همچنان حمله كند. در پايان اين بخش حسن روحاني باز هم از منتسب كردن وعده ايجاد چهار ميليون شغل به خودش گلايه كرد و گفت: «نسبتهايي كه به هم ميدهيم بايد صحيح باشد و نادرست نباشد. من اگر نخواستم آقاي قاليباف به صحبتهاي خود ادامه ندهد چون نخواستم گناه اضافه شود و اين اشتباه ادامه پيدا نكند. »با اين همه قاليباف تا لحظات پاياني مناظره معتقد بود كه روحاني چنين وعدهاي را داده است و به همين دليل هم تلاش كرد در لحظات پاياني مناظره با پرينت خبر مورد اشارهاش به ميدان بيايد. موضوعي كه بازهم با واكنش حسن روحاني مواجه شد.
رويارويي دوم: اعتراض قاليباف به كانديدا شدن جهانگيري
رويارويي دوم تنها چند دقيقه بعد رخ داد. آنجا كه محمدباقر قاليباف به جاي پاسخ سوال در مورد رابطهاش با عوامل حمله به سفارت عربستان ترجيح داد به كانديدا شدن جهانگيري در انتخابات رياستجمهوري انتقاد كند. موضوعي كه بسياري بر اين باور بودند به دليل تسلط و پاسخهاي صريح جهانگيري موجبات اعتراض قاليباف را فراهم كرده بود. كانديدا شدن جهانگيري در انتخابات از همان ابتدا مورد اعتراض و ترس جريان اصولگرايي شده بود. قاليباف خطاب به جهانگيري گفت: «من متاسفم كه شما به عنوان يك مدير سياسي دستاويز مسائل سياسي شدهايد.» قاليباف در ادامه جهانگيري را متهم به عدم صداقت با مردم كرد. اما جهانگيري پاسخهاي مهمي براي علت كانديدا شدنش داشت. او خطاب به قاليباف گفت: «در زمينه مسائل اجتماعي مجددا تاكيد ميكنم كه بابرخوردهاي گازانبري مشكل فرهنگ و آسيبهاي اجتماعي حل نميشود. بدتر از آن اينكه با كتك زدن دستفروشان و تشكيل گروه ضربت براي جمعآوري دستفروشان نميشود معضل آنان را حل كرد. متاسفانه يك فرهنگي به شهرستانها القا ميشود كه گروه ضربت وظيفهاش اين است كه به دستفروشها سيلي بزند. من آن روزي كه آن سيلي را ديديم انگار به صورت خودم سيلي زدهاند. بايد با مسائل اجتماعي و نيازهاي مردم برخوردهاي علمي شود.» وي در مورد علت كانديدا شدنش هم گفت: « آقاي قاليباف گفتند چرا كانديدا شدنم، تعجبم از اين است كه چه جايگاهي براي خود غائليد كه چنين صحبتي ميكنيد؟ حتما سابقه كاري من از شما بيشتر است. بنده از دهستان آغاز كردم، استاندار بودم، وزير بودم و معاون اول هستم. حالا تصميم گرفتم كانديداي رياستجمهوري باشم و تصميم گرفتم خودم را در معرض تصميم قرار دهم.» قاليباف در اين ميان گفت كه «از اينجا ناراحت هستيم كه كسي كه خانواده شهيد و مدير است» كه پيش از اتمام جملهاش جهانگيري اظهار كرد: من به جاي خودش اگر لازم شد ميگويم كه من چقدر ارزشي هستم و ديگراني كه ادعاي ارزشي بودن ميكنند چه كردهاند.» جهانگيري تاكيد كرد: «در دور انتخابات هشتم كه بعدش آقاي خاتمي انتخاب شدند هم وزير دفاعش كانديدا بود، هم معاونش كانديدا شد. فكر نميكنم اين كار غيرطبيعي باشد. شما يك جريان اصلاحطلب را از همه حقوقش محروم كردهايد، حالا ميگوييد در مناظرهها كانديدا نداشته باشد.» او در ادامه گلايههايش گفت: «من به عنوان كانديداي جريان اصلاحطلب آمدهام تا از تمام فرصتها استفاده كنم. ميخواهم بگويم دولت يازدهم در چه شرايطي تشكيل شد. تمام كساني كه مسوول ايجاد آن شرايط بودند امروز با شخص ديگري به صحنه ميآيند. دولت نهم و دهم چه كرد با سرمايههاي انساني كشور؟ وقتي دولت را تحويل گرفتيم شرايط سياسي كشور بسيار بد بود. آن جريان با آقاي هاشميرفسنجاني چه كرد؟ با آقاي ناطق نوري چه كرد؟«وي ادامه داد: همه جريانهاي سياسي را خانهنشين كردند. همه را رو در روي هم قرار دادند. فضاي اقتصادي را بهم ريختند. هفتصد ميليارد درآمد كشور را گرفتند، خرج كردند و حالا ببينيد چه چيزي براي كشور به جاي گذاشتند. ميزان شغل سال 1384، 22 ميليون و 600 هزار بود. در سال 91 ميزان شاغلين 22 ميليون و 600 هزار نفر بود. همان رييسجمهور سابق مثل برخي از دوستان ميآمد و ميگفت من دو ساله بيكاري را ريشه كن ميكنم. انگار حرف مرد يكي است؛ دوباره ميآمد و ميگفت دو سال ديگر بيكاري را ريشه كن ميكنم. جهانگيري همچنين گفت: ريشه كن كردن بيكاري راهكار دارد، برنامه ميخواهد. ما در اين دولت 9 ميليون به ظرفيت پتروشيمي اضافه كرديم. شغل مگرهمين جوري ايجاد ميشود؟ايجاد شغل روش دارد.»
رويارويي سوم: انتقاد از مديريت شهري قاليباف
اما روياروييهاي قاليباف و جهانگيري ادامه داشت. وقتي صحبت از محيط زيست شد جهانگيري از قاليباف اينگونه انتقاد كرد: « آقاي قاليباف چطور بعد از 12 سال نتوانسته است مساله تفكيك زبالههاي شهري را حل كند. ايشان فقط شهردار سازه است كه ميبينيد در منطقه 22 تهران چقدر برجهاي عظيمي در دوره ايشان رشد كرده است كه نفس تهران را گرفته يا پل صدر كه با پول آن بسياري از مسائل زيستمحيطي تهران ميتوانست از طريق تعويض ناوگان اتوبوس شهري تهران حل شود. وي با انتقاد از صحبتهاي قاليباف در اين مناظره گفت: شما شهردار تهران هستيد نه بيشتر از آنكه حتي در حوزه ارگانهاي زير نظر شهرداري نيز موفق عمل نكردهايد اما يكجوري حرف ميزنيد كه انگار مسوول كل عالميد. ما در دانشگاههاي معتبر داخلي درس خواندهايم. ما كه در صنعتي شريف و علوم تحقيقات درس خواندهايم آيا ما مديريت 60 سال پيش را داريم؟ آقاي قاليباف با روحيه نظامي نميشود كلانشهري مثل تهران را اداره كرد، بلكه بايد رويكرد علمي داشته باشيم. » روحاني هم به مديريت شهري قاليباف انتقاد داشت. از اعطاي مجوز به برجهاي بلند مرتبه گلايه كرد و اشاره به اعطاي مجوز به ساختمان 33 طبقهاي به يك متهم زنداني داشت. منظور حسن روحاني اما بابك زنجاني بود كه به او مجوز ساخت ساختمان در خيابان ايران زمين تهران داده شده بود. همين هم باعث شد تا قاليباف در بخش آخر مناظرهها تلاش كند تا «بابك زنجاني» متهم بانكي را منتسب به حسن روحاني كند. حسن روحاني هم هرگونه دريافت كمك مالي از متهم بانكي كه در دولت اصولگرا به او اجازه فروش نفت داده شده بود را تكذيب كرد. هرچه كه بود نخستين مناظره انتخاباتي با موضوع «فرهنگي و اجتماعي»به پايان رسيد و حالا اين مردم هستند كه در فرصت يك هفتهاي تا مناظره بعدي فرصت تجزيه و تحليل حرفها، رفتارها و برنامههاي كانديداهاي انتخابات را دارند.