با توجه به ناترازی‌های برجای مانده از مدیریت در حوزه انرژی
رییس جمهور خواستار کاهش دو درجه از دماي منازل و محل كار شد
يك روز پس از آنكه برخي رسانه‌ها از بازگشت خاموشي‌ها به بخش خانگي خبر دادند؛ شركت توانير به‌طور رسمي از اجرايي شدن برنامه زمان‌بندي قطع برق و آغاز دوباره خاموشي‌ها در بخش خانگي خبر داده است. قطع برق خانگي در سراسر كشور، طي جدول زماني مشخصي از ۲۱ آبان امسال آغاز شد و تا ششم آذر، برق براي ساعاتي در طول روز قطع مي‌شد كه مدت زمان اين خاموشي‌ها، دو ساعت بود. اما از 6 آذرماه به بعد، قطع برق مشتركان خانگي متوقف شده و به بخش صنايع منتقل شده بود. هرچند اين اتفاق زياد دوام نياورد و از 21 آذرماه يعني فقط ظرف 15 روز، دوباره قطع برق مشتركان خانگي از سر گرفته شد؛ اين‌بار بدون اعلام قبلي، بدون برنامه‌ريزي مشخص زماني و حتي خارج از بازه‌هاي زماني دو ساعته كه پيش‌تر گفته شده بود! اين قطعي‌ها در حالي رخ مي‌دهد كه در سال‌هاي اخير بار‌ها بر لزوم ارتقاي زيرساخت‌هاي توليد و توزيع انرژي تاكيد شده، اما مشكلات مديريتي و كمبود سرمايه‌گذاري، اين چالش‌ها را تداوم بخشيده است. به گفته محسن ذبيحي، معاون هماهنگي توزيع شركت توانير، با توجه به «افزايش شديد مصرف انرژي»، برنامه زمان‌بندي قطع برق مطابق با جداول خاموشي در كشور اجرايي مي‌شود. ذبيحي با بيان اينكه بيش از ۹۰ درصد برق كشور با نيروگاه‌هاي حرارتي و سوخت گاز تامين مي‌شود، گفت كه «كاهش دماي هوا در اكثر نقاط كشور و عدم تحويل سوخت كافي به نيروگاه‌ها، باعث محدوديت در تامين برق مشتركان خانگي شده» است.
دعوت دولت به كاهش دماي خانه ها
از سوي ديگر، دولت نيز از مردم درخواست كرده تا در مصرف گاز صرفه‌جويي كنند. آن هم زماني كه گزارش‌هاي هواشناسي از ورود يك موج بارشي قطبي به ايران خبر مي‌دهند و بسياري از استان‌هاي سردسير هشدار هواشناسي صادر كرده‌اند. مسعود پزشكيان، رييس جمهور، راه‌حل مقابله با قطع مكرر برق را كاهش دماي محيط خانه‌ها عنوان كرد و از مردم خواست براي تامين سوخت كشور، دو درجه از دماي محيط منازل و محل كار كم كنند. پس از مسعود پزشكيان، فاطمه مهاجراني، سخنگوي دولت نيز با دعوت از مردم براي پيوستن به پويش كاهش ۲ درجه‌اي دماي محيط منازل با انتشار پيامي ويديويي در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس اظهار كرد: امسال زمستان سردي پيش‌رو داريم كه كمي زودتر از سال‌هاي گذشته فرارسيده است. براي اينكه هواي آلوده كمتري تجربه كنيم، مديريت سوخت داشته باشيم و چرخ صنايع نيز از چرخيدن بازنماند، لازم است همه با هم دماي خانه‌هاي‌مان را ۲ درجه كمتر كنيم و به پويش ۲درجه كمتر بپيونديم. سخنگوي دولت اضافه كرده كه هر يك درجه كاهش دما، معادل صرفه‌جويي ۲۵ ميليون مترمكعب گاز است كه با كاركرد يك روز يكي از فازهاي پارس جنوبي در توليد گاز برابر است. باهم كمك كنيم تا بتوانيم به راحتي زمستان را گرم‌تر و بهتر بگذرانيم.
قطع برق باغ ويلاها
شركت توزيع نيروي برق تهران بزرگ نيز در اطلاعيه‌اي از آغاز خاموشي‌ها و انتشار جدول زماني قطع برق خبر داد و از مردم درخواست كرده تا براي اطلاع از برنامه زمان‌بندي اعمال محدوديت برق در بخش خانگي و تجاري، به سايت اين شركت مراجعه كنند. توانير در اطلاعيه‌اي ديگر از قطع برق باغ‌ويلاها، سكونتگاه‌هاي غيردايم و استخرهاي اختصاصي، در صورت افزايش مصرف متعارف و عدم رعايت كاهش مصرف خبر داد. اين شركت در اطلاعيه خود عنوان كرده كه «به منظور جبران ناترازي سوخت نيروگاه‌ها و حفظ پايداري شبكه برق»، تامين انرژي اين اماكن در اولويت اين شركت نيست.
