شريعت سمحه و سهله
محسن غرويان
پيامبر اسلام اگر رحمانيت نداشت كسي به عنوان پيرو پشت سر ايشان حركت نميكرد. دين اسلام، دين تساهل و تسامح است. پيامبر در ايام تبليغ دين اسلام سختگيري نداشت و براي ايشان كافي بود تا كسي حقانيت وحي و وحدانيت خداوند را بپذيرد؛ منش پيامبر به گونهاي نبود كه فرد براي مسلمان شدن مشقت به جان بخرد و به حرج بيفتد. به همين خاطر گفته ميشود، به تعبير رسول خدا(ص) اسلام شريعت سمحه و سهله است. اين تسامح اما معناي عميقتري هم دارد. معناي دوم اين تعبير آن است كه در اسلام تكاليف دستو پاگير وجود ندارد و كسي كه اسلام ميآورد براي انجام تكاليف دينياش به مضيقه نميافتد. اين معناي رحمانيت اسلام است. اگر امروز ما خود را جزو پيروان پيامبر اسلام ميدانيم بايد سختگيريها را كنار بگذاريم و با جامعه تساهل و تسامح داشته باشيم؛ جزمانديشي و سختگيري شديد از تفكر و سنت پيامبر اسلام قابل استنتاج نيست. رحمانيت، تساهل و تسامح سنت پيامبر(ص) بوده است و اين سنت در جهان امروز بهترين و كارآمدترين ابزار تبليغاتي براي نشان دادن حقانيت اسلام است. دينداري بايد آسان باشد تا براي مردم جذاب باشد و آدمي دل و قلب خودش را همراه دين كند. ما نيز بايد ابعاد تشويقي و رحماني دين را به جامعه معرفي كنيم. همانطور كه امروزه در روانشناسي ثابت شده است پيامهاي تشويقي تاثير عميقتري نسبت به روشهاي تنبيهي و خشن دارند. خشونت، جمود و تعصب افراطي زمينه خلق داعش را فراهم ميكند. داعش در بستري خشن و به دور از تساهل رشد ميكند. تعصبات و خشونتي كه فطرت نوجواناني كه جذب اين جريان انحرافي ميشدند را تغيير ميدهد و رحمت و عطوفت آنها را از بين ميبرد. داعش با پرچم «لا اله الا الله محمد رسولالله» كودكان بيگناه و مخالفان خود را به قتل ميرساند و به دليل درك نادرستي كه از اسلام دارد تصور ميكند بعد از مرگ يا كشته شدن در اين راه، با پيامبر اسلام(ص) در بهشت هم سفره خواهند شد. اما در حقيقت آنها فريب خورده و قرباني پيروي از تفكري خشن هستند كه در جهان به نام اسلام دست به قتل و تجاوز ميزند؛ اما حقيقت آن است كه اسلام همان رحمانيت و تساهل پيامبر است. اسلام دين خشونت نيست اسلام از كلمه «سلم» است و سلم يعني آرامش، صلح و صفا. بنابراين داعش نتيجه تفكر خشن و افراطي از اسلام است در حالي كه پيامبر، پيامآور رحمت بوده و بسياري حوادث دوران حيات پيامبر اين حقيقت را براي هر مسلماني روشن ميكند كه ايشان موافق سختگيري نبوده و در يك كلام پيامبر پيامآور رحمت بودهاند. اين سيره و سنت پيامبر بوده است تا جايي كه وقتي در مكه افرادي به اسارت گرفته ميشوند، پيامبر دستور ميدهد بسياري از آنها آزاد شوند؛ ايشان در اين حادثه ميگويند: «شما آزاد هستيد.» پيامبر ميگفت حرف من را گوش بدهيد و به منطق من توجه داشته باشيد؛ با منطق و عقلانيت پيامبر توانست جذابيت دين خودش را نشان و گروه زيادي از مردم آن زمان را جذب كند. ما هم بايد از روش اخلاق، عاطفه، محبت و روابط حسنه با مردم استفاده و آنها را به دين دعوت كنيم. استاد حوزه علميه و عضو هيات علمي