كلاسي به وسعت يك شهر
ركسانا آموزگار وسيد مجيد شريفيان
معلم
در طرح دانش محوري يك دبستان يا پايه تحصيلي مانند سال ششم، براي فراگيران دانش و علوم و مهارتها را از تاريخچه گذشته دريافت و با وضعيت اكنون آنها مرتبط ساخته و در اين بررسي توسط فراگير براي آينده توليد انديشه ميشود. به عنوان مثال زمين، سياره آب، سياره سبز كه پاي خود را بر فرش سبز آن ميگذاريم تاريخچهاي بيش از ميلياردها سال دارد كه در محتواي دروس دبستان به چند سطر براي آن اكتفا شده است و براي وضعيت اكنون سياره و چالشها و بايدها و نبايدهاي آن، مطالب بسياري است كه ميتواند فراگير را در توليد انديشهاي مطلوب براي ارزشگذاري و حفظ پايداري زمين رهنمون سازد. با اين توضيح نيازمند برقراري ارتباط فراگير با محيطها و فضاهاي توليد دانش مانند مراكز آموزش عالي و موسسههايي چون پژوهشكده يا اساتيد و بزرگان علم و ادب و هنر است و اين آغازين زمان طراحي دستورالعمل اجرايي و عملياتي طرح است.
ساختار اجرايي: ابتدا با توجه به عنوان و سر فصل محتوايي دروس و بر اساس تلفيق محتوا با مفاد برنامهريزي درسي ملي جمهوري اسلامي در حوزههاي شناختي خود، خلق، خلقت و خدا در عرصههاي علم و تفكرو ايمان و اخلاق و عمل، شاخصهاي علمي تدوين ميشود. سپس بر اساس اين شاخصها، محيطها و فضاهاي توليد دانش يا پژوهش اين شاخصها در جغرافياي شهر تعيين ميشود و اين مقاله در جلسه شوراي آموزشي مشتمل بر مديريت و معاون آموزشي دبستان ارايه شده و مصوب ميشود و توسط مديريت در جلسه انجمن اولياي دبستان نيز تصويب ميشود. در مرحله بعد با مديريت آن مركز عالي يا نهاد علمي مكاتبه شده و با تعيين وقت، جلسهاي مشترك برگزار شده و توسط رياست مركز، اساتيد و بزرگاني از علم و ادب و هنر مرتبط با شاخصها، معرفي شده و در يك جلسه مشترك ديگر بستههاي آموزشي منطبق با شاخصها و ويژگيهاي محتواي دروس و توانمندي فراگيران طراحي ميشود. سپس بايد بر اساس مفاد قانوني و دستورالعمل شوراي عالي آموزش و پرورش در راستاي برگزاري بازديدهاي علمي يك روزه براي فراگيران دبستان مراتب به سازمان دانشآموزي اطلاعرساني شده و در ادامه اهداف و شاخصها و اخذ رضايتنامه مبني بر خروج فراگير از دبستان به اطلاع اوليا ميرسد و در روز برگزاري اين فرآيند، فراگيران نسبت به وظايف، تعامل و برقراري ارتباط فعال، چگونگي يادگرفتن و يادگيري در آن محيط را آموزش ديده و در آن محيط نزد برترين اساتيد قرار ميگيرند. بعد از انجام فرآيند بازخورد فعاليت فراگيران مورد آناليز قرار گرفته و به خانواده و در يك جلسه مشترك با اساتيد مجري فرآيند، مورد بحث قرار ميگيرد و در نهايت فراگير، انديشه و تفكر خويش را با اعتماد به توانمندي خود شكل داده و توليد ميكند. محصول طرح دانش محوري كلاس، بعد از شش ماه اجراي طرح در سال تحصيلي، در تعطيلات نوروزي منجر به توليد دانش و علوم و مهارت توسط فراگير ميشود كه شهري را به همراه خانواده خود از لحاظ جغرافيا و تاريخ و ميراث فرهنگي و صنايع دستي و منابع ثروت و اقليم و فرهنگ مردم آن در يك ويديو ارايه كرده كه در آن مهمترين فاكتورها يعني مهارتهاي لازم زندگي، چون ارتباط اجتماعي مطلوب با افراد جامعه و آناليز مدل مفهومي ارتباطات عوامل مختلف مرتبط در يك شهري كه به عنوان سفر نوروزي با خانواده خود انتخاب كرده است به توليد دانش دست پيدا ميكند.
نمونه فعاليتهاي دانشمحوري: برگزاري سمينار تخصصي مغز جايگاه انديشه با شاخصهاي علمي از قبيل: آشنايي فراگيران با فيزيولوژي مغز و دستگاه عصبي، تعريف تفكر و جايگاه اندامي آن در مغز، عظمت خلقت ايزد يكتا در آفرينش ارگانهاي آدمي، انسان و قدرت تفكر او، پشتكار و ارتباط آن براي رسيدن به هدف.جايگاه آدمي در بين ساير مخلوقات هستي، استفاده بهينه از توانمندي انديشه در انسان در ارتباط با درس هنر با عنوان هنر برتر از گوهر آمد پديد با شاخصهاي علمي از قبيل: آشنايي فراگيران با تاريخچه هنر رشتههاي مرتبط با آن، هنر و كارآفريني، هنر و توليد ثروت، تعريف هنرمند، ارزشگذاري بر آثار هنري، تاثير هنر بر جامعه و توليد فرهنگ.