احتمال تداوم خاموشي در زمستان
بر اساس آمارهاي موجود، نياز مصرف برق كشور حدود ۵۰ هزار مگاوات است و اگر سوخت مورد نياز براي توليد اين ميزان نيروگاه تامين نشود برخي مواقع براي مديريت مصرف خاموشي اعلام مي‌شود. يك نيروگاه روزانه حدود ۴ ميليون ليتر گازوييل مصرف مي‌كند كه با توجه به چالش تامين گاز در فصل زمستان اين سوخت مايع براي نيروگاه‌ها بايد تامين شود و اگر اين اتفاق نيفتد، احتمال از مدار خارج شدن نيروگاه‌ها در فصل زمستان نيز مي‌رود. تاكنون تمام وعده‌هاي وزارت نفت مبتني بر اين بوده كه سوخت مورد نياز نيروگاه‌ها تامين خواهد شد و جاي نگراني نيست، اما به گفته دبير انجمن صنفي نيروگاه‌هاي كشور «اگر سوخت تامين نشود ممكن است در زمستان نيز با محدوديت تامين برق مواجه شويم.»
به گفته اين مقام صنفي حوزه برق، «در پيك تابستان حدود ۸۰ هزار مگاوات نياز به برق داشتيم در حالي كه كل ظرفيت توليد برق كشور حدود ۶۲ هزار مگاوات است و با توجه به اينكه حدود ۵ تا ۶ درصد هم رشد مصرف داريم نياز داريم ۲۵ هزار مگاوات ظرفيت جديد ايجاد كنيم كه ناترازي رفع شود، در برنامه هفتم پيش‌بيني شده كه بخش عمده‌اي از اين ميزان را از تجديدپذيرها اعم از خورشيدي، بادي و زيست توده تامين كنيم كه نياز به سرمايه‌گذاري دارد.»
آيا افزايش قيمت برق راهكار درستي است؟
در ماه‌هاي اخير قبض برق بسياري از مشتركان خانگي با شوك بالاي قيمتي مواجه بوده و حتي گفته مي‌شود كه بهاي برق براي برخي مشتركان كم‌مصرف نيز تا 38درصد افزايش پيدا كرده است. (جماران. كد خبر: 1652595) اما آيا با افزايش قيمت برق مي‌توان صرفه‌جويي ايجاد كرد؟
از دهه ۷۰ ميلادي تا امروز، دولت‌ها به كاهش مصرف انرژي، اصلاح ساختار‌ها و اصلاح تكنولوژي‌ها پرداخته‌اند. اما ايران همچنان اصرار دارد كه لوازم خانگي پرمصرف ايراني را توليد و توزيع كند، بدون اينكه تكنولوژي‌هاي جديد منتقل شود. در حال حاضر لوازم پرمصرف در جامعه توزيع مي‌شوند و از طرف ديگر، دولت برق را گران مي‌كند، اما مصرف كنترل نمي‌شود. اين چرخه معيوب در نهايت فروريزش خواهد كرد. آرش نجفي، رييس كميسيون انرژي اتاق ايران، در اين باره مي‌گويد: « دولت قصد دارد كه قيمت برق را با همين روش‌ها به روز كند، چرا كه اقتصاد ديگر نمي‌تواند با اين روش پيش برود. اما اگر دولت اقتصاد را خوب درك كند، متوجه خواهد شد كه وقتي يك مخزن سوراخ است، نبايد آن را با آب پر كرد. بايد سوراخ و درز‌هاي مخزن را درست كند يا خود مخزن را اصلاح كند. اما براي دولت سودي به جهت اصلاح مخزن وجود ندارد و تنها تلاش مي‌كند در اين مخزن مدام آب بريزد. اين موضوع منطقا راه به جايي نخواهد برد. مشكل اصلي اين است كه دولت نمي‌داند اتلاف انرژي عامل اصلي مشكلات است. موضوعي كه دنيا بيش از ۵۰ سال است روي آن تمركز كرده و به نتايجي رسيده است.»
به گزارش اتاق ايران، نجفي با انتقاد از نبود توجه به موضوع بهينه‌سازي تصريح كرد: دولت تنها روي افزايش قيمت انرژي تمركز كرده، بدون اينكه بداند ذي‌نفع نهايي اين فرآيند خود دولت است. دولت بايد صرفه‌جويي را در اولويت قرار دهد. چرا به شركت بهينه‌سازي مصرف سوخت توجه نمي‌كنند؟ چون بنيانگذار آن فردي بوده كه باب ميل‌شان نبوده، آيا بايد كل ساختار كشور به‌خاطر اين موضوع ناديده گرفته شود و تحت فشار قرار بگيرد؟