مركز آمار مي‌گويد
در 20 استان كشور نرخ تورم بالاتر از ميانگين كشوري است
تورم زير پوست استان‌ها
گروه اقتصادي
جديدترين گزارش مركز آمار ايران نشان مي‌دهد در ۱۰ استان ايران نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها در تير ماه به بيش از ۹۰درصد رسيده و در دو استان همجوار پايتخت، يعني استان‌هاي البرز و قزوين اين شاخص به ۹۸درصد افزايش يافته است. گزارش مركز آمار ايران همچنين حاكي از آن است كه 20 استان كشور در ماه گذشته تورم بالاتري را نسبت به تورم ميانگين كل كشور تجربه كرده‌اند، به عبارت ديگر حدود دو سوم استان‌ها در ماه گذشته از منظر تورم سالانه تورم بيشتر را حس كرده‌اند. روي ديگر سكه تورم نقطه به نقطه در نقاط روستايي است. خانوارهاي روستايي چهار استان قم، قزوين، سمنان و گيلان، در تير ماه امسال با تورم نقطه به نقطه بيش از صددرصد روبه‌رو بوده‌اند. اين در حالي است كه نمي‌توان دليل خاص «اقتصادي» براي چنين تورم بالايي پيدا كرد به جز اينكه ميزان توليد در روستاها آن‌قدر كاهش پيدا كرده كه اين مناطق نياز به خريد و فروش كالا از شهرها شده‌اند. يعني نوع روند معكوس در فرآيند خريد و فروش كالا. گزارش جديد مركز آمار ايران نشان مي‌دهد كه برخلاف اظهارات تيم اقتصادي دولت، پس از حذف ارز ترجيحي و آنچه «جراحي اقتصادي» خوانده مي‌شود، افزايش تورم در ايران با جهش همراه بوده است. از جمله پيامدهاي اين جهش نرخ تورم، سونامي گراني‌ها، كاهش بيش از پيش ارزش پول ملي، كاهش شديد قدرت خريد مردم، حذف بسياري از اقلام اساسي و ضروري از جمله مواد غذايي از سفره خانوارهاي ايراني و سقوط ميليون‌ها ايراني ديگر به زير خط فقر است. رييسي در اسفند ماه گذشته گفته بود كه دستور داده تا پيش از سال ۱۴۰۱ فقر مطلق در ايران ريشه‌كن شود، اما برنامه‌هاي اقتصادي او و مقام‌هاي دولت سيزدهم به وضوح بر دامنه فقر و فقر مطلق در ايران افزوده است، چراكه يكي از پيامدهاي اصلي تورم فقيرتر شدن بيش از پيش و پرشتاب افراد حقوق‌بگير، كم‌درآمد و فاقد دارايي ثابت است.
رتبه‌هاي بالاي استان‌ها در تورم نقطه‌اي
نگاهي كلي به جداول منتشر شده توسط مركز آمار نشان مي‌دهد كه خانوارهاي شهري 10 استان در حوزه خوراكي و آشاميدني در معرض تورم نقطه‌اي سه رقمي هستند. گزارش مركز آمار ايران از نرخ تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها در تير ماه، نشان مي‌دهد كه در هيچ يك از استان‌هاي ايران نرخ تورم نقطه‌اي مواد غذايي زير ۷۰درصد نبوده است. بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها» در تير ماه متعلق است به استان قزوين با ۹۸.۳درصد و پس از آن نيز استان البرز با نرخ تورم نقطه به نقطه ۹۷.۹درصد قرار دارد. در رتبه سوم بيشترين نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها استان لرستان با تورم ۹۶.۴درصد قرار دارد و پس از آن نيز آذربايجان غربي با نرخ تورم نقطه به نقطه ۹۵.۲درصد قرار گرفته است. نرخ تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها همچنين در خراسان شمالي ۹۵درصد، در گيلان ۹۴.۵درصد، در سمنان ۹۳.۸درصد، در مازندران ۹۳.۶درصد، در گلستان ۹۱.۷درصد و در خراسان رضوي نيز ۹۰.۷درصد اعلام شده است. در ۱۵ استان نيز نرخ تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها در تير ماه بين ۸۰ تا ۸۹درصد اعلام شده و از ميان ۳۱ استان ايران فقط در ۶ استان نرخ تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها بين ۷۰ تا ۷۹درصد بوده است.
