بازگشت الكسي ناوالني به روسيه سختتر ميشود
محمود فاضلي
در شرايطي كه الكسي ناوالني 44 ساله ناراضي سرشناس ولاديمير پوتين كه به دنبال مسموميت با گاز اعصاب نوويچوك در بيمارستاني در آلمان بستري شده بود، مرخص شد اما سخنگوي او اعلام كرد «حسابهاي بانكي و آپارتمان ناوالني هنگامي كه در بيمارستان بود، توقيف شد و اين بدان معناست كه آپارتمان او را نه نميتوان فروخت اجاره داد يا اهدا كرد.» توقيف اموال او به دنبال شكايت يكي از تاجرهاي نزديك به كرملين انجام گرفته است. اين محدوديت جديد قطعا شرايط اين منتقد پوتين براي بازگشت به روسيه را سختتر خواهد كرد. دولت روسيه هر گونه دخالت در مسموميت او را رد ميكند. مسكو بارها خواستار حضور محققان ارگانهاي امور داخله فدراسيون روسيه و كارشناس اين كشور در زمان انجام اقدامات تحقيقاتي توسط همكاران آلماني با ناوالني شده است چراكه اين امكان را ميدهد كه اطلاعات موجود تكميل شود. به سختي ميتوان كسي را در روسيه پيدا كرد كه از دشمني ناوالني و پوتين بيخبر باشد. ناوالني مدتهاست يكي از چهرههاي سرشناس منتقد پوتين است و حزب حاكم را جايگاه «دزدان» ميخواند. او سيستم مديريتي پوتين را متهم ميكند كه «خون روسيه را ميمكد». ناوالني به حاميانش وعده داده كه «دولت فئودال» را از بين ببرد. ناوالني به عنوان يك مليگرايي افراطي با استفاده از شبكههاي اجتماعي براي نشر ايدههايش، با زباني تند جوانان را مخاطب قرار ميدهد و طبقه حاكم وفادار به پوتين را مسخره ميكند. رييسجمهور روسيه پيش از اين به ماكرون، رهبر فرانسه گفته بود كه اتهامات بياساس عليه مسكو در پرونده ناوالني نابجاست و براي روشن كردن واقعيت آنچه براي اين وبلاگنويس اتفاق افتاده است، انتقال مواد از آلمان به روسيه لازم است. سخنگوي كرملين نيز در جديدترين موضعگيري خود در رابطه با ناوالني تاكيد كرده است، كرملين از بهبود يافتن ناوالني و مرخص شدن او از بيمارستان خوشحال است. او مثل هر شهروند ديگر روس آزاد است هر زمان كه بخواهد به روسيه بازگردد. ما بهبودي كامل او را آرزو ميكنيم. نمايندگي دايمي روسيه در اتحاديه اروپا نيز اخيرا تناقضات اساسي در فرضيه مسموميت ناوالني را در قالب 9 سوال مطرح كرده و آن را رسانهاي كرده است. اين نمايندگي پرسيده است، آيا منطقي است كه مقامات روسيه در شهري با جمعيت نيمميليون نفر اقدام به مسموم كردن ناوالني با يك عامل جنگ شيميايي كنند كه در كنوانسيون منع سلاحهاي شيميايي ممنوع شده است سپس تمام تلاش خود را براي نجات او و اعزام او به آلمان كند؟ چرا مقامات روسيه بايد او را مسموم كنند؟ اگر مقامات آلمان مطمئن هستند كه ناوالني مسموم شده است پس چرا در پاسخ به درخواست ارايه نتايج تجزيه و تحليل سمشناسي در آزمايشگاه تخصصي نيروهاي مسلح آلمان به مراجع ذيربط روسيه، مقاومت نشان ميدهند و يا آنها را منتشر نميكنند؟ همچنين طرف روس اين پرسش را مطرح ميكند چرا پزشكان آلماني بيمارستان به رغم اختلاف آشكار بين علائم ناوالني آزمايشات سمشناسي و تشخيص پزشكان از گفتوگوي حرفهاي با همكاران روسي خود خودداري ميكنند؟ چرا غرب دايما اعلام ميكند كه فقط اتحاد جماهير شوروي و روسيه به توليد عوامل عصبي متعلق به گروه نوويچوك اشتغال داشتهاند و فراموش ميكنند كه براي سالهاي متمادي، متخصصان ناتو مواد اين گروه را توليد و بهبود بخشيدهاند. چرا ناوالني وارد برلين شد و توسط پليس و سرويسهاي ويژه به بيمارستان اسكورت شد و چرا در بيمارستان اقدامات امنيتي شديدي قبل از اعلام كشف نوويچوك اتخاذ شد، آيا اين به اين معني است كه برلين از قبل اطلاعاتي داشته است؟ در روزهاي اخير روزنامه لوموند نيز در 22 سپتامبر مطلبي را درباره گفتوگوي پوتين- مكرون در خصوص موضوع ناوالني منتشر كرد كه جنجالي شد. به نوشته اين روزنامه، پوتين پيشنهاد كرده بود درباره اتفاقي كه براي ناوالني افتاد، توجهها به سمت علل ديگر اين حادثه متوجه شود كه به اعتقاد برلين و پاريس موضوع مسموم شدن اوست. دميتري پسكوف، سخنگوي كرملين مدعي شد:«يك روزنامه فرانسوي نميتواند اطلاعاتي دقيق درباره محتواي گفتوگو بين ولاديمير پوتين و امانوئل مكرون داشته باشد و روسيه فكر نميكند كه اليزه گفتوگوي بين اين دو رييسجمهور را براي رسانهها فاش كرده باشد. آنچه اين روزنامه نوشته، بعيد ميدانيم درست باشد. اگر غير از اين باشد بدان معناست كه شركاي فرانسوي ما عمدا مكالمه ضبط شده بين دو رييسجمهور را در اختيار رسانهها قرار دادهاند كه اقدامي كاملا خلاف قوانين ديپلماتيك است. فرانسه نميتواند چنين كاري انجام دهد. ما حتي نميخواهيم چنين چيزي را باور كنيم.» به گفته سخنگوي روسيه «رييسجمهور مكرون در چارچوب پرونده ناوالني مستقيما روسيه را متهم كرد. ما يقينا با اين موضوع مخالفيم. روساي جمهور فرانسه و روسيه اغلب با هم اختلاف نظر دارند. آنها هرگز اين موضوع را مخفي نميكنند. هر يك از منافع كشورهاي خود دفاع و با هم بسيار گفتوگو ميكنند. اما اين موضوع مانعي براي يك گفتوگوي سازنده، موثر و مرتبط نيست». كشورهاي اروپايي نيز در زمينه ناوالني بسيار فعال هستند. سخنگوي كابينه آلمان تاكيد دارد، دولت آلمان هنوز به اين موضع پايبند است كه اقدامات مقامات روسيه در پرونده ناوالني، هنگام تدوين واكنش مشترك اتحاديه اروپا نسبت به آنچه اتفاق افتاده است مورد توجه قرار خواهد گرفت. به باور دولت آلمان در پرونده ناوالني از سازمان منع سلاحهاي شيميايي درخواست پشتيباني كرده و آزمايشگاههاي سوئد و فرانسه، دادههاي كارشناسان آلماني را مبني بر مسموميت او توسط مادهاي از گروه نوويچوك تاييد كردهاند. وزير خارجه انگليس نيز در سفرش به امريكا دستگاههاي اطلاعاتي روسيه را به نقشآفريني در بيماري ناوالني متهم و ادعا كرد تقريبا محرز شده كه دستگاههاي اطلاعاتي روسيه با سلاح شيميايي «نويچاك» او را مسموم كردهاند.