ضرورت حمايت دولت از صنف و صنعت پوشاك به عنوان پيشران اقتصادي كشور

پوشاك يكي از پديده‌هاي مهم فرهنگي و هويت ملي كشور به حساب مي‌آيد. سرمايه‌گذاري‌هاي كلان كشورها در حوزه مد و پوشاك، علاوه بر بٌعد اقتصادي، از جنبه صادرات فرهنگي به كشورهاي ديگر نيز مورد اهميت است. در كشور ايران نيز اين امر در صورت حمايت دولت و ساماندهي حوزه طراحي و مد ايراني- اسلامي در واحدهاي صنفي به عنوان پيشران اقتصادي و فرهنگي پوشاك در كشور محقق خواهد شد.

زنجيره ارزش پوشاك به دلايل مختلفي از جمله ارزش افزوده بالا در مقايسه با ساير حوزه‌هاي صنعتي، امكان تأمين بخش قابل توجهي از مواد اوليه زنجيره در داخل كشور، تنوع گسترده محصولات با دامنه‌هاي قيمتي متفاوت براي دهك‌هاي مختلف جامعه، امكان پراكندگي در كليه مناطق و اشتغال‌زايي بالا براي كشور و اقتصاد داراي مزيت ويژه‌اي است.

ارزش افزوده بالا، ارزآوري و رشد اقتصادي صنعت مد و پوشاك به اندازه‌اي چشمگير است كه بسياري از كشورها تلاش مي‌كنند تا سهم بيشتري را در بازار اين حوزه از آن خود كنند. صنعت جهاني پوشاك می‌تواند در سال 2023 افزايش 5.48 درصدي داشته باشد و ارزش گردش مالي آن به بيش از 1.8 تريليون دلار مي‌رسد.

با توجه به آمارهاي منتشر شده وبسايت statista، ارقام درآمد بخش پوشاك در ايران حدود 3 ميليارد دلار برآورد شده است كه حجم قابل توجهي از اقتصاد در گردش اين حوزه را مشخص مي‌كند؛ اما با حمايت‌هاي دولتي اين ارقام مي‌توانند در سال‌هاي آتي رشد بيشتري داشته باشند. همچنين طبق همين آمارها تا پايان سال 2023 نزديك به 79% فروش حوزه مد و پوشاك در ايران به صورت آفلاين انجام خواهد شد و تا سال 2025 اين رقم به حدود 70% خواهد رسيد. به معنايي دقيق‌تر فروش سنتي در ايران همچنان مورد استقبال بيشتر مردم است و از اين‌رو نياز است تا دولت به واحدهاي صنفي فروش به دليل گردش مالي بالا اهميت دهد.

لازم به ذكر است كه اتحاديه توليدكنندگان و فروشندگان پوشاك در سال 1401 به اندازه توان خود تلاش كرد تا سهم ويژه‌اي در ارتقای صنف و صنعت پوشاك ايران ايفا كند و با كمك مسوولان دولتي مشكلات پيش‌روي اعضاي خود را هموار نمايد كه در ادامه به برخي از اين اقدامات اشاره مي‌شود:

اقدامات پژوهشي اتحاديه:

اتحاديه پوشاك بخش پژوهش و نوآوري را جزو الزامات و نيازهاي پيشرفت اين صنعت در ايران مي‌داند. توسعه علمي، صنعتي و فرهنگي هر كشور بدون پرداختن به امر پژوهش با موفقيت چنداني همراه نخواهد بود، در واقع پژوهش موتور محرك پيشرفت هر صنف و صنعتي به شمار مي‌آيد. از اين‌رو نزديك به ده سال است كه مركز پژوهش‌هاي اين اتحاديه تأسيس شده و طرح‌ها و پژوهش‌هاي كاربردي در زمينه راهكارهاي رونق و آسيب‌شناسي موجود اين حوزه را در دستور كار خود قرار داده است.

٭ تدوين و پذيرش مقاله با عنوان «نقش صندوق توسه ملي در ايجاد و توسعه پارك علم و فناوري پوشاك و منسوجات (نمونه موردي كشور هند)» در همايش علمي صندوق ثروت ملي و عدالت بين نسلي كه توسط صندوق توسعه ملي در ارديبهشت ماه 1401 در تهران برگزار گرديد. در اين مقاله پس از مطالعه روش توسعه صنعت پوشاك و منسوجات كشور هند تا سال 2030، مدل ايجاد و توسعه پارك علم و فناوري پوشاك و منسوجات در ايران پيشنهاد گرديد. در اين مدل فرايندهاي اجرايي بر مبناي برون‌سپاري درون‌زنجيره‌اي بر پايه سه موضوع مركز امنيت داده، فرايندهاي برون‌سپاري علمي و كسب و كار بنا شده است. پارك پيشنهادي اين مقاله شامل بخش‌هاي جامع زنجيره ارزش صنف و صنعت پوشاك و منسوجات از جمله مراكز داده، مراكز علمي، آموزشي، پژوهشي، توليدي، تجاري، مشاوره‌اي، توانمندسازي، خدماتي، منابع و زيرساخت‌هاي ضروري مورد نياز است.

