بدن بي‌جان قاضي منصوري
متهم پرونده فساد قوه‌قضاييه در روماني پيدا شد
پريد يا پرت شد؟
ثمر فاطمي
«جسد غلامرضا منصوري بيرون هتلي در روماني پيدا شد»؛ خبر كوتاه بود و شوكه‌كننده. زندگي آقاي بازپرس كه افكار عمومي منتظر بازگشت او به كشور و حضورش در دادگاه بود، روي سنگفرش‌هاي هتلي در بخارست روماني به پايان رسيد. خبر را ابتدا راديوفردا، يكي از رسانه‌هاي فارسي‌زبان مستقر در اروپا منتشر كرد؛ خبري كه نشان از آن داشت كه منصوري از پنجره محل اقامت، خود را به پايين پرت كرده و درگذشته است. حادثه‌اي عجيب كه باعث شد تا دقايقي پس از انتشار خبر و دست به دست شدن در فضاي مجازي، حتي وكيل غلامرضا منصوري را هم در بهت و بي‌خبري فرو ببرد. آن‌جا كه نجف‌پور ثاني درباره خبر منتشر شده مبني بر مرگ منصوري، به «اعتماد» گفت كه تازه دقايقي است در جريان اين موضوع از طريق شبكه‌هاي ماهواره‌‌اي قرار گرفته است. وكيل متهم منصوري با بيان اينكه او نيز از شنيدن اين خبر شوكه شده و مبهوت است، تاييد خبري را كه آن دقايق بيشتر شبيه به يك شوخي توييتري بود تا حقيقت عجيب يك پرونده جنجالي، منوط به پيگيري بيشتر عنوان كرد. دقايقي بعد اما تصاويري در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد كه خبر درگذشتِ «بازپرس سابق دادسراي فرهنگ و رسانه» را از اين شوخي‌ها و شايعات فراتر مي‌برد؛ گزارشي كه در تلويزيون روماني در حال پخش بود و عكسي از غلامرضا منصوري و فضاي اطراف هتل محل اقامت او را نشان مي‌داد كه ظاهرا جسد منصوري بر سنگفرش روبه‌روي آن پيدا شده است.
واپسين تماس بازپرس
ساعتي پس از تاييد اين خبر و خروج وكيل متهم منصوري از بهت و شوك اوليه، اين وكيل دادگستري در توضيحاتي تكميلي به «اعتماد» گفت كه خانواده بازپرس فقيد هم از طريق رسانه‌ها از درگذشت او مطلع شده‌اند. او همچنين گفته بلافاصله پس از اطلاع از درگذشت موكلش، آخرين ارتباطات اينترنتي خود را با او بررسي كرده و متوجه شده كه اپليكيشن واتس‌آپِ بازپرس فقيد دست‌كم تا ساعت 15 و 15 دقيقه فعال بوده و احتمالا او تا همان حوالي از واتس‌آپ خود استفاده كرده است. اين وكيل دادگستري همچنين گفته است: «خانواده آقاي منصوري آخرين بار ساعت 11 روز جمعه با او تماس داشته‌اند كه حال‌شان مساعد بوده است.» اين وكيل دادگستري همچنين گفته است: «دولت و پليس روماني مسوول حفظ جان موكلم بودهاند و بايد پاسخگو باشند.»
نقطه پايان بر جنجال 12 روزه؟
با اين حساب جنجال 12روزه حضور بازپرس منصوري به عنوان متهم رديف نهم در پرونده پُرحاشيه اكبر طبري كه از هجدهم خردادماه و با برگزاري نخستين جلسه دادگاه اين پرونده آغاز شده بود، مي‌رفت كه پايان يابد يا دست‌كم رنگ و بوي ديگري بگيرد. با اين همه اما حالا با وجود بي‌خبري از اينكه منصوري خودكشي كرده يا كشته شده، افكار عمومي مي‌خواهد بداند چه كس يا كساني نگران حضور منصوري در دادگاه بودهاند؟ پرسشي كه پاسخ به آن مي‌تواند گره از معماي مرگ مشكوك آقاي بازپرس باز كند. اينكه چرا منصوري كه يك روز بعد از برگزاري اولين جلسه دادگاه اكبر طبري، درحالي كه بنابر اعلام دادستان اين پرونده به دريافت 500 هزار يورو رشوه متهم شده بود، در پيامي ويديويي اعلام كرد كه در اسرع وقت به ايران بازمي‌گردد اما 12 روز بعد دست به خودكشي زده يا به دستان قاتل يا قاتلاني مرموز به قتل رسيده است؟!
