كمال خرازي:
شيعه بودن يا سني بودن ملاك ما براي حمايت از ديگران نيست
گروه سياسي| كمال خرازي، ديپلمات 73 ساله ايراني كه سابقه وزارت امور خارجه دولت اصلاحات و سفيري و نمايندگي دايم كشورمان در سازمان ملل متحد از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷ را در كارنامه دارد، مدتهاست كه از صحنه سياست فاصله گرفته است. او كه در آخرين روزهاي وزارتش در دولت خاتمي تاكيد كرد كه «پس از اين وزارت مسووليت بالاي اجرايي ديگري را نميپذيرم»، همچنان بر وعده خود ماند و تنها با رياست بر شوراي راهبردي روابط خارجي كه وظيفه تهيه، تدوين و ارايه راهبرد در اين حوزه به مقام معظم رهبري را دارد، توانسته حضورش در عرصه ديپلماسي را تا حدودي حفظ كند. كمال خرازي در گفتوگويي كه با خبرگزاري ايسنا داشت، از جلسات مشورتياش با وزير خارجه هميشه خندان دولت روحاني در شورا و جلسات جداگانه ديگر به خوبي ياد ميكند و ميگويد با يكديگر درباره مسائل مختلف تبادلنظر داريم. خرازي از حضور زنان در عرصه سياست و به خصوص ديپلماسي هم ميگويد و البته تاكيد دارد كه زنان بايد تواناييهاي خود را در صحنه سياست خارجي نشان دهند تا زمينه اين كار بيش از گذشته فراهم شود. پرونده هستهاي ايران، برجام، موضوع سوريه و مذاكره با عربستان از ديگر مسائلي بود كه كمال خرازي در اين گفتوگو پاسخگوي آنان شد.
اگر تحريم نبود توفيق بالايي در اجراي سند 1404 داشتيم
خرازي به اهميت تثبيت قدرت كشور در حوزه «اقتصادي» اشاره كرد و گفت: «براي پيشرفت و توسعه، سندهاي مختلفي از جمله سند 1404 تصويب شده است، اما اجراي اين سندها با مشكلات متنوعي از جمله تحريم رو به رو بوده است. در واقع اگر تحريم نبود ما مسلما بهتر ميتوانستيم اين سندها را اجرا كنيم». او در پاسخ به اين پرسش كه اگر تحريم نبود الان كجاي سند چشمانداز بوديم؟ با بيان اينكه پاسخ به اين پرسش به يك ارزيابي علمي و دقيق نياز دارد، افزود: «ما در برخي از بخشها پيشرفت خوبي داشتهايم و در برخي زمينهها عقبتر هستيم، اما تحريم عامل موثري بوده است كه نتوانيم توفيق بالايي را در تحقق اهداف اين سند داشته باشيم.»
هر زمان كه شرايط ايجاب كند آماده مذاكره با عربستان هستيم
خرازي در پاسخ به اين پرسش كه آيا سياست دستگاه ديپلماسي در نپذيرفتن ميانجي براي رفع تنش ميان ايران و عربستان سعودي سياست درستي است؟ اظهار كرد: زماني مذاكرات مفيد است كه دو طرف قايل به مذاكره باشند. تا به حال عربستان چنين سياستي نداشته است و به اتكاي پول و نفوذي كه در برخي از كشورها دارد و حمايتي كه از طرف امريكا و غرب ميشود به ماجراجوييهاي خود ادامه ميدهد. مذاكره را بايد در زمان مناسب آن شروع كرد. البته ما هيچگاه نگفتيم كه از مذاكره با عربستان احتراز داريم، بلكه هر زمان كه شرايط ايجاب كند آماده مذاكره با عربستان هستيم؛ چراكه به رابطه با همسايگان اهميت ميدهيم، اما عملكرد آنها بايد نشان دهد كه آماده مذاكره هستند.
موافقت با ماندن اسد يك تحول
بزرگ است
خرازي در پاسخ به اين پرسش كه با وجود تثبيت قدرت اسد، هنوز تحول چشمگيري را در مذاكرات سياسي شاهد نيستيم؟ گفت: موافقت با ماندن اسد يك تحول بزرگ است و وضعيت عليالارض است كه تعيينكننده مصالحه سياسي خواهد بود. البته در نهايت مسائل سوريه بايد در قالب يك طرح سياسي حل و فصل شود و كشورهاي مختلف هم در اين مساله نقش خواهند داشت، اما موقعيت ايران و روسيه و البته ايستادگي خود دولت سوريه در نوع مصالحهاي كه انجام خواهد گرفت تعيينكننده خواهد بود.
تئوري هلال شيعي باطل است
وزير خارجه پيشين كشورمان با طرح اين پرسش كه ما در قبال سياست «ايرانهراسي» چه بايد بكنيم؟ تصريح كرد: شيعه بودن يا سني بودن ملاك ما براي حمايت از ديگران نيست، همچنان كه از شيعيان مظلوم دفاع ميكنيم، از اهل تسنن مظلوم هم حمايت ميكنيم كه نمونه آن مبارزان فلسطيني است. آيا در فلسطين يك نفر شيعه سراغ داريد؟ يا در سوريه همه شيعه هستند؟ ميبينيد با وجود اينكه اكثريت مردم سوريه اهل تسنن هستند، ما از كل مردم سوريه دفاع ميكنيم، در عراق هم همينطور. بنابراين در عمل ايران سياستي را اتخاد كرده است كه نشان ميدهد تئوري هلال شيعي باطل است.
