احسان لطيفي
كابينه اسراييل براي بررسي پيشنهاد مصر جهت پايان دادن به جنگ غزه تشكيل جلسه داد. احتمالا طرح سه مرحله‌اي قاهره با مقاومت حماس و اسراييل مواجه خواهد شد. مقامات اسراييلي اعلام كردند كه كابينه جنگي اين بازيگر براي بررسي طرح سه‌مرحله‌اي مصر جهت پايان دادن به جنگ غزه تشكيل جلسه داد. پيشنهاد قاهره كه نسخه‌اي از آن توسط وال‌استريت ژورنال بررسي شد، جامع‌ترين طرح صلحي است كه طي جنگ ۱۱ هفته‌اي غزه، دراختيار حماس و اسراييل قرار گرفته شده است.
طرحي شكننده!
وال استريت ژورنال نوشته، انتظار مي‌رود برخي از مفاد اين طرح با مقاومت شديد هر دو طرف مواجه شود. اين طرح خواستار توقف اوليه نبرد براي آزادي اسراي اسراييلي از جمله كودكان، زنان و سالمنداني است كه نياز به مراقبت فوري پزشكي دارند كه
در ازاي آن نيز حدود ۱۴۰ اسير فلسطيني از زندان‌هاي اسراييل آزاد خواهند شد. به دنبال آن، دولتي انتقالي براي نوار غزه و كرانه باختري متشكل از جناح‌هاي مختلف فلسطيني از جمله حماس تشكيل مي‌شود.
درحالي كابينه جنگ اسراييل تشكيل جلسه مي‌دهد كه فشارها براي بازگرداندن ۱۲۹ اسير باقيمانده به خانه افزايش مي‌يابد. در عين حال نيز تعداد كشته‌شدگان سربازان اسراييلي در حال افزايش است. بني گانتز، وزير اسراييلي كابينه جنگي سه نفره اسراييل به گروهي از خانواده‌هاي اسرا گفت كه چندين پيشنهاد براي آزادي اسيران در دست اقدام است اما به گفته يكي از حاضران در جلسه، گالانت مدعي شد كه مشخص نيست همه اين طرح‌ها به‌طور جدي مورد بررسي قرار مي‌گيرند. به گفته شخص حاضر در جلسه، گانتز گفت: «من نمي‌توانم بگويم هنوز پيشرفتي حاصل شده يا نه. مصر پيشنهادهايي داده و طرح‌هاي ديگري نيز از هر سويي مطرح مي‌شوند. من حتي نمي‌دانم كدام يك از آنها حتي به درد بخور هستند.» شوراي امنيت ملي كاخ سفيد از اظهارنظر درباره پيشنهاد مصر خودداري كرد. با ادامه تلاش‌ها براي دستيابي به توافقي جهت تبادل اسرا، يكي از مقامات دولت بايدن گفت كه ايده‌هاي مختلف زيادي مطرح مي‌شود، بنابراين به ايده‌اي به‌خصوص وزن زيادي داد.
بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل در بازديد از سربازان در شمال غزه هيچ نشانه‌اي مبني بر پايان سريع جنگ بروز نداد. او مدعي شد: «ما متوقف نمي‌شويم. جنگ تا پايان ادامه دارد.»
جزييات طرح قاهره
وال‌استريت ژورنال با انتشار مقاله‌اي در روز دوشنبه اعلام كرد كه سه پيش‌نياز براي صلح بين اسراييل و فلسطينيان غزه وجود دارد: «حماس بايد كنار گذاشته شود، غزه بايد نظامي‌زدايي شده و جامعه فلسطين بايد (به ادعاي اسراييل) از چهره‌هايي با افكار نزديك به حماس خالي شود.» مصر پيشنهاد چند مرحله‌اي خود را اواخر هفته گذشته با اسراييل، حماس، قطر و ايالات‌متحده در ميان گذاشت. قاهره همچنين با تشكيلات خودگردان فلسطين، نهاد نيمه خودمختار كه بخش‌هايي از كرانه باختري را كنترل مي‌كند، در مورد بخش‌هايي از طرح گفت‌وگو كرد. به گفته مقامات مصري، اين گفت‌وگوها شامل ايجاد دولتي انتقالي و تكنوكراتيك پس از دستيابي به توافق آتش‌بس ميان اسراييل و حماس است.
پيشنهاد مصر كه به عنوان مذاكره‌كننده كليدي بين اسراييل و حماس ظاهر شده، از هر دو طرف با موانع قابل توجهي روبه‌رو خواهد شد.
گنجاندن حماس در هر دولت انتقالي با هدف جنگي اسراييل براي كنار گذاشتن اين گروه در تضاد بوده، درحالي كه آزادي اسراي ارشد فلسطيني با مقاومت كابينه راستگراي اسراييل مواجه خواهد شد. گرشون باسكين كه قبلا از طرف اسراييل درباره توافق آزادسازي گروگان‌ها مذاكره كرده بود، به وال استريت ژورنال گفت: «اين توافق واقعا يك پيروزي براي حماس بوده و براي من واقعا دشوار است كه ببينم اسراييلي‌ها با آن موافقت كنند.» حماس رسما به اين پيشنهاد واكنش نشان نداد. اما بعيد است كه يحيي سنوار، رهبر حماس در غزه توافقي را بپذيرد كه به موجبش، قدرت در غزه را رها كرده و اسراي اسراييلي را آزاد كند. ۱۶ سال است كه اين گروه در غزه قدرت دارند. عزت ريشق، يكي از مقامات ارشد حماس كه گفته مي‌شود در قطر مستقر است، با صدور بيانيه‌اي موضع اين گروه مبني بر عدم مذاكره بدون «پايان كامل تجاوز» را تكرار كرد. او گفت حماس با «آتش‌بس موقت يا جزيي كوتاه‌مدت» موافقت نخواهد كرد.