آنچه گذشت
بازپرس منصوري يك روز پس از برگزاري دادگاه و ساعاتي پس از آنكه رييس دستگاه قضا در جلسه شوراي عالي قوه قضاييه به دادستان كل كشور و معاون بين‌الملل قوه قضاييه دستور داد كه «استرداد متهمان متواري پروندههاي مفاسد اقتصادي» را پيگيري كنند، با انتشار ويدئويي، مدعي شد كه براي درمان «بيماري صعب‌العلاج» جلاي وطن كرده و به‌دليل شيوع كرونا و انسداد مرزها قادر به بازگشت به ايران نيست. او ادعا كرد كه يك روز بعد يعني سه‌شنبه بيستم خردادماه، با مراجعه به سفارت مقدمات بازگشتش به ايران و حضور در دادگاه و دفاع از خود را فراهم خواهد كرد كه البته ادعاي منصوري مبني بر بيماري، 2 روز بعد و در دومين جلسه دادگاه رسيدگي به پرونده اكبر طبري و 21 همدست ديگرش از سوي نماينده دادستان رد شد و نماينده دادستان پرده از رازي تازه در اين پرونده برداشت؛ اينكه منصوري يك ماه پس از دستگيري طبري از ايران خارج شده اما موبايلش را داخل كشور روشن گذاشته است؛ موضوعي كه احتمال «فرار» منصوري را جدي‌تر كرد و احتمال بازگشتش را كمرنگ‌تر.پس از آن هم كه ديگر خبري از منصوري نبود و گمانه‌زني‌ها درباره احتمال تلاش منصوري در بازگشت به كشور پررنگ‌تر شد تا اينكه بيست‌وسوم خردادماه بار ديگر ويديويي منتشر شد كه اين‌بار حاوي اظهارات فردي بود كه خود را سعيد منصوري، برادرزاده آقاي بازپرس معرفي مي‌كرد. سعيد منصوري در اين ويديو خبر از بازداشت عمويش توسط اينترپل داد و ادعا كرد كه غلامرضا منصوري در 21 خردادماه براي بازگشت ايران و حضور در دادگاه به كنسولگري ايران در بخارست -پايتختِ روماني- مراجعه كرده است. بنابر گفته‌هاي سعيد منصوري، حال جسماني غلامرضا منصوري در يكي از روزهاي پيش از انتشار ويدئو -كه تاريخ دقيق آن اعلام نشده- رو به وخامت گذاشته و ماموران و راننده سفارت او را به بيمارستان مي‌برند اما پليس بخارست منصوري را تحويل پليس اينترپل مي‌دهد. خبري كه يك روز بعد، ازسوي سخنگوي قوه قضاييه هم تاييد شد. غلامحسين اسماعيلي اما در عين حال ادعاي منصوري را كه گفته بود مي‌خواهد به ايران بازگردد، «غيرجدي» و «برنامه تبليغاتي» توصيف و اعلام كرد كه برهمين اساس پليس اينترپل روز جمعه منصوري را بازداشت كرده است. او البته بازگرداندن منصوري به كشور را منوط به باز شدن مرزهاي اين كشور دانست و با بيان اينكه «در كشور روماني تا حدود 2 هفته ديگر كليه پرواز‌هاي بين‌المللي به‌خاطر شرايط كرونا لغو شده و امكان پرواز به هيچ‌يك از كشور‌هاي ديگر وجود ندارد»، گفت كه به محض بهبود شرايط و برقرار شدن پرواز‌ها چه به مقصد ايران و چه كشور‌هاي ثالث، تلاش مي‌شود كه در اولين فرصت اين متهم به كشور منتقل شود تا از اتهامات خود دفاع كند. ساعاتي پس از اين اظهارات سخنگوي دستگاه قضايي تحت امر سيد ابراهيم رييسي اما خبري منتشر شد كه نشان مي‌داد پس از آنكه منصوري توسط پليس محلي بازداشت و به مراجع قضايي روماني معرفي شده، قرار شده كه بنابه تصميم قاضي كشور روماني، اين متهم تا تاريخ ۲۰ تيرماه تحت شرايط خاصي آزاد باشد.
تاييد مرگ بازپرس فراري
پس از آن با وجود برگزاري جلسات ديگري از دادگاه پرونده اكبر طبري، ديگر خبري از منصوري نبود. تنها نكته مطرح شده از سوي مشايخ، متهم رديف سوم پرونده طبري و دوستانش بود كه در آن ادعا مي‌كرد، منصوري دو روز پيش از دستگيري با او تماس گرفته و گفته است كه مشايخ در جلسه دادگاه بگويد خودش پول را به عنوان قرض به منصوري پرداخت كرده است. به جز اين، تمام آنچه مربوط به منصوري مي‌شد، انتظار براي بازگشت او به كشور و حضور در دادگاه و شنيدن اظهارات او بود. موضوعي كه حالا با تاييد درگذشت او توسط رييس اينترپل ايران ديگر امكان‌پذير نيست. ساعتي پس از خبر منتشر شده از سوي رسانه‌هاي خارجي مبني بر مرگ غلامرضا منصوري سردار هادي شيرزاد، رييس اينترپل ايران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، مرگ قاضي منصوري، قاضي فراري را در روماني تاييد كرد. بر همين اساس حالا ديگر افكار عمومي نه منتظر حضور منصوري در دادگاه كه بايد منتظر تعيين علت و چگونگي مرگ قاضي منصوري بماند. نكته مهم اما اين است كه جعبه سياه پرونده اكبر طبري حالا و باتوجه به اينكه مرگ، زندگاني او را در روماني ربوده است، براي هميشه خاموش شده و اطلاعات او كه مي‌توانست راهگشاي دادگاه و پرونده جنجالي طبري باشد يا پاي ديگران را به اين پرونده باز كند، حالا با خود او در زير خاك مدفون شده تا بار ديگر افشاي برخي اسرار بماند براي شهود و شهادتِ تاريخ.