كدام گروهها هدف حملات ايران در شمال عراق هستند؟
ايران در طول سالهاي گذشته بارها مواضع گروهكهاي چهارگانه تجزيهطلب كرد در شمال عراق را هدف حملات خود قرار داده است. چهار گروهك مشهور پاك، پژاك، حدكا و كومله، اصليترين گروههاي تجزيهطلب كرد ايراني هستند كه در اقليم كردستان عراق فعاليت ميكنند. عمده گروههاي مسلح كردي ايران فعال در اقليم كردستان عراق گرايشهاي چپگرايانه دارند. به جز حدكا كه براي مدتي خودمختاري كردستان در قالب تماميت ارضي ايران را تبليغ ميكرد، همه اين گروهها از جمله كادر رهبري كنوني حدكا، جداييطلب و خواهان استقلال كردستان هستند. حمله امريكا به عراق و هرج و مرج ناشي از آن در اقليم كردستان عراق باعث ريشه دواندن هر چه بيشتر اين گروهها در خاك عراق و تاسيس مقرهاي متعدد نظامي در اقليم كردستان عراق شد؛ تا جايي كه دو گروهك پژاك و پاك درست در همين سالها تاسيس شدهاند.
۱- حدكا (حزب دموكرات كردستان ايران): حزب دموكرات كردستان ايران قديميترين گروه مسلح كرد ايراني است كه يك سال زودتر از تاسيس حزب دموكرات كردستان عراق - حاكم كنوني اقليم كردستان عراق - تاسيس شد. همزمان با تشكيل دولت خودمختار آذربايجان توسط جعفر پيشهوري و فرقه دموكرات آذربايجان با حمايت شوروي در بحبوحه جنگ جهاني دوم اشغال ايران توسط متفقين، حزب تازه تاسيس دموكرات كردستان هم با حمايت شوروي جمهوري مهاباد را تاسيس كرد. اين دولت خودخوانده ۱۱ ماه بعد و پس از خروج شوروي از خاك ايران سرنگون شد. فعاليتهاي مسلحانه اين حزب در دوران حكومت پهلوي ادامه داشت و بعد از درگيريهاي شديد با دولت مركزي، عاقبت فعاليتهاي آن به خاك عراق منتقل شد. حدكا در دوران حضور در عراق رابطه نزديكي به حزب بعث و صدام حسين برقرار كرد. حدكا در دهههاي بعد از تشكيل جمهوري مهاباد، مدعي حمايت از فدراليسم و خودمختاري كردستان در چارچوب تماميت ارضي ايران بود، اما بعد از دبيركلي مصطفي هجري، عملا شعار اين حزب به سمت تجزيهطلبي و جدايي كردستان از ايران حركت كرده است.
۲- كومله (سازمان انقلابي زحمتكشان كردستان ايران - كومله سازمان كردستان حزب كمونيست ايران): گروهك كومله يك حزب كمونيستي است كه در دهه ۱۳۴۰ توسط عدهاي از دانشجويان كرد تاسيس شد. اين تشكيلات تا زمان انقلاب اسلامي در ايران به صورت مخفيانه فعاليت ميكرد، اما از سال ۱۳۵۷ اين گروه فعاليت خود را علني كرد. سال ۱۳۶۲ اين گروه به همراه تعدادي ديگر از گروههاي چپگرا اقدام به تاسيس حزب كمونيست ايران كردند و كومله به شاخه كردستان اين حزب تازه تاسيس تبديل شد. بعدها يكي از بنيانگذاران گروه به نام عبدالله مهتدي از حزب انشعاب كرد و سال ۱۳۷۹ حزب كومله كردستان ايران را تاسيس كرد. انشعابيهاي كومله معتقدند كه تفكر كمونيسم تفكري پوسيده است و مانع پيشرفت اهداف اين گروه ميشود. كومله از جمله نخستين گروهكهايي بود كه بلافاصله بعد از تاسيس نظام جمهوري اسلامي ايران عليه دولت مركزي دست به اسلحه برد. گروهك كومله در جنگ تحميلي عراق عليه ايران از جمله گروههايي بود كه از حكومت صدام حسين براي انجام عمليات عليه نيروهاي مسلح ايران كمك دريافت ميكرد. كومله همچنين بين سالهاي ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۷ وارد جنگ مسلحانه گستردهاي با حدكا شد.
۳- پژاك (حزب حيات آزاد كردستان): پژاك گروهي مسلح از شاخههاي حزب كارگران كردستان تركيه (پكك) است كه فعاليتهاي اين حزب چپگراي تركيه را در مناطق كردنشين ايران پيگيري ميكند. پژاك از سوي ايران، تركيه و ايالات متحده امريكا گروه تروريستي تلقي ميشود. با اين حال هم ايران و هم تركيه، ايالات متحده امريكا را به حمايت از اين گروهك و پكك متهم ميكنند. پژاك در طول دهه ۱۳۹۰ عملياتهاي تروريستي متعددي در خاك ايران انجام داده است. حمله امريكا به عراق در سال ۲۰۰۳ فرصت مناسبي را براي فعاليت گسترده گروههاي كرد وابسته به پكك در شمال عراق فراهم كرد و تشكيلات پژاك هم در همين دوران ايجاد شد. گروهكهاي قديمي كرد نسبت به فعاليت پژاك بدبين هستند و درگيريهايي ميان گروههاي حدكا و كومله با پژاك گزارش شده است.
۴- پاك (حزب آزادي كردستان): پاك، جوانترين گروهك مسلح كرد در اقليم كردستان عراق محسوب ميشود كه ريشههاي آن به سازمان چريكهاي فدايي خلق باز ميگردد. اين گروه سال ۱۳۸۵ توسط فردي به نام حسين يزدانپناه تاسيس شده است. گفته ميشود كه اين گروه تازه تاسيس رابطه بسيار نزديكي به دولت اقليم كردستان عراق دارد و حتي ادعا ميشود كه اين حزب مستقيما با حمايت مسعود بارزاني، رهبر حزب دموكرات كردستان عراق تاسيس شده است. پاك يك گروه تجزيهطلب بوده و مدعي است كه به دليل مسدود بودن مسير فدراليسم و خودمختاري در قالب حكومت ايران، مناطق كردنشين بايد از ايران جدا شوند. در تازهترين حملات موشكي و پهپادي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مقرهاي اين گروه در منطقه «پردي» هدف حمله قرار گرفتهاند.