ماحصل ديدار تاريخي
اون و ترامپ
فعلا هيچ
شهاب شهسواري
رسانههاي جهان، صبح روز سهشنبه يكي از كمسابقهترين گفتوگوهاي سياسي را در دهههاي اخير مخابره كردند، بعد از هفتهها گمانهزني و زمينهچيني، دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا در هتل كاپلاي جزيره سانتوسا در سواحل سنگاپور با كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي ديدار و گفتوگو كرد؛ ديداري ميان رهبران دو كشور كه از زمان تاسيس جمهوري دموكراتيك خلق كره تاكنون رخ ندادهبود و دو رهبر پيشين كره شمالي و 11 رييسجمهور قبلي امريكا از انجام آن بازماندهبودند. اما دونالد ترامپ، كه وعده داده است بعد از 25 سال تلاش، عاقبت پرونده كره شمالي را براي هميشه مختومه كند و به ازاي تضمين امنيت به نظام اين كشور، شبه جزيره كره را از سلاحهاي هستهاي عاري كند، در اولين گام با رهبر اين كشور ديدار و گفتوگو كرد. هر چند بر اساس گزارش رسانهها، متخصصان زبان بدن، از تسلط دونالد ترامپ در تصاوير منتشر شده از اين ديدار و اضطراب در چهره كيم جونگ اون خبر ميدادند، اما بعد از آنكه ترامپ اعلام كرد تصميم گرفته است رزمايشهاي مشترك نظامي با كره جنوبي را متوقف كند، برخي تحليلگران اين ديدار را يك پيروزي بزرگ براي كيم عنوان كردند؛ ديداري كه هر دو طرف از انجام آن بسيار خوشحال به نظر ميرسيدند و هر دو نتايج آن را مثبت ارزيابي كردند. ترامپ و اون، 9 صبح به وقت سنگاپور، با حضور يك مترجم پشت درهاي بسته با يكديگر گفتوگو كردند. حاشيههاي اين نشست از جمله تور دونالد ترامپ براي نشان دادن خودروي رياستجمهوري بزرگش مشهور به غول، به كيم و واكنش سرد كيم به شوخي دونالد ترامپ با عكاسان قبل از ناهار كاري كه از آنها ميخواست تا عكسهايي بگيرند كه در آن دو رهبر «لاغر و خوشگل» به نظر برسند، يا حضور يك مامور امنيتي كره شمالي براي ضد عفوني كردن خودكار كيم جونگ اون، پيش از امضاي بيانيه مشترك دو رهبر، توجه رسانهها را به خود جلب كرد. رييسجمهور امريكا قبلا ادعا كردهبود كه اگر احساس كند رهبر كره شمالي در مذاكرات صداقت ندارد يا جدي نيست، در همان چند دقيقه اول مذاكرات را ترك خواهد كرد، اما با وجود هفت دهه دشمني ميان دو كشور، مذاكرههاي خصوصي دو رهبر نزديك به 40 دقيقه طول كشيد و دو طرف بلافاصله براي شركت در مذاكراتي با حضور مشاوران ارشدشان به اتاق ديگري رفتند. ترامپ بعد از اين گفتوگو به شبكه خبري ايبيسي گفت: «من در طول زندگيام براي معاملههاي زيادي گفتوگو كردهام و گاهي فردي كه بسيار به او بياعتماد بوديد در طول مذاكرات نشان ميدهد كه يكي از قابل اعتمادترين آدمهاست و گاهي آدمي كه بسيار به او اعتماد داريد در طول مذاكرهها نشان ميدهد كه فردي قابل احترام نيست. من باور دارم كه كيم خواستار به سر انجام رساندن اين توافق است.»