٭مقاله «ارائه طرح جامع توسعه پايدار بازآفريني و بازيافت در بازار پوشاك ايران با تأكيد بر نقش اتحاديه‌هاي صنفي پوشاك در ايران» با رتبه علمي پژوهشي در فصلنامه جغرافيا و برنامه‌ريزي منطقه‌اي مورد پذيرش واقع شد. در اين تحقيق ابعاد تحقق پايداري در قسمت‌هاي مختلف زنجيره ارزش مد و پوشاك بررسي و راهكارهاي پيشنهادي براي صنف و صنعت پوشاك ايران و شيوه‎هاي تحقق آنها ارايه شد. هرساله تقريبا 15% از كل توليدات مد بازيافت و 85% آن به محل‌هاي دفن زباله برده مي‌شوند و تجزيه اين زباله‌ها زماني بالغ بر 200سال طول مي‌كشد كه سبب شده تا صنعت مد به عنوان دومين صنعت آلوده‌كننده محيط زيست بعد از صنايع نفت و پتروشيمي به حساب آيد. همچنين در اين مقاله نقش اتحاديه‌هاي صنفي پوشاك و اتاق اصناف ايران در آگاه‌سازي و اجراي مدپايدار در كشور مهم و موثر دانسته شد.

٭تدوين و ارايه طرح‌هاي مختلف اجرايي در جهت رونق و پيشرفت صنف و صنعت پوشاك در مركز پژوهش‌هاي اين اتحاديه انجام شد كه به سازمان‌هاي ذيربط جهت اجرا ارسال گرديد. برخي از اين طرح‌ها شامل: طرح ساماندهي پارچه چادر مشكي در كشور، پيشنهاد تقريب فرهنگي جوامع اسلامي از طريق پوشاك، طرح ساماندهي مد و لباس در زمينه عفاف و حجاب، طرح كنترل قيمت پوشاك شب عيد و... است.

٭تدوين اولين فصلنامه «پوشاك» كه در نگارش محتواي آن تلاش شده تا دو وجه هنر و صنعت با توجه به گستردگي مخاطبان اين حرفه مدنظر قرار گيرد. اطلاعات و تحليل‌هاي نشريه با توجه به نيازهاي مخاطبان اعم از توليدكنندگان، فروشندگان و طراحان پوشاك دسته‌بندي شده تا مورد استفاده تمامي فعالان اين حوزه قرار ‌گيرد.

توجه اتحاديه به موضوع عفاف و حجاب و فعاليت‌هاي اجرايي در دهه اخير

اين اتحاديه با تمامي سازمان‌ها و نهادهاي فعال و موثر در حوزه فرهنگ و هويت ايراني- اسلامي از جمله وزارت صمت، اتاق اصناف ايران و تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان بسيج مستضعفين، نظارت بر اماكن عمومي پليس امنيت تهران بزرگ و... همكاري مستمر در راستاي صيانت از عفاف و حجاب دارد.

اين اتحاديه به عنوان يكي از متوليان حوزه لباس و پوشاك، ضمن رصد و ارزيابي مستمر، اقدامات بنيادين و راهگشايي در زمينه عفاف و حجاب در كشور انجام داده كه بخشي از اين اقدامات در سال 1401 به‌طور خلاصه اشاره مي‌شود.

٭ برگزاري مستمر كارگروه عفاف و حجاب كه شامل هيات امناي بازار تهران، پيشكسوتان عضو اتحاديه، فعالان حوزه توليد و فروش پوشاك بانوان و محصولات حجاب هستند. اين كارگروه طي سال‌هاي متمادي با هدف بررسي چالش‌هاي پيش‌رو موضوع عفاف و حجاب و ارايه راهكارها فعاليت مي‌نمايد.

٭گروه‌هاي ارشادي از بازرس، كارشناس صنف و معتمد صنف تشكيل شده است. اين گروه‌هاي نظارتي به صورت همه روزه به واحدهاي صنفي با هدف ارزيابي پوشاك عرضه شده اعزام مي‌شوند.

٭كلاس‌هاي آموزشي به صورت مستمر براي متصديان واحدهاي صنفي و مباشران آنها به منظور تبيين قوانين و مقررات صيانت از عفاف و حجاب برگزار مي‌شود.

٭پيامك تذكر به لزوم مراعات نظامات صنفي و شؤونات اسلامي به صورت متوالي و مستمر در بازه‌هاي زماني و فصول مختلف به كليه اعضا ارسال مي‌شود.