تورم ماهانه در استان‌ها تخليه نشد
حذف ارز ترجيحي در خرداد ماه شوك شديدي به تورم ماهانه وارد كرد و ركورد 30 ساله تورم را شكست. با اينكه دولت اصرار دارد در تير ماه، اثر حذف ارز ترجيحي از سفره خانوار تخليه شده و ديگر نبايد نگران آن بود؛ اما نگاهي دقيق‌تر به جداول منتشر شده از مركز آمار نشان مي‌دهد كه اين گزاره چندان هم درست نيست. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغيير عدد شاخص قيمت، نسبت به ماه قبل است و براي پي بردن به اينكه نرخ تورم ماهانه چه در كل كشور و چه به تفكيك استان‌ها تا چه اندازه افزايش يافته است، كافي است يادآوري شود كه مركز آمار ايران نرخ تورم ماهانه اسفند ماه ۱۴۰۰ را ۱.۳درصد اعلام كرده بود. مقايسه اين دو آمار نشان مي‌دهد كه نرخ تورم ماهانه ۴.۶درصدي در تير ماه، ۳.۵ برابر نرخ تورم ماهانه ۱.۳درصدي اسفند ماه گذشته است. از طرف ديگر، طبق گزارش مركز آمار ايران از نرخ تورم به تفكيك استان‌ها در تير ماه سال ۱۴۰۱، «تورم نقطه به نقطه» براي خانوارهاي كشور به ۵۴درصد رسيده است و بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان آذربايجان غربي با ۶۳.۹درصد است. همچنين، در تير ماه نرخ تورم ماهانه براي خانوارهاي كل كشور ۴.۶درصد بوده، اما در بررسي نرخ تورم ماهانه به تفكيك استان‌ها، بيشترين نرخ تورم ماهانه مربوط به استان همدان با ۷.۱درصد بوده كه نرخ بسيار بالايي در «تورم ماهانه» است. همدان همچنين با ۸.۳درصد ركوردار بيشترين نرخ تورم ماهانه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها در ميان ۳۱ استان كشور در تير ماه است. اين شاخص براي كل كشور در اسفند ماه گذشته ۱.۷درصد بود كه به معناي پنج برابر شدن نرخ تورم ماهانه مواد غذايي در استان همدان است. علاوه بر اين، در تير ماه از ميان ۳۱ استان ايران فقط در يك استان نرخ تورم ماهانه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها ۳.۹درصد بوده و براي همه استان‌هاي ديگر بين ۴ تا ۸.۳درصد بوده است.
وخيم‌تر شدن وضعيت معيشتي در 14 استان
نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهي به تير ماه ۱۴۰۱ يا همان «نرخ تورم سالانه» تير ماه نيز بنابر اعلام مركز آمار ايران در استان كهگيلويه‌و‌بويراحمد بيش از ديگر استان‌ها بوده و به ۴۷.۶درصد رسيده است. اين در حالي است كه نرخ تورم سالانه كل كشور ۴۰.۵درصد اعلام شده است. پيش‌تر، مركز آمار «نرخ تورم سالانه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها» در تير ماه را ۵۴.۶درصد اعلام كرده بود كه نشان مي‌دهد ركورد نرخ تورم ۲۶ ساله اين شاخص اقتصادي در ايران را شكسته شده است. گزارش جديد مركز آمار ايران اما حاكي از آن است كه در ۱۴ استان ايران «نرخ تورم سالانه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها» در تير ماه بيش از ميزان كشوري آن بوده كه به معناي وخيم‌تر بودن وضعيت معيشتي مردم در اين استان‌ها است. استان‌هاي مازندان با ۶۱.۹درصد، قزوين و البرز هر دو با ۶۱.۶درصد ركوردار بيشترين «نرخ تورم سالانه گروه خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها» در ميان ۳۱ استان ايران‌اند.