زماني كه در دوم سپتامبر سال 2015 جسد يك كودك سوري در سواحل مديترانه پيدا شد، انتشار عكس آن باعث ديده شدن هزاران پناهجويي شد كه از سوريه خسته از جنگ به سمت مكاني امن فرار مي‌كردند. در ابتدا و پس از قليان حس انسان‌دوستي شهروندان كشورهاي اروپايي و امريكايي بخشي از اين پناهجويان با آغوش باز در اين كشورها پذيرفته شدند. اما زماني كه اين موضوع تبديل به يك بحران در داخل اروپا شد ديگر از آغوش باز براي پناهجويان خبري نبود. حالا حدود 3 سال از مرگ آلان كردي كودك دو ساله‌اي كه در سواحل مديترانه جان باخت مي‌گذرد و صحنه‌اي مشابه در سواحل ليبي رخ داده است. سه تن از كودكاني كه به همراه خانواده‌هاي خود به شكل غيرقانوني سوار بر قايق شده بودند تا بتوانند به مكاني براي حداقل شرايط زندگي نقل مكان كنند، با سرنوشتي جز مرگ روبه رو نشده‌اند. روز گذشته اجساد كودكاني با لباس‌هاي رنگي كه به نظر مي‌رسيد همگي به خواب رفته‌اند كنار سواحل ليبي پيدا شد، اما اين خواب ابدي آنها بود تا از اين همه سختي و رنج راحت شوند. اين اجساد در دستان ماموران گارد ساحلي ليبي آرام گرفته بودند. اين بچه‌ها هنوز كفش‌هاي كتاني با بندهاي صورتي به پا داشتند.
آنها آخرين قربانيان بحران مهاجران بودند، كه بايك قايق به همراه خانواده‌هاي خود به دنبال زندگي بهتر رفتند و سعي كردند تا خود را از سواحل آفريقا به سواحل اروپا برسانند كه جان خود را از دست دادند.
به‌طور دقيق مشخص نيست كه اين كودكان خانواده‌هاي‌شان چه كساني بودند و آيا اكنون زنده هستند يا خير. اين خبر تنها چند ساعت پس از آن منتشر شد كه رهبران اتحاديه اروپا توانستند به توافقي جديد در زمينه مهاجرت برسند تا از عبور مهاجران بيشتر به سمت اروپا جلوگيري كنند. آمارها حاكي از آن است كه در طول يك سال گذشته مديترانه صدها مهاجر غيرقانوني را به كام مرگ كشيده است.
در همين حال اكنون رهبران اتحاديه اروپا در مورد مسووليت‌پذيري مهاجران نجات يافته‌اي كه مي‌توانند وارد اروپا شوند نيز مسووليت خود را محدود كرده و متعهد شدند تا تدابير در مرزهاي خود براي مقابله با مهاجران غيرقانوني را تقويت كنند.
گفته مي‌شود از مجموع سرنشينان قايقي كه اين كودكان در آن حضور داشتند تنها 14 نفر توانستند پس از غرق شدن قايق، نجات پيدا كنند و ساير سرنشينان جان باختند. كريستين پيتر، سخنگوي سازمان امور پناهجويان سازمان ملل به سي‌ان‌ان گفت: ما تنها توانستيم اجساد اين سه كودك را به دست آوريم و به‌طور دقيق نمي‌دانيم كه تعداد كشته‌ها چند نفر است.
سخنگوي اين سازمان تاكيد كرد كه خدمات پزشكي در محل به افرادي كه جان سالم به در بردند ارايه شده است. چرا كه احتمالا شرايط به نحوي پيش رود كه مهاجران مجبور شوند به سواحل ليبي بازگردند. طبق گزارش‌ها 10200مهاجر به شكل تخميني مجبور به بازگشت به ليبي شدند. هفته گذشته حدود 2 هزار نفر توسط گارد ساحلي ليبي به كشور بازگردانده شدند.
روز جمعه گروه پزشكان بدون مرز از رهبران اتحاديه اروپا خواستند تا عمليات جست‌وجو و نجات را براي كساني كه در معرض شرايط سخت و دشوار قرار دارند انجام دهند و اقدام به امداد و نجات كنند و سپس آنها را به مكاني امن در ليبي منتقل كنند. كارلين كليجر، رييس گروه امداد بين‌الملل گفت: كشورهاي عضو اتحاديه اروپا از مسووليت خود براي نجات جان مردم شانه خالي مي‌كنند و به آنها تاكيد مي‌كنند يا به ليبي بازگرديد يا بميريد.
گروه‌هاي حقوق بشر معتقدند كه بازگشت مهاجران در ليبي به مانند تبعيد است و تحقيقاتي كه سي‌ان‌ان به شكل مخفيانه در سال گذشته انجام داد به موارد فروش مهاجران در بازار برده رسيد. دولت جديد پوپوليست ايتاليا در ماه جاري با بستن بنادر خود به روي كشتي‌هاي نجاتي كه مهاجران را از سطح دريا نجات مي‌داد شرايط دشواري را رقم زد. نخست‌وزير ايتاليا جوزپه كونته روز جمعه از توافق شوراي اروپا استقبال كرد و گفت: مذاكرات طولاني بود اما از امروز ايتاليا ديگر تنها نيست.