٭ در وبسايت اتحاديه، اطلاعيه‌ها و مقررات عفاف و حجاب ارسالي از ناحيه ارگان‌ها و سازمان‌هاي مرتبط درج و ابلاغ مي‌شود.

٭همكاري‌هاي تنگاتنگ با ستاد امر به معروف و نهي از منكر، بسيج اصناف، انجمن اسلامي و ساير نهادهاي ذيربط جهت ترويج فرهنگ عفاف و حجاب.

آموزش اتحاديه

مبحث آموزش و ارتقای دانش اعضاي اتحاديه پوشاك اعم از توليدكنندگان، فروشندگان و طراحان از دغدغه‌هاي هميشگي اين اتحاديه است. از اين رو سال‌هاست كه به‌طور مستمر با دانشگاه‌هاي برتر كشور در اين حوزه همكاري‌ و تعامل‌هاي متقابل برقرار مي‌شود. همكاري و انعقاد تفاهم‌نامه با دانشگاه‌هاي كشور علاوه بر تقويت مبحث آموزش، با هدف تقويت الگوي مارپيچ چهارگانه دولت، دانشگاه، صنعت و جامعه جهت توسعه اقتصاد و فرهنگ پوششي در كشور انجام مي‌شود. در سال 1401 برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي اين اتحاديه در راستاي آموزش قوي‌تر از گذشته شد. براي اعضاي فروشنده، كلاس‌هاي ارتقاي مهارت‌هاي فروشندگي كه شامل سرفصل‌هاي مهمي مانند اصول چيدمان محصول (Visual Merchandising)، بازاريابي و فروش آنلاين، انواع استايل لباس و... است، برگزار مي‌شود. اين كلاس‌ها با همكاري جهاد دانشگاهي و اتحاديه صورت مي‌پذيرد. از سوي ديگر كلاس‌هاي متنوعي با مدرك فني و حرفه‌اي برنامه‌ريزي و برگزار مي‌گردد.

رسته طراحي در اتحاديه پوشاك

طراحان لباس نقش ويژه‌اي در فرهنگ‌سازي پوششي جامعه دارند و از سوي ديگر به عنوان يكي از بازوهاي توليد پوشاك به شمار مي‌روند. از اين رو با توجه به اهميت طراحان لباس به عنوان يكي از حلقه‌هاي مهم زنجيره ارزش پوشاك، اين اتحاديه چند سالي است كه در تلاش جهت امر شناسايي، عضويت، ساماندهي و آموزش اين گروه به عنوان يكي از رسته‌هاي صنفي خود است. با توجه به اهميت قانوني و ترويج فرهنگ عفاف و حجاب، ساماندهي مد و لباس و همچنين لزوم حمايت از توليدات ارزشمند داخلي، رسته طراحي پوشاك با كد آيسيك 749817 در تاريخ 10/02/1399 به رسته‌هاي تحت پوشش اتحاديه پوشاك الحاق شد.

طراحان لباس عضو اتحاديه داراي امتيازات مختلفي هستند از جمله: معرفي به توليدكنندگان پوشاك جهت اشتغال و همكاري در محل توليدي، حضور به جهت ارتباط با توليدكنندگان مطرح پوشاك كشور در نمايشگاه تهران مدكس 1400، شركت در كلاس‌هاي آموزشي متعدد رايگان با صاحبان برندهاي پوشاك و منتورهاي طراحي جهت آشنايي هر چه بيشتر طراحان لباس با فضاي كار صنعت و سطح‌بندي آنها و طراحي پوشاك مناسب با شرايط اجتماعي و فرهنگي كشور، دريافت مشاوره رايگان جهت ايجاد و رونق كسب و كار توسط متخصصين اين حوزه، احراز هويت رسمي صنفي آنها به عنوان طراح لباس. از سوي ديگر اين اتحاديه قريب به دو سال است كه درحال شناسايي و صدور گواهي براي طراحان لباس است و تاكنون حدود 500 طراح شناسايي و براي آنها گواهي شناسايي صادر گرديده است. اكنون اين طراحان تحت پوشش اتحاديه هستند و از خدمات اين اتحاديه بهره‌مند مي‌شوند. شايان ذكر است كه روند شناسايي و افزايش اعضای رسته صنفي طراحي پوشاك و صدور پروانه كسب در اتحاديه كماكان ادامه دارد.

كمك‌هاي اعضاي اتحاديه پوشاك به مردم زلزله زده خوي

از گذشته تاكنون اعضاي اتحاديه پوشاك مانند هميشه در مواقع حساس ياري‌رسان هم‌ميهنان خود هستند. از اين رو با هدف كمك انسان‌دوستانه پس از زلزله تأسف‌بار خوي، حدود 50 كارتن پوشاك باكيفيت در مرحله اول و 50 كارتن در مرحله دوم شامل كاپشن، شلوار، مانتو و... گرم و زمستاني زنانه، مردانه و بچگانه در اندازه‌هاي متفاوت جمع‌آوري شد. محصولات پس از بسته‌بندي به انبار مجموعه نوين چرم جهت انتقال به مناطق زلزله‌زده اهدا شد.

