روز گذشته براي نخستينبار در تاريخ ادوار مجلس شوراي اسلامي، كليات لايحه بودجه كشور توسط نمايندگان مجلس رد شد. كليات لايحه بودجه سال 97 با 83 راي موافق؛ ۱۲۰ راي مخالف و ۱۹ راي ممتنع از مجموع ۲۱۶ راي اخذ شده راي نياورد. الياس حضرتي، نماينده مردم تهران در خانه ملت معتقد است اين تصميم نمايندگان پيام مهمي را به دولت داده و آن پيام اين است كه نمايندگان خانهملت با تصميمات ضعيف دولت و تصميمات ضعيفتر كميسيون تلفيق مخالف هستند.
چرا كليات لايحه بودجه سال 97 در صحن علني مجلس راي نياورد؟
پس از اتفاقاتي كه در ماه گذشته در كشور رخ داد، تعدادي از نمايندگان احساس كردند امكان اينكه مجلس مقداري منفعل عمل كند، وجود دارد. در حالي كه هر كشوري با شرايطي شبيه به ايران براي آنكه موقعيت خود را بهبود ببخشد، نياز به تصميمات شجاعانه و سخت دارد. اگر ما تصميمات سخت اتخاذ نكنيم، مشخص نيست به اين زوديها بتوانيم از اين دور هم چرخيدن و تكرار بودجههايي كه در سالهاي مختلف ارايه ميشود، خارج شويم. سال گذشته دولت بهانه انتخابات را داشت و معتقد بود ممكن است تصميماتي بگيرد كه بر اراي رييسجمهوري تاثيرگذار باشد كه من اين صحبتها را قبول ندارم. تصميم اگر درست باشد حتي به قيمت يكدورهاي شدن رييسجمهور بايد اجرايي شده و نبايد ملاحظه راي را داشت. معمولا تصميمات درست از طرف مردم نيز بازخورد مناسبي دارد.
آيا اعتراضهاي اخير بر تصميم نمايندگان تاثيرداشت؟
ارايه لايحه بودجه به مجلس شوراي اسلامي همزمان با اعتراضهاي دي ماه بود كه اين اعتراضات بر اعضا و تصميمات كميسيون تلفيق اثر گذاشت. تعدادي از نمايندگان معتقد بودند بايد دولت را قانع كرد تا بودجه سال آتي را پس گرفته و مجلس برنامه سهدوازدهم را تصويب كند كه كارهاي دولت با مشكل مواجه نشده و روال عادي امور خود را انجام دهد. در اين حالت مجلس در يك فرصت مناسب چهار ماهه ميتواند موضوعاتي كه در بودجه محل اختلاف است را خيلي عميق، دقيق و فارغ از مسائل بيروني بررسي كند.
اين موضوعات شامل كدام بخشهاي بودجه است؟
بخشي از آن درباره يارانهها است. تاكنون دولت آمار و آدرس دقيقي از يارانهها ارايه نكرده است. موضوع بعدي قيمت سوخت و حاملهاي انرژي است. قيمت سوخت را دولت به نحوي ارايه كرد كه بر اساس برخي ضرب و تقسيمها به عنوان مثال رقمي در حدود 1500 تومان به دست ميآمد. مجلس بايد اين موضوع را بررسي كند كه اگر واقعا 1500 تومان زياد است اين رقم را به 1200 تومان كاهش دهد نه اينكه كاري كند تا مجبور شويم موضوع را مجددا از ابتدا بررسي كنيم. موضوع ديگر حفاظت از ارز ملي است. نوسانات ارز در برنامه يك ساله دولت بايد در نظر گرفته ميشد. دولت بايد در اين زمينه تصميماتي اتخاذ ميكرد كه بتوان از آن تصميمات در سالهاي آتي نيز استفاده كرد. شرايط اين روزهاي كشور به گونهاي است كه در اقتصاد شرايط جنگي وجود دارد. بايد درك كنيم در شرايط جنگي قرار داريم. رييسجمهور امريكا جنگ ديپلماسي را آغاز كرده است كه انتهاي آن جنگ اقتصادي است. اين جنگ اقتصادي نياز به آن دارد كه ما عزم خود را جزم كرده و بتوانيم از منابع محدودي كه در اختيار داريم صيانت كنيم. نبايد اجازه دهيم كه سرنوشت ارز يك مملكت در چهارراه استانبول مشخص شود. اگر در چهارراه استانبول نيز اين اتفاق رخ دهد خوب است اما گاهي در صرافيهايي شهر در استانبول يا در سليمانيه عراق وضعيت ارز كشور ما مشخص ميشود و اين براي كشوري كه با محدوديت منابع ارزي مواجه است برازنده نيست. سالانه 15 ميليارد دلار صرف سفرهايي شود كه معلوم نيست چه نتيجهاي دربر خواهد داشت.
15 ميليارد دلار رقم كمي نيست ما در اوج زمان جنگ كشور را با 7 ميليارد دلار اداره كرديم در حالي كه امروز در آمد ارزي امروز ما بيش از 50 ميليارد دلار است. اين موضوع را اگر مديريت نكنيم همين پول نيز حيف و ميل ميشود لذا برخي نمايندگان تلاش داشتند دولت لايحه را پس بگيرد تا بتوان در فضايي آرام اين موضوع را بررسي كرد.
دليل اصلي مخالفت نمايندگان چه بود؟
تعدادي از نمايندگان مخالف شكل تنظيم بودجهاي بودند كه در كميسيون تلفيق انجام شد. آنها معتقد بودند اقدامات دقيقي در اين موضوع انجام نشده است. عدهاي ديگر با سياستهاي كلي دولت و با نوع سياستهاي ضعيفي كه دولت در اين شرايط اتخاذ ميكند مخالف بودند. اين دسته از نمايندگان همچنين با سياستهاي ضعيفتر كميسيون تلفيق كه به واسطه آن بودجه دچار تغييرات شد، مخالف بودند.
آيا طيف سياسي خاصي در مجلس مخالف كليات لايحه بودجه بود؟
مجموعه افرادي از جناحهاي مختلف مجلس تصميم گرفتند به گونهاي مخالفت خود را با تصميمات ضعيف دولت و تصميمات ضعيفتر كميسيون تلفيق اعلام كنند. رد كردن كليات لايحه بودجه راهحل اساسي نيست و در 72 ساعت تغييراتي كه رخ ميدهد مطلوب نمايندگان مخالف نخواهد بود. ما به دنبال آن هستيم كه دولت كارهاي اساسيتر و شجاعانهتري انجام دهد.
بنابراين شما به تغييراتي كه در اين 72 ساعت رخ خواهد داد خوشبين نيستيد.
در اين 72 ساعت اتفاقي در كميسيون تلفيق نخواهد افتاد كه انتظارات را برآورده كند.