بيانيه مشترك
همانگونه كه رسانههاي بينالمللي پيش از اين نيز پيشبيني كردهبودند، گفتوگوهاي ترامپ و كيم به يك بيانيه مختصر ختم شد. بيانيهاي چهاربندي كه در آن كره شمالي به خلع سلاح هستهاي تعهد دادهبود و امريكا به تضمين امنيت و عاديسازي روابط با پيونگيانگ، در پايان نشست رهبران دو كشور به امضاي كيم و ترامپ رسيد. در اين بيانيه آمده است كه مذاكرات آينده ميان دو كشور با هدايت مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا و يك مقام بلندپايه دولت پيونگيانگ در «نزديكترين تاريخ ممكن» برگزار خواهد شد تا «نتايج نشست را عملي كند.» در اين بيانيه همچنين آمده است كه دو كشور «تلاش مشترك خود را براي ايجاد يك پيمان صلح پايدار و باثبات» پيشميبرند. دونالد ترامپ بعد از گفتوگوهايش با كيم جونگ اون، در پاسخ به خبرنگاران تاكيد كرد «خيلي خيلي زود، قطعا» روند خلع سلاح هستهاي كره شمالي آغاز خواهد شد. در اين بيانيه دو طرف بر «تعهد قاطع و جدي خود براي خلع سلاح كامل هستهاي شبه جزيره كره» تاكيد كردند. بعد از اين نشست از دونالد ترامپ سوال شد كه چرا عبارت كليدي واشنگتن براي مذاكرات، يعني «خلع سلاح كامل، قابل راستيآزمايي و بازگشتناپذير كره شمالي» در بيانيه امضا شده ميان دو طرف ذكر نشده است، ترامپ پاسخ داد: «وقت زيادي نداشتيم، من فقط يك روز اينجا بودم.»
توقف رزمايشهاي مشترك؟
اظهارات ترامپ در گفتوگو با شبكه خبري ايبيسي در مورد توقف اجراي رزمايشهاي مشترك با كره جنوبي، موجب شگفتي بسياري از ناظران شده است، تا جايي كه برخي اعتقاد دارند، ممكن است تفسير غلطي از اظهارات ترامپ صورت گرفته باشد چراكه اجراي اين خواسته كره شمالي قبل از آغاز اقدامهاي عملي پيونگيانگ، يك امتياز بزرگ به رهبر كره شمالي محسوب ميشود. به گزارش رويترز، سخنگوي نيروهاي نظامي امريكا در كره جنوبي با اظهار بياطلاعي از دستور جديد در مورد توقف رزمايشهاي مشترك تاكيد كرده است: «در هماهنگي با جمهوري كره، ما تا دريافت دستورات استعداد و آرايش نظامي كنوني را حفظ خواهيم كرد.» به گزارش شبكه خبري انبيسي، ارتش كره جنوبي هم با انتشار بيانيهاي نسبت به مفهوم گفتههاي ترامپ اظهار ترديد و تصريح كرده است: «در مورد اظهارات رييسجمهور ترامپ در مورد توقف رزمايشهاي مشترك نظامي، لازم است كه معناي دقيق يا منظور اصلي از بيان اين اظهارات در شرايط كنوني را دريابيم.» تا پيش از ديدار روز گذشته رهبران امريكا و كره شمالي، مقامهاي نظامي كره جنوبي و امريكا، از جمله ژنرال جيم متيس، وزير دفاع امريكا بهشدت با توقف رزمايشهاي مشترك نظامي مخالف بودند و استدلال ميكردند كه توقف اين رزمايشها باعث اختلال در ائتلاف نظامي سئول- واشنگتن و همچنين تضعيف بازدارندگي در مقابل تجاوز احتمالي كره شمالي ميشود.
