كيم تونگ هيون
ترجمه: علي ولياللهي
سهشنبه شب در حالي كه فوتبال تمام كرهزمين را فرا گرفته بود و تيمهاي ملي دنيا يا درگير بازيهاي انتخابي جام جهاني يا بازيهاي انتخابي قارهاي يا بازي دوستانه بودند، يك مسابقه فوتبال در كمال سكوت و تحت تدابير شديد امنيتي برگزار شد؛ مسابقهاي كه شايد بتوان آن را عجيبترين مسابقه چند سال اخير فوتبال جهان دانست. در چارچوب مسابقات انتخابي جام جهاني 2022 در آسيا تيمهاي ملي كرهشمالي و جنوبي براي نخستينبار در تاريخ در شهر پيونگيانگ به مصاف هم رفتند. تا پيش از اين سابقه نداشت كه كرهجنوبي در كرهشمالي در يك بازي رسمي به ميدان برود.
اما آنچه اين ديدار تاريخي در ورزشگاه كيم ايل سونگ را تاريخيتر كرد، صندليهاي خالي و عدم اجازه ورود به خبرنگاران و اصحاب رسانه بود. البته هميشه بازيهاي زيادي بوده كه پشت درهاي بسته برگزار شده و مربيان نخواستهاند فيلم يا عكسي از بازي منتشر شود اما اين تنها در بازيهاي دوستانه امكانپذير است و آن هم با صلاحديد هر دو طرف. اما اتفاقي كه در بازي تيمهاي ملي دو كره رخ داد، تصميمي يكجانبه و از طرف حكومت كرهشمالي بود.
از نكات جالب بازي سهشنبه شب دو تيم حضور جاني اينفانتينو رييس فيفا در كرهشمالي و ورزشگاه كيم بود. رييس فيفا براي اين مسابقه تاريخي دعوت شده بود اما ورزشگاه خالي و عدم پوشش رسانهاي مسابقه او را شگفتزده كرد. اينفانتينو بعد از بازي گفت: «من مشتاقانه منتظر ديدن يك استاديوم پر براي چنين مسابقه تاريخياي بودم اما نااميد شدم كه هيچ هواداري در ورزشگاه حضور ندارد. ما از اين موضوع و چندين مشكل ديگر در مورد حق پخش و مشكلات ويزا و دسترسي به خبرنگاران خارجي متعجب شديم.»
اين در حالي بود كه انتظار ميرفت حضور رييس فيفا شرايط را براي برگزاري يك مسابقه عادي فراهم كند و 50 هزار هوادار در استاديوم حضور داشته باشند. اتحاديه فوتبال كرهجنوبي موسوم به KFA بعد از بازي تعجب خود را از اتفاقات
رخ داده، اعلام كرد: «عكسهاي منتشر شده از بازي نشان ميدهد حتي يك نفر روي سكوها نبوده. ما واقعا نميدانيم چرا كرهشمالي اين كار را كرده است.» KFA تنها توانست دو نفر كارمند را براي تماشاي بازي به استاديوم وارد كند. اما آن دو نفر نيز به دليل قطعي اينترنت نميتوانستد اخبار را بهروز رساني كنند. اين دو نفر تنها چند خبر را حين بازي به وسيله ايميل براي همكاران خود ارسال كردند تا در شبكههاي اجتماعي منتشر شود. البته كرهشمالي باتوجه به تصويبات وزارت اتحاد دو كره كه به امور ارتباطي شمال و جنوب ميپردازد، موافقت كرد كه نوار بازي را دراختيار تيم كرهجنوبي قرار دهد تا بازي با تاخير براي مردم كرهجنوبي پخش شود.