خانمها بايد تواناييهاي خود را در صحنه سياست خارجي نشان دهند
اما حضور كمرنگ زنان ايراني در عرصه سياست خارجه از ديگر موضوعاتي بود كه از خرازي پرسيده شد. او در پاسخ به اينكه آيا زنان توانمندي لازم براي ورود به عرصه ديپلماسي را ندارند يا پروتكلهاي ديپلماتيك داخلي و بينالمللي در تعاملات سياسي بين سفيران و ديپلماتها اجازه اين كار را نميدهد؟ گفت: «خانمها بايد تواناييهاي خود را در صحنه سياست خارجي نشان دهند تا زمينه اين كار بيش از گذشته فراهم شود. البته، زنان در صحنه رسانه، دانشگاهها، مديريت كشور و غيره حضور دارند و با استمرار اين روند، فضا آماده ميشود تا در صحنه سياست خارجي نيز نقش موثرتري داشته باشند. علاوه بر اين خانمها در حال حاضر هم نقش فعالي در وزارت خارجه دارند. الان سفير زن و معاون سفير زن داريم، ولي كافي نيست. وي در پاسخ به اين پرسش كه براي انتخابات 1400 كانديداي رياستجمهوري ميشويد؟ گفت: من در پايان دوره وزارت خويش و در آخرين مصاحبه مطبوعاتي اعلام كردم كه پس از وزارت مسووليت بالاي اجرايي ديگري را نميپذيرم. الان هم بر همين تصميم پايدار هستم و فكر ميكنم جوانان بايد به ميدان بيايند.
از دوستان نزديك آقاي روحاني هستم
خرازي در پاسخ به اينكه در دولت آقاي روحاني به شما پيشنهاد پذيرش مسووليتي شد و نپذيرفتيد؟ گفت: من از دوستان نزديك آقاي روحاني هستم و سالها چه در دوران دفاع مقدس و چه در دوران وزارت با هم همكاري نزديكي داشتهايم و به طبع ايشان توقع داشتند در دوران انتخابات به ايشان كمك كنم و مسووليتي را بپذيرم، اما تصميم من اين بود كه بقيه عمرم را صرف فعاليتهاي فكري، علمي و دانشگاهي بكنم. به همين دليل در كنار شوراي راهبردي روابط خارجي وقت زيادي را صرف علوم شناختي ميكنم و مسووليت ستاد توسعه علوم و فناوريهاي شناختي را بر عهده دارم و در پژوهشكده علوم شناختي نيز فعال هستم. وي در پاسخ به اينكه آقاي دكتر ظريف جلسات مشورتي با شما دارند؟ گفت: بله، علاوه بر جلسات شوراي راهبردي كه بعضا از ايشان دعوت ميشود، در فرصتهاي ديگري نيز همديگر را ميبينيم و به تبادلنظر ميپردازيم.
امريكا در ضربه زدن به برجام
جدي است
رييس شوراي راهبردي روابط خارجي در ادامه در پاسخ به اين پرسش كه اگر در آينده با خروج يكجانبه امريكا از برجام مواجه شويم، ايران به چه سمت و سويي خواهد رفت؟ با تاكيد بر اينكه «امريكاييها در ضربه زدن به برجام واقعا جدي هستند و دنبال آن هستند تا بهانهاي بتراشند و نقض برجام را به گردن ايران بيندازند و اين خط راهبردي آنهاست» گفت: همانطور كه آژانس بارها تاييد كرده است ايران برجام را به طور كامل اجرا كرده است و اروپاييها هم اين مساله را تاييد ميكنند. اما اينكه اگر امريكا از برجام خارج شود چه خواهد شد، يك مساله فرضي است و بستگي به اين دارد كه اروپاييها چه عكسالعملي از خود نشان دهند؛ آيا اروپاييها مقابل امريكا محكم خواهند ايستاد و همچنان از برجام حمايت خواهند كرد يا در برابر فشارهاي امريكا تسليم خواهند شد؛ در برابر هر كدام از اين گزينهها بايد تصميم مقتضي گرفته شود.
اگر ديگران از برجام خارج شوند، برجامي باقي نخواهد ماند
وي در واكنش به انتقادات نسبت به رفتار ايران در مقابل امريكا گفت: واكنش ما بايد متناسب با شرايط باشد. اگر ديگران از برجام خارج شوند، طبيعي است كه برجامي باقي نخواهد ماند و بايد سياستهاي گذشته را دنبال كرد. البته، همانطور كه مسوولان اعلام كردهاند براي هر شرايطي كه پيش آيد آمادهاند. درست است كه امريكاييها مرتب بدعهدي ميكنند و نه تنها روح، بلكه متن و نص برجام توسط امريكا نقض شده است، اما هنوز رسما از برجام خارج نشدهاند.