پيروزي بزرگ كيم
جان اورارد، سفير پيشين بريتانيا در كره شمالي، به شبكه خبري اسكاينيوز ميگويد كه به نظر او، پيروز اصلي نشست دوجانبه رهبران كره شمالي و امريكا، كيم جونگ اون بود. اين ديپلمات پيشين معتقد است بيانيه مشترك امضا شده توسط ترامپ و كيم يك سند خامدستانه است كه ارزش حقوقي ندارد. اورارد تصريح ميكند: «كيم بعد از بازگشت به كره ادعا خواهد كرد كه هوش و توانايي ديپلماتيكش باعث شد تا رييسجمهور ايالات متحده امريكا را پاي ميز مذاكره بكشاند. او خواهد گفت و قطعا درست ميگويد اولين رهبر كره شمالي بود كه با يك رييسجمهور امريكا از جايگاه برابر گفتوگو كرد. او يك بازي بزرگ را برده است. تنها چيزي كه لازم داشت يكسري عكس ثبت شده از خودش بود كه در جايگاهي برابر و همتراز با رييسجمهور امريكا ايستاده است. بقيه تحولات براي او اولويت كمتري داشت. بعد از ديدار تصور ميشد كه كيم چيز خيلي زيادي از اين ديدار به دست نياورده است، در حالي كه رييسجمهور امريكا بعدا مشخص كرد كه قرار است رزمايشهاي مشترك نظامي با كره جنوبي را متوقف كند. تنها دستاوردي كه امريكا داشت حرفهاي ترامپ بود كه ادعا ميكند كيم خيلي روي حرفش جدي است و يك بيانيه خامدستانه كه چيز زيادي در اختيار ما قرار نميدهد. من مطمئن نيستم كه ترامپ دقيقا متوجه شدهباشد كه چه چيزي را امضا كرده است! چون تنها چيزي كه در اين بيانيه آمده است، خلع سلاح هستهاي شبه جزيره كره و نه كره شمالي است، موضوعي كه همين دو ماه پيش، رهبر كره در بيانيه مشترك با كره جنوبي به آن تعهد داده بود.
آنچه در دستور كار نبود
دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا بعد از گفتوگوهايش با كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي، در برابر دوربين شبكه تلويزيوني ايبيسي قرار گرفت تا به سوالات جورج استپانوپولوس، خبرنگار اين شبكه در مورد گفتوگوها با كره شمالي پاسخ بدهد. در اين گفتوگوي كوتاه اختصاصي ترامپ اعلام كرد كه بخشي از مهمترين موارد مربوط به اختلافهاي پيونگيانگ و واشنگتن در گفتوگوهاي دوجانبه حتي مورد اشاره قرار نگرفته است. ترامپ در برابر اين سوال كه آيا در اين گفتوگوها مساله خروج نيروهاي نظامي امريكا از خاك كره جنوبي مطرح شد يا نه، گفته است: «ما در اين مورد صحبتي نكرديم، ما قرار نيست ديگر رزمايش اجرا كنيم، من تصور ميكنم كه اين نمايشهاي جنگي بسيار حساسيتبرانگيز است، در عين حال به نظر من بسيار هزينهبر هم بود.» او همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا در مورد جمع كردن چتر حمايت هستهاي امريكا از فضاي كره جنوبي در اين گفتوگوها توافقي صورت گرفته است، گفت: «اصلا اين موضوع روي ميز مذاكرات نبود و هيچ گفتوگويي در مورد آن انجام نشد.»
آژانس آماده راستيآزمايي
بلافاصله بعد از انتشار جزييات بيانيه مشترك كيم و ترامپ، يوكيو آمانو، مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي با انتشار بيانيهاي اعلام كرد كه آژانس آماده است تا به كره شمالي در خلع سلاح هستهاي كمك كند. كره شمالي از سال 2003 امضاي خود در پيمان عدم اشاعه هستهاي (NPT) را پس گرفته است و عضو آژانس نيست، اما آمانو در بيانيه خود تاكيد كرد: «آژانس بينالمللي انرژي اتمي آماده است تا در صورت درخواست هر يك از كشورهاي مورد نظر، بر اساس مجوز شوراي حكام آژانس هرگونه راستيآزمايي لازم براي جمهوري دموكراتيك خلق كره را انجام دهد.»