اين نخستين بازي رسمي دو تيم در تاريخ دو كشور بود كه در خاك كرهشمالي برگزار شد. اگرچه كرهشمالي در سال 1990 در يك بازي دوستانه ميزبان كرهجنوبي بود. كرهشمالي در ماههاي اخير تقريبا تمام همكاريهاي خود با كرهجنوبي را به خاطر اختلال در مذاكرات هستهاي با امريكا قطع كرده است، به همين دليل مقامات پيونگيانگ بارها و بارها درخواستهاي جنوبيها را براي بحث پوشش تصويري و اجازه حضور رسانهها براي بازي سهشنبه ناديده گرفتند. لي سانگ مين سخنگوي وزارت اتحاد گفت: «هيچ پاسخي از شمال دريافت نكرديم و اين يعني حسرت و نااميدي.» وزارتخانه البته نميتواند قويا تاكيد كند كه آيا شماليها تا پيش از اين در يك استاديوم خالي بازي كرده بودند يا نه اما يانگ مو جين، استاد دانشگاه سئول در مطالعات كرهشمالي گفت كه اطمينان دارد اين براي نخستينبار است كه چنين اتفاقي رخ ميدهد. يانگ گفت: «بنابراين ما يك لحظه تاريخي ديگر داريم.» يانگ افزود: «در حالي كه كرهشمالي با عدم اجازه به خبرنگاران و هواداران رقيب به وضوح ابراز نارضايتي سياسي خود از جنوبيها را عملي كرد، تصميم براي برگزاري بازي در استاديوم خالي احتمالا تلاشي براي جلوگيري از هرگونه سوال در مورد اجراي عدالت بوده است.»
تا پيش از اين دو كره در انتخابي جام جهاني 2010 چهار بار با يكديگر روبهرو شده بودند. در آن سال قرار بر اين بود كه بازيها طبق روال عادي به صورت رفت و برگشتي انجام شود اما كرهشمالي اعلام كرد حاضر نيست پرچم كشور كرهجنوبي را در كرهشمالي به اهتزاز درآورد و همچنين سرود ملي اين كشور را نيز پخش نخواهد كرد، به همين دليل فيفا كرهشمالي را مجبور كرد كه در شانگهاي به مصاف كرهجنوبي برود. اما در اين دوره در حالي كه تا ماه قبل نحوه ديدار دو تيم مبهم بود، AFC به كرهجنوبي گفت كه كرهشمالي حاضر است ميزباني را با رعايت عرف مسابقات برعهده بگيرد.
هنگامي كه روابط دو كره خيلي تيره بود، زمين ورزش تبديل به يك ميدان جنگ ميان دو كشور شده بود و در مسابقات روبهرو شماليها از دست دادن با جنوبيها امتناع ميكردند. در طول جنگ سرد كرهشمالي در بازيهاي آسيايي 1986 و المپيك 1988 كه به ميزباني سئول برگزار شد، مسابقات را تحريم كرد. در سال 1987 روابط دو كشور در آستانه بازيهاي المپيك سئول به خاطر ساقط كردن يك هواپيماي مسافربري كرهجنوبي كه باعث كشته شدن 115 نفر شد، به طرز چشمگيري تيرهتر شد. جنوبيها اعلام كردند اين حمله توسط كرهشمالي با هدف ترساندن تماشاچيان المپيك بوده است.
وقتي المپيك در سال گذشته دوباره به كرهجنوبي آمد اوضاع به طرز چشمگيري متفاوت بود. رهبر كرهشمالي صدها نفر از مقامات، ورزشكاران و هنرمندان را در آغاز روابط ديپلماتيك دو كشور در مورد آزمايشات هستهاي و موشكهاي بالستيك به مسابقات اعزام كرد. دو كره در مراسم افتتاحيه با هم رژه رفتند و اولين تيم تركيبي خود در رشته هاكي بانوان را در مسابقات شركت دادند؛ تيمي كه توجه و تشويق پرشور جمعيت حاضر در ورزشگاه را به دنبال داشت. همچنين دو كشور تصميم گرفتند ميزباني مشترك المپيك 2032 را برعهده بگيرند.
با اين حال تنشها دوباره زنده شدند و مبادلات ورزشي بين دو كره در ماههاي اخير متوقف شد. كرهشمالي تماسهاي جنوبيها براي سازماندهي تيمهاي مشترك ورزشي در رشتههاي هاكي و بسكتبال و جودو و چند رشته ديگر براي حضور در المپيك توكيو را رد كرد. همچنين كرهشمالي از اعزام ورزشكار به مسابقات جهاني شنا كه در شهر گوانگجو در اوايل سال جاري برگزار شد امتناع ورزيد.
اتفاقات سهشنبه شب بازتاب زيادي در شبكههاي مجازي مخصوصا در بين هواداران كرهجنوبي داشت. يكي از كاربران كرهاي نوشت وقتي آنها به يك نفر از ما اجازه حضور در استاديومشان را نميدهند، چطور ميخواهيم ميزباني مشترك المپيك داشته باشيم؟ و كاربر ديگري نوشت اگر پيروز ميشديم خيلي خوب ميشد اما همين كه بازيكنانمان به سلامت برگشتهاند، خوب است. منبع: تايم