نامه‌نگاري با سازمان‌هاي مسوول
در خصوص مشكلات اعضا

يكي از اقدامات هميشگي اين اتحاديه، آسيب‌شناسي مشكلات اعضا و ارايه آن به سازمان‌هاي مسوول از طريق نامه‌نگاري‌هاي متعدد است. به عنوان مثال اهم مشكلات ماليات اعضاي اين صنف شامل: عدم اطلاع‌رساني و مشكلات ناشي از برقراري نظام كد آيسيك، پاسخ‌هاي منفي ادارات مالياتي در موضوع گواهي ماده 186 قانون ماليات‌ها، لزوم تعديل و اصلاح ضرايب مالياتي هر رسته شغلي با ملحوظ نظر قراردادن رفع موانع ساختاري اجراي كد آيسيك، معضل رسيدگي به پرونده‌هاي موديان 1400 با رويكرد مبنايي تراكنش‌هاي بانكي و دستگاه پوز را مي‌توان نام برد.

از سوي ديگر مشكلات اعضا با حوزه شهرداري در مسائل مختلفي از جمله: وصول نرخ عوارض تابلو با افزايش‌هاي ناگهاني و تصاعدي، جلوگيري از برگزاري نمايشگاه‌هاي متعدد تحت عناوين مختلف در بزنگاه فصل فروش پوشاك (مهرماه و دو ماه پاياني سال) را مي‌توان به شمار آورد.

البته بايد يادآور شويم كه بهتر است براي تسهيل در صدور پروانه كسب‌ها آنچه به عنوان استعلام از دستگاه‌هاي ذيربط صورت مي‌پذيرد به صورت ثبت‌محور باشد، چراكه انجام عمليات تأييد محور صدور پروانه كسب را مطول مي‌كند.

انتخابات پيش‌روي اتحاديه

در اتحاديه‌ها هر 4 سال يك‌بار انتخابات برگزار مي‌شود تا اعضاي صنوف به‌طور آزادانه در انتخاب تيم هيات‌مديره به انضمام يك نفر بازرس خود مشاركت داشته باشند. همانطور كه د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر اصل بيست‌وششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز بر فعاليت آزاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انه گروه‌ها، اصناف و انجمن‌هاي گوناگون تأكيد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه است، حضور حداكثري اعضا مي‌تواند در اقتدار، شكوه و سربلندي اتحاديه‌ها نقش به‌سزايي را ايفا كند.

البته ناگفته نماند كه به علت حد نصاب داشتن انتخابات حتي در مرحله دوم، حضور اعضا نقش اساسي را ايفا مي‌نمايد. انتخابات پيش روي اتحاديه پوشاك در بهار 1401 برگزار خواهد شد كه اميد است مانند هميشه با حضور باشكوه اعضاي اين صنف برگزار گردد. لازم به ذكر است كه اگر رأي افراد به حد نصاب نرسد، انتخاب اعضاي هيات‌مديره به سرپرستي يكي از نهادهاي دولتي سپرده مي‌شود. تمامي فعاليت‌هاي ذكر شده به منزله بخشي از فعاليت‌هاي اتحاديه در اين عرصه است كه نگاه ويژه دولت مي‌تواند سبب رونق اقتصادي و كاهش هجمه فرهنگي در حوزه لباس شود. بخشي از خواسته فعالان اين حوزه از دولت شامل: تأمين مواد اوليه با قيمت مناسب و كيفيت بالا، تعديل و اصلاح ضرايب مالياتي، افزايش صادرات به كشورهاي منطقه از طريق ايجاد دفاتر فروش در كشورهاي هدف، بسترسازي حضور توليدكنندگان در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي، ترغيب تاجران پوشاك به حضور در نمايشگاه‌هاي ايران و... است. اتحاديه در ارايه راهكارهاي خود به نهادهاي دولتي در جهت پيشرفت اقتصادي و فرهنگي مد و پوشاك كشور آمادگي خود را مثل هميشه اعلام مي‌دارد.

بي‌شك حمايت‌هاي دولت از فعاليت‌هاي بخش‌هاي خصوصي به‌ويژه از اتحاديه پوشاك تهران مي‌تواند افق روشني را در ترويج ارزش‌هاي فرهنگي ايراني- اسلامي ايجاد كند. زيرا نگاه دولت به حوزه مد و پوشاك صرفا تسهيل‌كننده است و بهتر است نگاه تشويقي و حمايتي از اين حوزه مولد اقتصادي و فرهنگي و اجتماعي بيشتر از قبل گردد.