در شرايطي كه اخبار حكايت از توافق و طرح پيشنهاد روسيه و عربستان براي افزايش توليد نفت اوپك در نشست اوپك دارد، بيژن نامدار زنگنه؛ وزير نفت در بدو ورود به وين در جمع خبرنگاران اعلام كرده است كه «نه اوپك سياسي است و نه نفت يك سلاح سياسي.»
او تاكيد كرده است كه« با هرگونه افزايش توليد نفت اعضاي اوپك مخالفم و لازم است اوپك هر گونه استفاده از نفت را به عنوان يك سلاح يا ابزار عليه برخي كشورها محكوم كند.»
در روزهاي نخست هفته جاري بود كه نواك وزير انرژي روسيه از توافق دو كشور عربستان و روسيه براي درخواست افزايش توليد 500هزار تا 1.5 ميليون بشكه‌اي نفت در سه ماهه سوم سال جاري خبر داد. خبري كه با مخالفت ايران مواجه شد و در نخستين واكنش حسين كاظم‌پور اردبيلي نماينده ايران در اوپك اعلام كرد كه ايران و عراق و ونزوئلا اين تصميم را وتو خواهند كرد. البته با توجه به اينكه هر نوع تصميم‌گيري در اوپك با اجماع همه اعضا صورت مي‌گيرد به نظر مي‌رسد با مخالفت ايران پرونده افزايش توليد اوپك بسته خواهد شد.
اعضاي اوپك از ديروز (چهارشنبه) به وين رفته‌اند تا ضمن شركت در هفتمين سمينار و صد‌وهفتادوچهارمين نشست اوپك در هفتمين سمينار نيز با شعار «نفت؛ همكاري براي آينده‌اي پايدار» شركت كنند.
زنگنه سه‌شنبه شب در بدو ورود به هتل كمپينسكي وين، در جمع خبرنگاران نسبت به رفتارهاي مداخله‌جويانه رييس‌جمهوري امريكا كه به سياسي شدن بازار نفت منجر شده است، واكنش نشان داد و گفت: «براي من و برخي اعضاي اوپك بسيار مهم است كه بازار نفت غيرسياسي باشد؛ براساس منافع توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان عمل كند و مبتني بر عرضه و تقاضا پيش برود. اوپك سازماني نيست كه از دستورهاي رييس‌جمهوري امريكا پيروي كند. آقاي ترامپ فكر مي‌كند مي‌تواند آنچه را مي‌خواهد به اوپك تحميل كند و با توسل به اعمال تحريمها عليه دو عضو مهم سازمان، بازار را با مخاطره مواجه سازد؛ به همين منظور از اوپك توقع مي‌رود تغييراتي در تصميمات خود بدهد تا به كاهش قيمت‌ها كمك كند.» او در پاسخ به اين سوال كه آيا با پيشنهاد مشخصي به نشست ۱۷۴ اوپك در وين آمده است، گفت: «پيشنهاد مشخصي نيست، اما موضع مشخصي در اين نشست داريم. تصميم‌گيري درباره اتمام توافق كاهش توليد، نياز به اجماع اعضاي اوپك دارد، اوپك سازماني مستقل است و يك سازمان امريكايي نيست و تفاوت بسيار مهمي بين اوپك و IEAو EIA وجود دارد. اوپك سازماني نيست كه دستور كارش را از امريكا بگيرد و آن را اعمال كند. اوپك بخشي از وزارت انرژي امريكا نيست.»
چراغ سبز به امريكا نشان ندهيم
زنگنه ادامه داد: «رييس‌جمهوري امريكا با تحريم‌هايي كه عليه برخي از بنيانگذاران عضو اوپك ايجاد كرده، سبب اختلال در بازار نفت شده است. اگر بازار نفت بر اساس بنيان‌ها نباشد توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان از اين شرايط سود نمي‌برند و ضروري است اوپك از تصميم‌هاي سياسي به دور باشد و هرگونه استفاده سياسي را از نفت براي فشار بر كشورها محكوم كند. معتقدم هيچ چراغ سبزي نبايد مبني بر عملياتي كردن تصميم ترامپ به امريكا نشان داد.»
همچنين وزير نفت گفت: «پرداختن به موضوع افزايش توليد نفت اوپك، چراغ سبز به تصميم‌هاي امريكاست؛ در حالي كه اكنون با عدم تعادل در بازار نفت مواجه نيستيم و نيازي به افزايش توليد نيست. ضمن اينكه قرار نبود در جلسه اوپك در مورد افزايش توليد بحثي داشته باشيم.»
3 ميليون بشكه كاهش توليد اوپكي‌هاست
وزير نفت با بيان اينكه از نظر من حتي ۵۰۰ هزار بشكه هم نبايد به توليد نفت اضافه شود، افزود: «بر اساس توافق قبلي، قرار بود حدود ۲ ميليون بشكه كاهش توليد داشته باشيم كه هم‌اكنون در عمل شاهد ۳ ميليون بشكه كاهش توليد هستيم، بنابراين اگر اعضاي اوپك يك ميليون بشكه نفت وارد بازار كنند، ديگر مشكلي نبوده و نيازي به افزايش توليد نيست.»