آتش زير خاكستر!
اسراييل به دليل تلفات بالاي غيرنظاميان با انتقاد بين‌المللي مواجه است. اين جنگ همچنين تلفات سنگيني بر غيرنظاميان غزه وارد كرده و اين منطقه با بحران انساني عظيمي روبه‌رو است. به گفته مقامات بهداشتي حماس، بيش از ۲۰ هزار فلسطيني عمدتا زن و كودك در اين جنگ كشته شده‌اند. روز دوشنبه، ارتش اسراييل مدعي شد كه درگيري‌ها در پايگاه حماس در خان يونس ادامه دارد؛ جايي كه اسراييل در حال تكميل كنترل عملياتي خود بر مسيرهاي اصلي شهر است. مقامات بهداشتي غزه اعلام كردند كه حملات هوايي سه‌شنبه شب اسراييل ده‌ها فلسطيني را در مركز غزه كشته است.
به گفته مقامات بهداشتي فلسطين و جمعيت هلال‌احمر فلسطين، اين حملات باعث آسيب به جاده‌ها شد، در تلاش‌هاي امدادي اخلال وارد كرد و باعث شد كه اجساد هنوز زير آوار بمانند.
اواخر روز دوشنبه، ارتش اسراييل مدعي شد كه سربازان يك خودروي تويوتا كرولا با پلاك اسراييلي را پيدا كردند كه متعلق به خانواده سامر تالالكا، اسير كشته‌شده اسراييلي بود. ارتش گفت كه لكه‌هاي خون كه مشخص شد متعلق به اسيري ديگر است، در خودرو كشف شد. در اوايل ماه جاري، تالالكا و دو گروگان اسراييلي ديگر پس از بيرون آمدن از ساختماني در شمال غزه توسط سربازان اسراييلي هدف گلوله قرار گرفتند. ارتش اسراييل ادعا مي‌كند كه مرگ آنها خطاي انساني بوده است. مرگ اين سه نفر فشار بر كابينه نتانياهو براي اقدامات جديدي جهت آزادي اسراي باقيمانده را افزايش داد.
درحالي كه نتانياهو طي نطق خود در مجلس اسراييل قول داد كه به جنگ ادامه دهد، بستگان اسرا صحبت او را قطع كرده و خواستار بازگشت فوري آنها شدند. آنها فرياد مي‌زدند: «اكنون! اكنون!»
اواخر روز يكشنبه، ارتش اسراييل ادعا كرد كه شبكه تونلي زيرزميني بزرگي را كه به عنوان مركز فرماندهي شمالي حماس عمل مي‌كرد، برچيده است. ارتش مدعي شد كه اين شبكه محل عمليات فرماندهاني بود كه حمله ۷ اكتبر حماس به جنوب سرزمين‌هاي اشغالي را هدايت مي‌كردند. ارتش اسراييل همچنين در ادعايي گفت كه از شبكه تونل‌ها براي نگهداري اسراي اسراييلي نيز استفاده شده است. ادعايي كه تاييد نشده است.
صلح پلكاني!
مرحله اول پيشنهاد مصر از اسراييل و حماس مي‌خواهد تا با توقف تقريبا ۱۰ روزه درگيري‌ها موافقت كرده كه طي آن تمامي اسراي غيرنظامي كه در غزه نگهداري مي‌شوند در ازاي آزادي حدود ۱۴۰ زنداني فلسطيني در اسراييل آزاد مي‌شوند. در اين مرحله همچنين از اسراييل خواسته مي‌شود تا نيروهاي خود را از جوامع مسكوني در غزه خارج كند و اجازه حركت آزادانه فلسطيني‌ها در سراسر نوار غزه را بدهد. اسراييل همچنين پرواز هواپيماهاي بدون سرنشين بر آسمان غزه را متوقف كرده و اجازه مي‌دهد كمك‌هاي ارسالي به غزه، خصوصا به بخش شمالي كه دسترسي به آن محدود شده است، افزايش يابد.
در مرحله دوم و سوم، اسراييل و حماس براي آزادي سربازان زن اسراييلي و سپس سربازان مرد اسراييلي در ازاي تعداد زيادي از زنداني‌هاي فلسطيني مذاكره خواهند كرد.
تبادل اسرا و زنداني‌ها، همراه با تشكيل دولت انتقالي و تكنوكراتيك، انبوهي از چالش‌هاي مذاكراتي را براي هر دو طرف ايجاد مي‌كند.
برنامه‌هاي دولت انتقالي حماس و فتح (دو جريان رقيب فلسطيني) را به آشتي و همكاري با يكديگر ملزم مي‌كند. پس از روي كار آمدن دولت انتقالي، انتخابات برگزار مي‌شود كه پس از آن، رهبري جوان‌تر كه اكثريت فلسطيني‌ها آن را پذيرفته‌اند، جانشين محمود عباس، رييس ۸۸ ساله تشكيلات خودگردان خواهد شد.
در حالي كه مقامات امريكايي قبلا بر نقش تشكيلات خودگردان فلسطين تاكيد كرده بودند، نتانياهو با ورود اين گروه به غزه پساجنگ خودداري كرده است.