اسكار كمپس، رييس يك سازمان مردم نهاد اسپانيايي كه در راستاي نجات پناهجويان عمل مي‌كرد از گارد ساحلي به‌شدت ابراز نارضايتي كرد و گفت هيچ قايق نجاتي براي كمك به مهاجران وجود ندارد تا ما كار خودمان را انجام دهيم. امروز 100 نفر در مديترانه مدفون شدند. ما نه تنها به خاطر مرگ اين افراد خشمگينيم، بلكه به اين دليل كه از قايق‌هاي نجات در اين مناطق نمي‌توانيم استفاده كنيم نيز ناراحتيم. ما به صورت داوطلبانه اينجا براي كمك حضور داريم اما نه ايتاليا و نه هيچ‌كس ديگري از ظرفيت ما استفاده نمي‌كند.
وي در ادامه عنوان كرد كه ما در گذشته كارهاي زيادي انجام داديم. ما در طول هفت مايلي سواحل ليبي روي حل مشكلات كشتي‌ها كار مي‌كرديم و ما عمليات‌هاي بسيار زيادي را با هماهنگي گارد ساحلي ايتاليا انجام داده‌ايم اما به ناگاه آنها ما را ناديده مي‌گيرند و ما با آنها تماس مي‌گيريم و آنها پاسخ نمي‌دهند و مردم چندين مايل دور از ما مي‌ميرند. اين شرم آور است و كسي بايد مسووليت آن را برعهده بگيرد. ما در اينجا براي جلوگيري از كار گارد ساحلي نيستيم. ما اينجا هستيم تا مردم در دريا نميرند.
گفتني است اتحاديه اروپا در اجلاس سران روز جمعه به اين جمع‌بندي رسيده است كه بتواند مراكز مهاجرت را در كشورهايي خارج از اروپا براي ارزيابي ادعاهاي مهاجران ايجاد كند تا بتوانند به نحوي از خاك اروپا حراست كنند.
برخي اين پيشنهاد را مطرح كردند كه مناطقي به صورت پايلوت باشند از جمله كشورهايي مانند ليبي كه مي‌تواند بخشي از كسب و كار قاچاقچيان در مديترانه را با مشكل مواجه كند زيرا ديگر به آساني نمي‌توانند مهاجران را در دريا به اميد رسيدن به كشوري مانند ايتاليا حمل كنند. با اين حال هنوز مشخص نيست كه آيا اين كشورها قادر به چنين كاري هستند يا از چنين سيستمي پيروي مي‌كنند يا خير.
رهبران اروپا همچنين توافق كردند تا تلاش‌هاي خود را براي متوقف كردن فعاليت قاچاقچياني كه از ليبي و جاهاي ديگر پناهنده به سمت اروپا مي‌فرستند، جلوگيري كنند. از جمله اينكه گارد ساحلي ليبي را در راستاي كنترل بر سواحلي كه ممكن است راهي به سمت اروپا داشته باشد تقويت كنند و اجازه عبور و مرور آزادانه را در اين منطقه صادر نكنند. علاوه بر اين، اين توافق موجب شده است تا پول بيشتري به اسپانيا و مراكش نيز داده شود تا جلوي مهاجراني كه قصد دارند از طريق مديترانه شرقي به سمت اروپا قدم بردارند گرفته شود.
با تمام اين خطرات هزاران مهاجر باز هم تمام تلاش خود را به كار مي‌بندند تا براي فرار از درگيري، فقر و ستم همچنان به زندگي در قايق‌هاي پرجمعيت ادامه دهند تا شايد اميدي براي زندگي بهتر در سواحل اروپا ايجاد شود. اين در حالي است كه موج مهاجرت از زمان دوره اوج آن در سال 2015 بسيار كاهش پيدا كرده است و اكنون اوج آن در مسيرهاي خاصي از مديترانه قرار دارد. در سال جاري ميلادي حدود 33400 مهاجر و پناهنده به سمت اروپا سفر كرده‌اند. اين سازمان اعلام كرد كه اكثر اين مهاجران از طريق يونان، ايتاليا و اسپانيا وارد اروپا مي‌شوند. تعداد تخميني مرگ و مير نيز 785 نفر برآورد شده است.
با اين وجود به نظر نمي‌رسد كه با وجود پيدا شدن جسد سه كودك در سواحل ليبي حس همدردي در مناطق مختلف جهان به همراه داشته باشد. حتي رسانه‌ها نيز به مانند گذشته به اين موضوع نمي‌پردازند و دولت‌هاي اروپايي نيز تلاش مي‌كنند بي‌تفاوت از آن عبور كنند تا به اهداف خود برسند. اروپايي‌ها يك بار تاوان سياست‌هاي خود را در خصوص مهاجران سوري داده‌اند و عملا موجب تقويت راست‌هاي افراطي و پوپوليست‌ها در كشور خود شدند و برخي دولت‌ها نيز تا آستانه سقوط نيز پيش رفتند اما حالا قصد دارند بيش از مهاجران به فكر خود باشند و دراين بين تنها مهاجراني بي‌گناه جان خود را از دست مي‌دهند.