زنگنه در پاسخ به اينكه نظر شما درباره خروج روسيه از توافق كاهش توليد چيست، گفت: «اين ميل خود آنهاست، روس‌ها كاملا داوطلبانه به تصميم كاهش توليد پيوستند و هيچ تعهدي در اين ارتباط ندارند. موضوع صحبتم غيراوپك نيست. بحث من تنها در مورد اوپك و تصميم‌هاي آن است. بر اساس گزارش آژانس بين‌المللي انرژي، هيچ‌گونه بي‌تعادلي در بازارهاي جهاني نفت خام مشاهده نمي‌شود، اما شرايط مربوط به سال آينده موضوع ديگري است. ما يك توافق و تصميم معتبر داريم و معتقديم هيچ‌گونه مشكلي در بازار وجود ندارد، اما بر اساس تنش‌هاي سياسي، شاهد بي‌ثباتي و تنش در بازار هستيم.»
مشكلي با سطح قيمت‌ها نداريم
زنگنه با بيان اينكه تصميم آقاي ترامپ مبني بر خروج از برجام مهم‌ترين دليل افزايش قيمت‌هاي نفت است، به‌طوري كه پس از اعلام آن، قيمت نفت افزايش ۶ دلاري را شاهد بود، ادامه داد: «اكنون قيمت‌ها براساس بنيان‌ها نيست، بلكه بر اساس تصميم‌هاي سياسي است.»
وزير نفت با بيان اينكه ما با سطح كنوني قيمت‌ها مشكل نداريم، گفت: «رييس‌جمهوري امريكا مشكلي با قيمت‌هاي بالا ندارد، زيرا اين سطوح قيمتي سبب افزايش توليد شيل اويل مي‌شود، اما در افكار عمومي اينگونه جلوه مي‌كند كه مخالف است و از اوپك مي‌خواهد كه شرايط را تغيير دهد و اوپك را مقصر اين شرايط جلوه مي‌دهد، در حالي كه اين شرايط را اوپك به وجود نياورده، بلكه اين دولت امريكاست كه مسبب اين شرايط است و حال هم شرايط بايد ازسوي خودشان اصلاح شود. اوپك يك سازمان بين‌المللي و متعلق به ۱۴ عضو است و از هيچ جايي دستور نمي‌گيرد.»
وي در پاسخ به اين سوال كه پيش‌بيني شما در خصوص كاهش توليد و صادرات نفت ايران با اعمال تحريمهاي امريكا چيست، گفت: ما تلاش مي‌كنيم به هر قيمتي كه شده، حداقل اثرپذيري را در بخش توليد و صادرات نفت داشته باشيم. وزير نفت همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا درخواست ايران مبني بر در دستور كار قرار گرفتن موضوع تحريم ايران و ونزوئلا در نشست روز جمعه از سوي آقاي رييس اوپك رد شده است، گفت: خير رد نشده است. هم ما (ايران) و هم ونزوئلا درخواست كرده‌ايم و برخي اعضاي ديگر هم حمايت كردهاند. بحث ما اين است كه بازار نفت نبايد سياسي باشد و اوپك هم يك سازمان سياسي نيست و به همين دليل هم بايد با هرگونه سياسي شدن بازار و استفاده سياسي از ابزار نفت عليه توليدكنندگان يا حتي مصرف‌كنندگان مخالفت شود. بر اساس اين گزارش سمينارهاي بين‌المللي اوپك يكي از قديمي‌ترين رويدادهاي انرژي جهان به شمار مي‌آيد كه وزيران نفت كشورهاي عضو و غيرعضو اوپك، مديران نهادهاي بين‌المللي، مديران شركت‌هاي نفتي دولتي و بين‌المللي و تحليلگران و نمايندگان رسانه‌هاي جهاني در آن حضور دارند.
اوپك كه اين سمينارها را از سال ۲۰۰۱، با هدف ايجاد انگيزه تازه در صنايع كليدي و ايجاد راه‌هاي جديد براي انجام مذاكرات و همكاري در بخش‌هاي مختلف انرژي برگزار كرده است براي هر دوره از اين سمينار شعاري را در نظر گرفته است. «حركت به سوي آينده پايدار انرژي»، «نفت در جهاني مستقل»، «اوپك در عصر جديد انرژي: چالشها و فرصتها»، «نفت: تضمين ثبات در آينده و پايداري»، «نفت؛ تضمين شكوفايي، حمايت از پايداري» و «نفت - موتور توسعه جهاني» به ترتيب شعارهاي نخستين تا ششمين دوره سمينار اوپك بوده است